خانم نویسنده، قسمت ۶۶: نگاهی به کتاب «هزار افسان کجاست» پژوهشی از بهرام بیضایی

 بهرام بيضايى شخصيتى است بارز در هنر و ادبيات و سينماى ايران.  مجموعه كار او دربرگيرنده ده ها جلد كتاب، نمايشنامه، فيلم نامه، فيلم سينمايى و نمايش هايى ست كه روى پرده آمده است.  بهرام بيضايى كه متولد ١٣١٧ است بخشى از وقت خود را وقف شناخت فرهنگ باستانى ايران كرده است.  كتاب «هزارافسان كجاست؟» يك كار تحقيقى است كه مى كوشد دريابد چه برسر هزار و يك شب ايرانى آمده است. مى‌دانيم كه در حدود سال ١٧٠٣ اين كتاب بوسيله آنتوان گالان از عربى به فرانسه ترجمه شد. البته اصل كتاب در قرن سوم هجرى از زبان پهلوى به عربى ترجمه شده بود.  در ١٨٨٥ كتاب بوسيله سرريچارد برتون به انگليسى ترجمه شد.  غربى‌ها گاهى اين كتاب را هزارشب و يك شب و گاهى شب‌هاى عربى ترجمه كرده‌اند. در سال ١٢٥٩ هجرى قمرى اين كتاب بوسيله عبداللطيف طسوجى به فارسى ترجمه شد. بر مبناى اين سابقه است كه بهرام بيضايى به ميدان آمده تا ريشه‌يابى كند كه منشا شكل‌گيرى اين كتاب را در ايران در كجا مى توان پيدا كرد. او بر شخصيت شهرزاد و خواهر او دنیازاد تكيه مى‌كند و ما را به همراه خود به شاهنامه فردوسى مى‌برد تا به ياد آوريم كه دو دختر جمشيد، شهرناز و ارنواز كه مجبور شدند به همسرى ضحاك درآيند در حقيقت نقشى نداشتند جز آن كه جلوى زياده‌روى‌هاى اين پادشاه را بگيرند. اين دو خواهر بعدها به وسيله فريدون از بند ضحاك آزاد مى‌شوند و به همسرى او درمى‌آيند.

[podcast]http://www.zamahang.com/podcast/2010/20130905_Shahrnush_Baa_Xaanome_Nevisandeh_Bahram_Beyzai_No_66.mp3[/podcast]