عزیز قاسم‌زاده، هنرمند و سخنگوی کانون صنفی معلمان گیلان که چهارم مهر در منزل پدری خود توسط مأموران امنیتی بازداشت شد، در قرنطینه زندان رودسر در بازداشت به سر می‌برد و ممنوع‌الملاقات است. فلور قاسم‌زاده، خواهر این زندانی سیاسی که روز یکشنبه چهارم مهر شاهد دستگیری برادرش بود، امروز دوشنبه ۱۲ مهر در یادداشتی نوشت این فعال صنفی به دستور دادستان رودسر ممنوع‌الملاقات و ممنوع تلفن است. او همچنین نوشت به مادر سال‌خورده عزیز قاسم‌زاده هم اجازه تماس با فرزندش در زندان را نداده‌اند. به نوشته فلور قاسم‌زاده، رامین صفرنیا که وکالت عزیز قاسم‌زاده را بر عهده گرفته، امروز به‌عنوان وکیل او به دادستانی مراجعه کرده اما به او اجازه وکالت و ورود به پرونده داده نشده است. خانواده و همکاران عزیز قاسم‌زاده روز یکشنبه ۱۱ مهر نیز برای تودیع وثیقه به دادستانی رودسر مراجعه کردند ولی دادسرا از پذیرش وثیقه و آزادی عزیز قاسم‌زاده امتناع کرد. دستگیری قاسم‌زاده یک روز پس از تجمع سراسری معلمان در بیش از ۴۵ شهر برگزار شد که خواست اصلی آن تصویب لایحه رتبه‌بندی معلمان بود. قاسم‌زاده طی سخنرانی در تجمع سوم مهر معلمان گیلان تأکید کرد نمی‌توان با دستگیری فعالان صنفی معلمان، مطالبات معلمان را بی‌پاسخ گذاشت. دستگیری عزیز قاسم‌زاده اعتراض گسترده تشکل‌های صنفی معلمان، تشکل‌های مستقل کارگری و فعالان اجتماعی را برانگیخته است. دادخواستی که برای آزادی فوری و بی‌قیدوشرط این هنرمند و فعال صنفی در فضای مجازی قرار گرفته، در مدت کوتاهی توسط حدود ۳۵۰ نفر امضاء شده است.

کمیته جایزه نوبل دوشنبه ۱۲ مهر / ۴ اکتبر اعلام کرد که جایزه نوبل علوم پزشکی سال ۲۰۲۱ به دیوید جولیوس و آردم پتپوشن، محققان آمریکایی تعلق گرفت. این دو زیست‌شناس مولکولی به‌دلیل کشف گیرنده‌های دمایی و لمسی در بدن مورد تقدیر قرار گرفتند. این دانش برای توسعه درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها، از جمله دردهای مزمن استفاده می‌شود. با این کشف می‌توان فهمید که چگونه گرما، سرما و نیروهای مکانیکی سبب ایجاد تکانه‌های عصبی می‌شوند. کمیته جایزه نوبل گفته است، در نتیجه آن انسان می‌تواند جهان اطراف خود را درک کرده و با آن سازگار شود. دیوید جولیس متولد ۴ نوامبر سال ۱۹۵۵ میلادی در نیویورک است و در حال حاضر در دانشگاه کالیفرنیا در سن فرانسیسکو مشغول به کار است. آردم پتپوشن متولد سال ۱۹۶۷ در بیروت، لبنان است و در حال حاضر در یک مؤسسه پزشکی در آمریکا به نام هوارد هیوز مشغول به کار است. جایزه نوبل پزشکی سال گذشته به‌طور مشترک به هاروی جی آلتر، مایکل هاوتن و چارلز‌ام رایس به دلیل کشف ویروس هپاتیت سی تعلق گرفت. جایزه نوبل پزشکی مهم‌ترین جایزه برای متخصصان پزشکی است و معادل ۹۸۰ هزار یورو است که به‌طور مشترک به دو دانشمند آمریکایی می‌‌رسد.

کارفرمای خصوصی شرکت آب معدنی داماش در تازه‌ترین اقدام خود، ۶ کارگر را بدون پرداخت معوقات مزدی‌شان اخراج کرد. سال گذشته ۱۲ کارگر باسابقه این کارخانه به شیوه مشابهی اخراج شده بودند. کارخانه آب معدنی داماش در جنگل‌های روستای داماش رودبار واقع در استان گیلان قرار دارد. کارگران می‌گویند کارفرمای شرکت هر سال در آستانه زمستان شماری از کارگران را به بهانه نبود کار بیکار می‌کند و در بهار سال بعد تعدادی دیگر را به صورت موقت به کار می‌گیرد. به‌گفته‌ مدیر داخلی شرکت داماش، هم‌اکنون ۴۶ نفر دیگر در این شرکت مشغول به کارند. او علت اخراج ۶ کارگر را «اتمام قرارداد» عنوان کرد. شرکت آب معدنی داماش سال ۹۹ توسط بانک ملی که مالکیت این شرکت را در دست داشت به یک کارفرمای خصوصی واگذار شده است.

