کشاکش مداوم انسان ایرانی با سرکوبگر

شاید بتوان گفت مهم‌ترین ویژگی فیلم‌های مهران تمدن بررسی امکان برقراری گفت‌وگو در یک موقعیت ویژه باشد. در فیلم‌های او یک سر این موقعیت به قدرت می‌رسد و سر دیگر به قربانی. به همین‌اعتبار می‌توان گفت هرچند دادخواهی درونمایه اصلی فیلم‌‌های او نیست، اما آثار او به دلیل همین ویژگی یاد شده به دادخواهی هم ربط دارد.  

در فیلم «جایی که خدا نیست»، ازساخته‌های او، هما کلهری، مازیار ابراهیمی و تقی رحمانی، از زندانیان سیاسی در محوطه‌ای شبیه انباری در حومه پاریس، دوران زندان و شکنجه خود را در مقاطع مختلف حکومت جمهوری اسلامی بازسازی می‌کنند و با هم درباره شکنجه و عملکرد شکنجه‌گران در گفت‌وگو قرار می‌گیرند. به گفت‌وگو درباره ابعاد مختلف شکنجه و عملکرد شکنجه گران می‌پردازند.

در «بزرگ‌ترین دشمن»، مهران تمدن از اشخاص مختلف می‌خواهد که او را بازجویی و شکنجه کنند تا فیلمش را در زمان بازگشت احتمالی به ایران به بازجویان واقعی نشان بدهد. زر امیرابراهیمی، بازیگر شناخته شده از جمله افرادی است که در این فیلم به خواست کارگردان نقش بازجو و شکنجه‌گر را برعهده می‌گیرد.

این دو اثر به تازگی در جشنواره فیلم برلین به نمایش گذاشته شدند.

او در فیلم «بسیجی» به عنوان یک هنرمند ایرانی که به اسلام و نظام سیاسی مبتنی بر آن اعتقادی ندارد با بسیجی‌ها در گفت‌وگو قرار می‌گیرد. در فیلم «ایرانی» که در سال ۱۳۹۳ در برلیناله به نمایش درآمد با چند آخوند به مدت دو روز در یک خانه زندگی می‌کند.

همه این آثار در سینمای ایران تجربه‌هایی منحصر به فردند. با او در گفت‌وگو قرار گرفتیم درباره سینما و موقعیت، امکان برقراری گفت‌وگو با سرکوبگران، ساختار روانی شکنجه‌گران آزارکام و اینکه اصولا چنین گفت‌وگوهایی در موقعیت‌های برساخته چرا به نطر او مهم است. این گفت‌وگو را می‌بینید: