فساد ۴۶۰۰ میلیاردی در خرید هواپیما؛ سازمان هواپیمایی می‌گوید در جستجوی اسناد خرید هستیم

در پی انتشار خبر ورود دو فروند هواپیمای ایرباس A330 به ناوگان شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) و گزارش‌هایی مبنی بر تهاتر این هواپیماها با نفت، آن هم به قیمتی ۴ تا ۵ برابر ارزش واقعی‌شان، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری به این ادعاها واکنش نشان داد و خواستار انتشار اسناد رسمی این خرید شد.

مهدی رمضانی، سخنگوی سازمان هواپیمایی، با بیان اینکه این خرید «مربوط به گذشته» است، گفت:

معامله‌ای که با تهاتر نفت انجام شد

ماجرا از هفته گذشته آغاز شد؛ زمانی که رسانه‌های داخلی پس از ورود دو ایرباس A330 به ناوگان هما از فساد در این معامله خبر دادند. این دو هواپیما از طریق تهاتر نفتی، با واسطه‌گری شرکتی چینی به نام HAOKUN ENERGY (هاکان انرژی) وارد ایران شده‌اند.

اما آنچه بلافاصله توجه کارشناسان و رسانه‌ها را جلب کرد، قیمت نهایی این معامله بود: هر هواپیما حدود ۱۱۶ میلیون دلار، در حالی‌ که ارزش واقعی هر کدام از این مدل‌ها، به دلیل کارکرده بودن و سن بالا، کمتر از ۳۰ میلیون دلار برآورد می‌شود. یعنی در مجموع، هما برای این خرید حدود ۲۳۰ میلیون دلار معادل ۴۶۰۰ میلیارد تومان پرداخت کرده است. تقریبا ۴ برابر قیمت بازار جهانی.

این نخستین باری نیست که نام هاکان انرژی در پروژه‌های تهاتری ایران مطرح می‌شود. نام این شرکت پیش‌تر نیز با ادعای مشارکت در پروژه توسعه فاز دوم فرودگاه خمینی به ارزش ۲.۵ میلیارد دلار مطرح شده بود؛ پروژه‌ای که هیچ‌گاه اجرا نشد و به گفته کارشناسان، برآورد مالی آن نیز از ابتدا غیرواقعی بود.

براساس گزارش ایلنا، هاکان انرژی همچنین متعهد به اجرای پروژه‌های دیگر از جمله خرید واگن، برقی‌سازی خط ریلی تهران–مشهد و واردات ۵۵ فروند هواپیما شده بود که هیچ‌یک اجرایی نشد. از آن تعهدها، تنها دو فروند هواپیما اکنون وارد ایران شده‌اند، آن هم با قیمتی که بسیار بالاتر از نرخ جهانی است و با نفت ایران تهاتر شده.

بذرپاش: خرید در دولت قبل انجام شد

در حالی که انتقادات به این معامله در فضای رسانه‌ای بالا گرفته، مهرداد بذرپاش، وزیر سابق راه و شهرسازی، حدود یک ماه پیش در توییتی از خرید این هواپیماها خبر داده و آن را به دولت سیزدهم نسبت داده بود. او مدعی شده بود که «مسیر نوسازی ناوگان هوایی» باز شده است.

این توییت ماه گذشته بذرپاش حالا به دردسری تمام عیار برای او و دولت پیشین بدل شده است. فعالان رسانه‌ای نزدیک به دولت کنونی با بازنشر این توییت از بذرپاش پرسیده‌اند که آیا حاضر است در مورد فساد رخ داده در خرید این هواپیماها قبول مسئولیت و شفاف‌سازی کند.

با بالا گرفتن انتقادات، برخی نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی هم خواستار ورود نهادهای نظارتی مانند دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور به این ماجرا شده‌اند.

 از سوی دیگر، سخنگوی سازمان هواپیمایی نیز با تأکید بر لزوم انتشار اسناد خرید، تأکید کرده که «تا زمان روشن شدن همه جوانب، نمی‌توان درباره قانونی یا غیرقانونی بودن این معامله نظر قطعی داد.»