در حالی که در ماه‌های گذشته گزارش‌های متعدد از نقض حقوق زندانی‌ها در ایران منتشر شده است، کمیسیون قضایی مجلس می‌گوید نیازی به نظارت بیشتر بر عملکرد سازمان زندان‌ها و قوه قضائیه وجود ندارد. سید کاظم دلخوش اباتری، سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی درباره لزوم قرار گرفتن سازمان زندان‌ها زیر نظر دولت برای نظارت بیشتر بر آن گفت: «خود قوه قضاییه در زندان‌ها ناظر بر رفتار دارد از سویی طرح تحول نیز نوشته شده است و قوه قضاییه در چارچوب قانون وضعیتش به‌طور کامل مشخص است و به نظر من خارج از آن نیازی نیست که به آن نظارت باشد؛ ضمن اینکه مجلس وظیفه ذاتی برای نظارت دارد که آن را نیز انجام می‌دهد.» در مردادماه امسال یک گروه هکری به نام «عدالت علی» تصاویر و ویدیوهای متعددی درباره وضعیت زندان اوین، ضرب و شتم زندانی‌ها و نقض حقوق زندانیان منتشر کرد. قوه قضائیه در واکنش به انتشار این فیلم‌ها گفت که در این مورد تحقیق خواهد کرد. چندی بعد رئیس سازمان زندان‌ها گفت که با خاطیان برخورد شده است. او جزئیات بیشتری ارائه نداد. همزمان با این رویدادها، سپیده قلیان، فعال کارگری گزارشی از وضعیت بند زنان زندان بوشهر منتشر کرد. در واکنش به این گزارش، سازمان زندان‌ها یک پرونده اتهامی جدید با عنوان اتهامی نشر اکاذیب برای قلیان تشکیل داد. همچنین گزارش‌هایی درباره وضعیت زندان فشافویه و مرگ چند زندانی عمدتا سیاسی منتشر شده که به آن‌ها نیز رسیدگی نشده است.

کارگران شهرداری خرمشهر در اعتراض به تعویق ۶ ماه حقوق و ۱۰ ماه حق بیمه روز یکشنبه ۱۱ مهر مقابل ساختمان شهرداری تجمع کردند. کارگران شهرداری رودبار که ۴ ماه حقوق نگرفته‌اند شنبه ۱۰ مهر مقابل شهرداری تجمع کرده و خواستار پرداخت مطالبات معوقه و امنیت شغلی شدند. کارگران شهرداری خرمشهر پس از تجمع مقابل شهرداری در حالی که شعار می‌دادند: «مسئول بی‌لیاقت نمی‌خوایم، شورای بی‌لیاقت نمی‌خوایم، نمی‌خوایم» برای تجمع مقابل ساختمان فرمانداری در شهر راهپیمایی کردند. کارگران شهرداری رودبار از ابتدای سال جاری تنها مبلغی را به صورت علی‌الحساب دریافت کرده‌اند، ادعای مسئولان شهرداری مبنی بر نبود بودجه و منابع مالی را رد کردند. کارگران معترض گفته‌اند مسئولان شهرداری در حالی برای پرداخت دستمزد کارگران از نبود بودجه صحبت می‌کنند که برای مراسم و مناسبت‌های ریخت‌وپاش‌های کلان صورت می‌گیرد. شهردار رودبار گفته است این شهرداری درآمد پایداری ندارد. گفته می‌شود با شکایت طلبکاران، حساب‌های شهرداری رودبار مسدود شده‌اند. شهردار رودبار به کارگرانی که ۴ ماه مزد نگرفته‌اند، وعده داد آخر مهر ماه، حقوق یک ماه آن‌ها پرداخت شود.

