آهنگ «اسید کربنیک» دورچی: فروپاشی روابط عاطفی یک نسل در تعلیق

آهنگ  H2CO3 از دورچی (Dorcci) با همکاری تیم حرفه‌ای تولید و منتشر شده است. این ترانه با بیت‌سازی وای‌جی (YJ) و میکس و مسترینگ تریچ‌پی‌اِی (Therichpia) همراه است و آرتا (Arda) به‌عنوان مدیر اجرایی پروژه نقش کلیدی در هماهنگی بخش‌های مختلف داشته است. موزیک‌ویدیوی این آهنگ با کارگردانی اکسترا‌درمز (ExtraDreamz) و نومدهایم (NomadHeim) و فیلمبرداری نومدهایم (NomadHeim) و بهراد آر‌جی (Behrad RJ) ساخته شده و جلوه‌های ویژه‌ی آرش آقابیک (Arash Aghabeik) و نورپردازی ام.‌ای.‌ مقیمی (M.A. Moghimi) به جذابیت بصری آن افزوده است. همچنین طراحی هنری سینترهمانی (Saintrahmani) و تایپوگرافی سیلنس‌لیت (Silenslit) از دیگر ویژگی‌های بارز این پروژه محسوب می‌شوند.

عنوان «H2CO3» به فرمول شیمیایی اسید کربنیک اشاره دارد - ترکیبی ناپایدار که به سرعت به آب و دی‌اکسید کربن تجزیه می‌شود. این انتخاب هوشمندانه استعاره‌ای است از رابطه‌ای عاطفی که ظاهراً ساده و پایدار به نظر می‌رسد، اما در واقعیت به شکلی اجتناب‌ناپذیر و غیرقابل کنترل از هم می‌پاشد، دقیقاً مانند تجزیه‌شدن این ترکیب شیمیایی. همان‌طور که اسید کربنیک به اجزای تشکیل‌دهنده‌اش متلاشی می‌شود، رابطه‌ای که دورچی در ترانه توصیف می‌کند نیز به احساساتی تلخ و خاطراتی فراموش‌نشدنی تبدیل می‌شود که دیگر قابل بازگشت نیستند. این تشبیه ظریف، ماهیت شکننده و گذرای عشق مدرن را به زیبایی به تصویر می‌کشد.

دورچی، رپرِ نسل چهارم

دورچی (با نام اصلی محمد رشیدیان دُرچه) یکی از رپرهای نسل چهارم موسیقی رپ فارسی است که در ۱۴ مرداد ۱۳۷۴ در کرج متولد شد. او فعالیت حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۹۹ با انتشار آهنگ «طلوع» آغاز کرد و به‌سرعت با ترانه‌هایی مانند «پیله»، «ممفیس» و «چیزهای لعنتی» به شهرت رسید. سبک موسیقی او ترکیبی از ترپ ملودیک، مامبل رپ و هیپ‌هاپ است و به‌دلیل صدای منحصربه‌فرد و مضامین اجتماعی-احساسی در ترانه‌هایش شناخته می‌شود. دورچی در مصاحبه‌ها از زندگی سخت و تلاش‌هایش برای موفقیت در موسیقی صحبت کرده است.

در شهریور ۱۴۰۲، دورچی به‌دلیل انتشار آهنگ «چیزهای لعنتی» که حاوی «الفاظ رکیک» بود، توسط نهادهای امنیتی بازداشت شد اما پس از مدت کوتاهی به قید وثیقه آزاد شد. این اتفاق باعث افزایش توجه به آثار او شد. او با هنرمندانی مانند هیپ‌هاپولوژیست، سینازا و پوتک همکاری داشته و در شبکه‌های اجتماعی نیز حضوری پررنگ دارد. دورچی علاوه بر موسیقی، به‌دلیل استایل خاص و شوخی‌های کاربران با تصاویرش نیز معروف شده است.

ترکیب ملودی‌های غمگین و بیس‌های کوبنده

ترانه «H2CO3» دورچی با ترکیبی از ترپ ملودیک و اموشنال رپ اجرا شده، با ملودی‌های گیرا، بیس‌های سنگین ترپ و خوانش احساسی رپ. محتوای ترانه عاشقانه-غمگین با تضادهای عاطفی مثل عشق نافرجام و بی‌پاسخ ماندن احساسات، در چارچوب اموشنال ترپ قرار دارد. این ترانه ملودی‌های غمگین را با بیت‌های ترپ ترکیب کرده و تضاد بین نوای ملودیک و کوبندگی بیس ایجاد می‌کند. تکرارهای هیپ‌نوتیک در شعر، مثل «تموم نشد/کور نشد»، خاص ترپ است و خوانش نیمه‌آوازی-نیمه‌رپی، مشخصه ممبل رپ و اموشنال ترپ را نشان می‌دهد. تصویرسازی‌های پارادوکسیکال در متن، مانند باریدن اما بهبود نیافتن، با فضای ملودیک ترپ همخوانی دارد. این اثر سبک اختصاصی دورچی در ترپ فارسی را ادامه می‌دهد، اما با رویکردی احساسی‌تر و تجربی‌گرایانه‌تر نسبت به برخی کارهای قبلی او.

