آتشبس میان اسرائیل و حزبالله لبنان آغاز شد
آتشبس میان اسرائیل و حزبالله از نخستین ساعات چهارشنبه ۷ آذر / ۲۷ نوامبر آغاز شد و تاکنون نقض آن از سوی دو طرف گزارش نشده است. انتظار میرود توقف درگیریها در لبنان احتمال جنگ بین اسرائیل و ایران را نیز کاهش دهد.
سرانجام پس از ۱۴ ماه جنگ میان اسرائیل و حزبالله لبنان، شامگاه سهشنبه ۶ آذر / ۲۶ نوامبر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل آتشبس را پذیرفت و از ساعت چهار صبح چهارشنبه ۷ آذر / ۲۷ نوامبر به وقت محلی در لبنان (دو بامداد به وقت گرینویچ) به اجرا درآمد.
آتشبس این امید را در مردم ایجاد کرده که حملات اسرائیل به لبنان پایان یابد و بیش از یک سال جنگ در جنوب این کشور را متوقف کند.
برخی از مردم لبنان در بخشهایی از حومه جنوبی بیروت که در دو ماه گذشته زیر حملات اسرائیل بود، سهشنبه شب در خیابانها جشن گرفتند. تاکنون هیچگونه نقض آتشبس گزارش نشده است.
شبکه الجزیره نیز صبح چهارشنبه نوشت هزاران نفر در حال بازگشت به خانههای خود هستند، «اگر واقعاً خانهای برای بازگشت وجود داشته باشد».
اسرائیل گفته است که اگر حزبالله توافق را زیر پا بگذارد، حمله خواهد کرد. در نیم ساعت اول آتشبس سخنگوی ارتش اسرائیل در شبکه اجتماعی ایکس به زبان عربی به ساکنان جنوب لبنان هشدار داد که هنوز به خانههای خود نروند.
این آتشبس که از سوی ایالات متحده آمریکا و فرانسه پیشنهاد شده خواستار توقف دو ماهه درگیریهاست و حزبالله را ملزم میکند تا به حضور مسلحانه خود در جنوب لبنان پایان دهد و نیروهای خود را به شمال رودخانه لیتانی که در حدود ۳۰ کیلومتری شمال مرز است، منتقل کند. نیروهای اسرائیلی نیز باید به سمت مرزهای خود بازگردند. سپس هزاران سرباز ارتش لبنان و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در جنوب لبنان مستقر خواهند شد و یک هیئت بینالمللی به ریاست ایالات متحده بر رعایت آتشبس نظارت خواهد کرد.
آتشبس در حالی در بامداد چهارشنبه به اجرا در آمد که تا ساعاتی پیش از آن شدیدترین حملات هوایی اسرائیل از زمان آغاز درگیریها به لبنان و پایتخت آن بیروت انجام شد. بهگفته مقامهای محلی، دستکم ۴۲ نفر در این حملات کشته شدند. حزبالله نیز مناطق شمالی اسرائیل را زیر آتش توپخانه خود قرار داد.
به نظر میرسد در مورد اینکه اسرائیل حق دارد چنانچه حزبالله آتشبس را نقض کرد به آنها حمله کند، اختلاف نظر وجود دارد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در سخنان سهشنبه شب خود اصرار داشت که این مورد بخشی از توافق است، اما مقامهای لبنان و حزبالله آن را رد کردهاند.
دفتر نخستوزیر اسرائیل اعلام کرد که کابینه امنیتی این کشور، پس از ابلاغ نتانیاهو، توافق آتشبس با میانجیگری آمریکا و فرانسه را تأیید کرد. جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، در واشنگتن این توافق را «خبر خوب» خواند و گفت که دولت او برای آتشبس در غزه نیز تلاش خواهد کرد.
دولت بایدن بیشتر سال جاری را صرف میانجیگری برای برقراری آتشبس و آزادی گروگانها در غزه کرد، اما مذاکرات بارها متوقف شد. دونالد ترامپ، رئیسجمهوری منتخب و راست افراطی آمریکا وعده داده است که در خاورمیانه صلح به ارمغان خواهد آورد اما نگفته است که چگونه.
انتظار میرود توقف درگیریها در لبنان احتمال جنگ بین اسرائیل و ایران را نیز کاهش دهد. ایران از حزبالله و حماس حمایت میکند و در اوایل سال جاری در دو نوبت با اسرائیل درگیری مستقیم داشت.
