وزارت کشور: افغانستان امن است و پناهنده جدید نمی‌پذیریم

در ادامه سیاست‌های سخت‌گیرانه جدید جمهوری اسلامی ایران علیه مهاجران افغانستانی، «نادر یاراحمدی»، مشاور وزیر کشور و رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی، شامگاه سه‌شنبه ۶ خرداد در گفت‌و‌گویی تلویزیونی تاکید کرد که دولت بنا ندارد پناهنده جدیدی از افغانستان بپذیرد. او با اشاره به اینکه وضعیت امروز افغانستان «مصادیق پناهندگی ندارد» گفت: «شرایط این کشور به‌گونه‌ای نیست که جان افراد در خطر باشد.»

یاراحمدی همچنین اعلام کرد که هم‌اکنون بیش از ۶ میلیون تبعه خارجی در ایران زندگی می‌کنند که حدود ۴ میلیون نفر از آنان فاقد مدارک اقامت رسمی‌اند و بدون هیچ سند هویتی وارد کشور شده‌اند. به گفته او، ۵۰ درصد اتباع افغانستانی در تهران ساکن‌اند، یعنی چیزی نزدیک به ۳ میلیون نفر، که فشار سنگینی بر زیرساخت‌های بهداشتی، آموزشی و خدماتی پایتخت وارد کرده‌اند.

این اظهارات در حالی بیان می‌شود که در هفته‌های اخیر، روند اخراج مهاجران شدت بیشتری پیدا کرده و مقامات وزارت کشور اعلام کرده‌اند اعتبار همه کارت‌ها و برگه‌های سرشماری موقت پایان یافته و دارندگان آن دیگر حق استفاده از خدمات عمومی را ندارند. یاراحمدی هشدار داد که فقط مهاجرانی که داوطلبانه بازگردند، از «تسهیلات بازگشت» بهره‌مند خواهند شد.

بر اساس اعلام رسمی، تنها ۷۷۲ هزار نفر از اتباع افغانستانی به‌عنوان پناهنده رسمی شناخته شده‌اند که وضعیت آن‌ها توسط کمیساریای عالی پناهندگان تأیید شده است. یاراحمدی در همین زمینه گفت: «باقی افراد یا دارای مدارک موقت بوده‌اند، یا از طریق گذرنامه وارد شده و اقامت خود را تمدید کرده‌اند.»

او همچنین از ابطال کارت‌های موقت اقامت که تا پایان اسفند ۱۴۰۳ اعتبار داشته‌اند، خبر داد و اعلام کرد:

در توضیح جزئیات آماری، رئیس مرکز امور اتباع گفت که ۲ میلیون تبعه غیرمجاز از قبل در کشور حضور داشته‌اند و در سال گذشته حدود دو میلیون نفر دیگر نیز به این جمع اضافه شده‌اند. همچنین حدود ۲ میلیون نفر دیگر تنها دارای برگه‌های سرشماری خوداظهاری‌اند که از منظر قانونی فاقد اعتبار اقامت محسوب می‌شوند.

یاراحمدی همچنین بر ممنوعیت اشتغال مهاجران افغانستانی تاکید کرد و گفت:

همچنین، از مجموع استان‌های ایران، ۱۵ استان برای اقامت اتباع خارجی ممنوع اعلام شده‌اند و در برخی شهرها حتی اجازه اقامت موقت هم داده نمی‌شود. یاراحمدی در این‌باره گفت:

ادبیات مهاجرستیزانه، از وزارت کشور تا رسانه‌ها

سیاست‌های محدودکننده علیه مهاجران، تنها به قطع خدمات و تهدید به اخراج ختم نمی‌شود. در روزهای اخیر، موجی از ادبیات مهاجرستیز در رسانه‌های نزدیک به حاکمیت نیز شدت گرفته است. از جمله، روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله‌ای مهاجران افغانستانی را متهم به «بلعیدن آب، برق، نان و کالاهای اساسی» کرد و نوشت: «زاد و ولد زیاد دارند، مشاغل را اشغال کرده‌اند و هر کاری بخواهند می‌کنند.»

این روزنامه همچنین ادعا کرد که رشد جمعیت مهاجران افغانستانی «تصادفی نیست» و پشت پرده آن شبکه‌ای از سوداگران قرار دارد که به منافع خود می‌اندیشند. اتهامی که بدون سند بیان شده اما با سکوت کامل نهادهای نظارتی و قضایی مواجه بوده است.

فعالان حقوق بشر هشدار داده‌اند که این گفتمان، در حال تبدیل مهاجران به مقصر مشکلات ساختاری کشور است. به گفته آنان، در حالی که دولت در تنظیم سیاست مهاجرتی ناکام بوده، اکنون در تلاش است با دمیدن در موج نارضایتی عمومی، ناتوانی مدیریتی خود را به گردن مهاجران بی‌دفاع بیندازد.