ترکیب ملودی‌های غمگین و بیس‌های کوبنده در ترانه‌هایی مانند «H2CO3» دورچی، با ایجاد تنش شنیداری، احساسات متناقضی مثل یأس و خشم را به شیوه‌ای زیرکانه برمی‌انگیزد. این تضاد آگاهانه، دقیقاً بازتابِ دوگانگی‌های عاطفی نسل جوان است: از یک سو، ملودی‌های غمگین با کشش‌های آوایی طولانی و گام‌های مینور، حس انفعال و درماندگی را تقویت می‌کنند (مانند تأکید بر جملاتی مثل «حالم خوب نشد»). از سوی دیگر، بیس‌های سنگین ترپ با فرکانس‌های پایین و ضرب‌آهنگ‌های تند، انرژی عصیانگرانه و خشمِ فروخورده را منتقل می‌کنند. این دوگانگیِ صوتی، شنونده را همزمان درگیر سوگِ گذشته (ملودی) و تکانه‌های اعتراضی (بیس) می‌کند.

 این ترکیبِ متضاد، همانندسازی هیجانی را تسهیل می‌کند: ملودی‌های غمگین به شنونده فضایی برای تسکین و انعکاس درد می‌دهند، در حالی که بیس‌های کوبنده با تحریک جسمانی (مثل تپش قلب سریع‌تر)، آمادگی برای کنشِ پرخاشگرانه را ایجاد می‌کنند. این همان پارادوکسِ تجربه زیسته نسل جوان است: دردی که به خشم تبدیل می‌شود، اما راه فراری ندارد. این سبک موسیقی به یک رابطه دیالکتیکی با مخاطب تبدیل می‌شود: ملودی‌های غمگین، فردیت و انزوا را بازتولید می‌کنند، اما بیس‌های جمعیِ ترپ، حس تعلق به یک جامعه خشمگینِ مشترک را ایجاد می‌نماید. این همان چیزی است که ترانه‌های دورچی را به سرود نسلِ معلق تبدیل کرده است

رابطه‌های عاشقانه ازهم‌گسیخته

شعر این ترانه با استفاده از تصاویر پارادوکسیکال و گسست معنایی (مشخصه‌های فروپاشی زبان در نظریه‌های پست‌مدرن)، رابطه عاشقانه ازهم‌گسیخته را به تصویر می‌کشد. تضادهای آشکار مانند «من از اون همه عشق کور نشدم / تو چرا چشات نمی‌بینه؟» یا «این همه باریدن ابرام تموم نشد / ولی حالم خوب نشد»، نشان‌دهنده فروپاشی ارتباط زبانی بین دو نفر است.

تکرارهای ویرانگر (تموم نشد/کور نشد/خوب نشد) نه‌تنها بر ایستایی رنج تأکید می‌کنند، بلکه ناتوانی زبان در انتقال احساس را فریاد می‌زنند. حتی استعاره «باریدن ابرها» که معمولاً نماد پاک‌سازی است، در اینجا با معنازدایی روبه‌رو می‌شود («یه‌سره باریدم ولی باز فرق نکرد»).

پایانِ بدون حل‌شدگی ترانه («هی بدمو با این رعد و برقا») نیز با منطق فروپاشی زبان همسوست.

 تقابل‌های متن (مثل «باریدم/خوب نشد») نه‌تنها معنای ثابتی ارائه نمی‌دهند، بلکه با تعویق دائمیِ معنا، ساختارهای زبانیِ مسلط را تخریب می‌کنند. این همان شالوده‌شکنیِ عشق و هویت است که دریدا از آن سخن می‌گوید. گزاره‌های متناقض («کور نشدم/تو نمی‌بینی») خواننده را به مولف فعالی تبدیل می‌کند که باید در فقدان معنا، معناسازی کند. اگر از چارچوب دلوز استفاده کنیم، گسست‌های دورچی یادآور «ریزوم» است: شبکه‌ای از معناهای پراکنده که نه آغاز و پایانی دارند، نه سلسله‌مراتب، و دقیقاً بازتابِ هویتِ غیرخطیِ نسلی است که در هزارتوی بحران‌های اجتماعی سرگردان است.

ترانه‌های دورچی، با گسست‌های معنایی و تصاویر پارادوکسیکال، بازتابی از بحران هویت و بیگانگی نسل جوان ایران هستند. این ترانه‌ها همچنین به مثابه سلاحی برای اعتراض غیرمستقیم عمل می‌کنند. نسل جوان، در فضایی محدود از نظر بیان سیاسی و اجتماعی، از زبان هنر و موسیقی برای انتقال پیام‌های خود استفاده می‌کند. پارادوکس‌های عمدی و پایان‌های باز در ترانه‌هایی مانند «H2CO3»، نه‌تنها بازتابی از سردرگمی و یأس هستند، بلکه نوعی مقاومت در برابر سیستم‌هایی محسوب می‌شوند که سعی در نادیده گرفتن یا مهار این نسل دارند. زبانِ شکسته و گسسته این ترانه‌ها، در واقع تلاشی است برای بازتعریف هویت در جهانی که معناهای سنتی دیگر پاسخگوی نیازهای این نسل نیست.   این موسیقی، در واقع، نه‌تنها یک فرم هنری، که بازتابی از روان‌جمعی نسلی است که در جست‌وجوی معنا در جهانی آشفته است.