نتانیاهو پس از یک سخنرانی تلویزیونی که در آن دستاوردهای حملات اسرائیل را فهرست کرد، پیشنهاد آتشبس را به وزیران کابینه ارائه داد. او گفت که آتشبس با حزبالله، حماس را در غزه منزوی میکند و به اسرائیل اجازه میدهد تا بر دشمن اصلی خود، ایران تمرکز کند. نتانیاهو گفت:
اگر حزبالله توافق را زیر پا بگذارد و بخواهد دوباره مسلح شود، ما حمله خواهیم کرد (...) تخلفی اگر صورت گیرد ما با قدرت حمله خواهیم کرد.
جو بایدن نیز گفت اسرائیل این حق را برای خود محفوظ میدارد که در صورت نقض آتشبس توسط حزبالله، سریعاً عملیات در لبنان را از سر بگیرد، اما این توافق «برای توقف دائمی خصومتها طراحی شده است».
دفتر نتانیاهو تأکید کرد که اسرائیل از تلاشهای ایالات متحده برای تضمین این توافق قدردانی میکند، اما «حق اقدام علیه هر تهدید امنیتی را برای خود محفوظ میدارد».
نجیب میقاتی، نخستوزیر موقت لبنان از آتشبس استقبال کرد و آن را گامی مهم در جهت ثبات کشور و بازگشت آوارگان توصیف کرد.
حزبالله گفته است که آتشبس را میپذیرد اما محمود قماطی، نایبرئیس شورای سیاسی حزبالله شامگاه سهشنبه به شبکه خبری الجزیره گفت متن نهایی توافق را ندیده است. او گفت:
پس از بررسی توافقنامه امضاشده توسط دولت دشمن، خواهیم دید که [این توافق] بین آنچه ما بیان کردیم و آنچه مقامهای لبنانی بر آن توافق کردند، مطابقت دارد یا خیر.
او با اشاره به درخواست اسرائیل برای آزادی عمل گفت: «ما خواهان پایان دادن به تجاوز هستیم، البته نه به قیمت نقض حاکمیت کشور. ما هرگونه نقض حاکمیت را رد میکنیم».
قماطی افزود:
بعضی از بندهایی که در رسانههای اسرائیلی درباره این توافق آمده، نادرست است و در واقع نقض حاکمیت لبنان به شمار میرود.
حزبالله در ۸ اکتبر ۲۰۲۳ ـ یک روز پس از حمله حماس به خاک اسرائیل ـ شلیک به شمال اسرائیل را آغاز کرد و گفت از فلسطینیها حمایت میکند. از آن زمان تاکنون دو طرف دست به حملات متقابل زدهاند.
اسرائیل در اواسط سپتامبر بمبارانهای خود را تشدید کرد و سپس نیروهای خود را به شکل زمینی به جنوب لبنان فرستاد و وعده داد که به حملات حزبالله پایان دهد تا دهها هزار اسرائیلی تخلیه شده در شمال این کشور بتوانند به خانههای خود بازگردند.
بهگفته مقامهای وزارت بهداشت لبنان، در ۱۳ ماه گذشته بر اثر حملات اسرائیل به لبنان بیش از سه هزار و ۷۶۰ نفر کشته شدهاند که بسیاری از آنها غیرنظامی بودند. این حملات همچنین ۱,۲ میلیون نفر را آواره کرده است. اسرائیل میگوید بیش از دو هزار عضو حزبالله را کشته است.
در سوی دیگر، حملات موشکی، توپخانهای و پهپادی حزبالله به خاک اسرائیل نیز حدود ۵۰ هزار اسرائیلی را مجبور به تخلیه شمال این کشور کرده است. موشکهای حزبالله تا جنوب اسرائیل و تا تل آویو هم رسیده است. در این حملات دستکم ۷۵ نفر کشته شدهاند که بیش از نیمی از آنها غیرنظامی بودند. بیش از ۵۰ سرباز اسرائیلی نیز در حمله زمینی به لبنان کشته شدند.
پیش از این در جنگ ۳۳ روزه میان اسرائیل و حزبالله لبنان در سال ۲۰۰۶ شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ۱۷۰۱ را تصویب کرد که بر مبنای آن از نیروهای مسلح لبنان و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد خواسته شده بود که تنها نیروهای نظامی مستقر در مرز لبنان با اسرائیل و رودخانه لیتانی باشند.
این قطعنامه همچنین ۱۵ هزار نیروی حافظ صلح سازمان ملل را به جنوب لبنان اختصاص داد تا در کنار ارتش لبنان امنیت منطقه را تأمین کنند و به مردم آواره لبنانی کمک کنند تا به خانههای خود بازگردند. تقریباً دو دهه پس از تصویب این قطعنامه، آرامش نسبی در این منطقه برقرار بود اما شرایط آن هرگز بهطور کامل اجرا نشد.
نظرها
صمد آقا
آتش بس ادامه نخواهد داشت چون عده ای در ایران و دنیا منافعشان در جنگ در اسرائیل با نیروهای نیابتی ایران است