لوکاشنکو طبق پیش‌بینی‌ها در انتخابات نمایشی بلاروس پیروز شد

روز دوشنبه ۸ بهمن/ ۲۷ ژانویه اعلام شد که الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهوری بلاروس، طبق انتظار، در انتخاباتی که از سوی منتقدان به «نمایشی مضحک» و «توهینی به دموکراسی» تعبیر شده، به پیروزی رسید. این هفتمین دوره ریاست‌جمهوری لوکاشنکو به‌شمار می‌رود و دوران حکومت او را  ۳۰ ساله خواهد کرد.

رسانه‌های دولتی اعلام کردند که لوکاشنکوی ۷۰ ساله، از متحدان نزدیک ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، طبق آمار اولیه کمیسیون انتخابات، حدود ۸۷ درصد آرا را کسب کرده است. چهار نامزد دیگر که در این رقابت حضور داشتند، از سوی مخالفان به‌عنوان «چهره‌های دست‌نشانده» تلقی شده و هیچ تهدید واقعی برای لوکاشنکو به حساب نمی‌آمدند.

حدود ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار واجد شرایط رأی دادن در بلاروس زندگی می‌کنند؛ کشوری که از زمان شوروی سابق روابط بسیار نزدیکی با مسکو دارد. در نهایت، کمیسیون انتخابات از مشارکت ۸۶ درصدی خبر داد؛ اما مخالفان می‌گویند این آمارها «هیچ ارتباطی با واقعیت ندارند».

از آنجا که بسیاری از مخالفان سیاسی یا در تبعید هستند یا در زندان، فضا کاملاً به نفع لوکاشنکو مهندسی شده بود. بخشی از اپوزیسیون در تبعید از شهروندان خواستند که انتخابات را تحریم کنند و رأی ندهند، در حالی که گروهی دیگر پیشنهاد کردند رأی‌دهندگان گزینه «بر ضد همه» را انتخاب کنند. با این حال، نتایج یک نظرسنجی دولتی نشان داد که تنها ۵ درصد از رأی‌دهندگان این گزینه را برگزیده‌اند.

اسویتلانا تیخانوفسکایا، رهبر اپوزیسیون در تبعید که بسیاری او را برنده واقعی انتخابات ۲۰۲۰ می‌دانند، از جامعه جهانی خواست نه این انتخابات و نه ریاست‌جمهوری لوکاشنکو را به رسمیت نشناسند.

واکنش داخلی و بین‌المللی

لوکاشنکو در حین رأی دادن در مینسک گفت بلاروس نیازی به تأیید خارجی‌ها ندارد و برایش مهم نیست که اتحادیه اروپا این انتخابات را به رسمیت بشناسد یا نه. کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در همان روز برگزاری انتخابات، این روند را یک «انتخابات صوری» خواند و آن را «توهینی آشکار به دموکراسی» توصیف کرد.

والری کاربالویچ، تحلیلگر سیاسی که به دلیل تهدید جانی مجبور به ترک بلاروس شده، در گفت‌وگو با خبرگزاری دولتی آلمان تأکید کرد که دولت پیش از انتخابات، تمام آمار و ارقام را «از پیش تعیین می‌کند» و اگر شرایط رقابتی و حضور نامزدهای واقعی اپوزیسیون وجود داشت، لوکاشنکو شانس پیروزی نداشت.

سرکوب اعتراضات و تبعید مخالفان

در انتخابات قبلی سال ۲۰۲۰، کمیسیون انتخابات مدعی شد لوکاشنکو ۸۰ درصد آرا را کسب کرده است؛ ادعایی که در پی آن، اعتراضات گسترده دموکراسی‌خواهانه شکل گرفت. دولت لوکاشنکو با حمایت مسکو این تظاهرات را به‌شدت سرکوب کرد و به گفته سازمان ملل، از آن زمان تاکنون نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر مجبور به ترک کشور شده‌اند.

فعالان حقوق بشر می‌گویند بلاروس همچنان تنها کشور اروپایی است که مجازات اعدام را حفظ کرده و بیش از ۱۲۰۰ زندانی سیاسی در زندان‌های این کشور نگهداری می‌شوند.

بلاروس به دلیل سرکوب سیاسی و همچنین پشتیبانی از تهاجم نظامی تمام‌عیار روسیه علیه اوکراین، تحت تحریم‌های غرب قرار دارد. با این حال، لوکاشنکو از مزایای اقتصادی واردات ارزان قیمت گاز و نفت از روسیه بهره‌مند است و کشورش با تأمین نیازهای جنگی روسیه، بخشی از اقتصاد جنگی مسکو را پشتیبانی می‌کند.

به گفته کاربالویچ، این حمایت‌ها باعث شده بلاروس در عمل  تحت‌الحمایه مسکو باشد. او تصریح کرد که «لوکاشنکو خود را به‌عنوان ضامن صلح و ثبات معرفی می‌کند؛ اما عملاً آزادی‌های سیاسی را قربانی رابطه نزدیک با مسکو کرده است».