ساعت ۶ و ۹ دقیقه صبح دوشنبه ۱۲ مهر زلزله‌ای به بزرگی ۵,۷ ریشتر و در عمق ۱۰ کیلومتری منطقه چلگرد در استان چهارمحل و بختیاری و قلعه خواجه در استان خوزستان را لرزاند و در ایذه و شهرکرد نیز احساس شد. در پی آن دست‌کم چهار پس‌لرزه که بزرگترین آن‌ها ۳,۵ ریشتر بود در این منطقه رخ داد. براساس گزارش‌های اولیه سازمان مدیریت بحران کشور، این زمین‌لرزه تاکنون ۱۱ نفر مصدوم داشته اما تلفات جانی در بر نداشته است. با این حال به منازل روستایی و شهری به‌ویژه در شهرستان کوهرنگ، آسیب‌هایی وارد شده است. عموماً منازل روستایی در این شهرستان از خشت و گل هستند و به علت بالا بودن شدت زلزله به منازل خسارت وارد شده است. خسرو کیانی، مدیرکل مدیریت بحران استان چهارمحال و بختیاری گفته است ۱۰ هزار نفر در ۳۵ روستا تحت تأثیر زلزله بوده‌اند و بیشتر خسارت‌ها مالی است. نیروهای اورژانس در چهارمحال و بختیاری به مناطق زلزله‌زده اعزام شده‌اند. به دلیل صعب‌العبوری این مناطق از بالگرد جهت امدادرسانی استفاده شده است. در شهر چلگرد نیز برای مدت کوتاهی برق قطع شد. سه تیم ارزیاب شرکت آبفای چهارمحال و بختیاری هم برای انجام بررسی‌هایی از خسارت‌های احتمالی تأسیسات، شبکه‌ها و چشمه‌های آب به مناطق مختلف شهرستان کوهرنگ اعزام شدند.

تنش ایران و آذربایجان بر سر مسیر ترانزیتی قره‌باغ و برگزاری رزمایش در شمال‌غرب ایران سبب شده است تا نگرانی درباره توقف تجارت میان ایران و آذربایجان تشدید شود. وضع مالیات برای تردد کامیون‌های ایرانی در قره‌باغ، تصمیم جنجالی الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان است که سبب نارضایتی ایران شده است. سید رضی میری، رئیس سابق کنفدراسیون صادرات ایران می‌گوید «مسائل سیاسی پیش آمده در منطقه نشان می‌دهد که در محاصره جدید اقتصادی قرار داریم. چنانچه صادرات به کشورهای همسایه از جمله افغانستان و آذربایجان محدود شود اقتصاد ایران منزوی می‌شود.» در دو ماه گذشته ایران با از دست دادن کانال ارزی بازار هرات و کابل به دلیل سقوط دولت افغانستان، با چالش تأمین اسکناس دلار مواجه بوده است. این دو بازار نقش مهمی در دور زدن تحریم‌ها برای ایران داشتند و اکنون که طالبان بر افغانستان مسلط شده است، نقش بازار هرات و کابل در تأمین اسکناس ارزی مختل شده است. از سوی دیگر، مناقشه قره‌باغ علاوه بر حذف تجارت با آذربایجان می‌تواند کانال ترانزیت زمینی ایران به قفقاز و روسیه را نیز مسدود کند. در ۱۲ سال گذشته حجم تجارت دوجانبه ایران با آذربایجان از ۶۰۹ میلیون دلار در سال ۱۳۸۷ به حدود ۲۰۰ میلیون دلار در سال ۱۳۹۹ سقوط کرده است. تحریم‌های بین‌المللی و مناقشه هسته‌ای ایران و غرب سبب شده است تا سهم حدود ۵ درصدی ایران از بازار آذربایجان در دهه ۸۰ شمسی به کمتر از یک درصد تنزل یابد. ایران در ۶ ماه نخست امسال حدود ۷۵ میلیون دلار صادرات به آذربایجان انجام داده است. گرچه حجم تجارت دو کشور در سال‌های گذشته به شدت کاهش یافته است ولی مسیر ترانزیتی آذربایجان همچنان به‌صرفه‌ترین راه برای رسیدن کالاهای صادراتی ایران به قفقاز است.

براساس نظرسنجی اتحادیه ملی ژورنالیستان (روزنامه‌نگاران) در افغانستان نزدیک به ۷۰ درصد رسانه‌ها در این کشور به‌دلیل چالش‌های اقتصادی و علت‌های دیگر بسته شده‌اند. به‌گفته سرور لطفی، مسئول مطبوعاتی اتحادیه ملی ژورنالیستان، نظر سنجی این نهاد نشان می‌دهد که ۶۷ در صد زنان و ۳۳ درصد مردان نگران مصونیت شغلی‌ خود هستند. برخی از زنان خبرنگار نیز از دولت طالبان خواسته‌اند که برای خبرنگاران افغانستان، زمینه کار فراهم کند. به‌گفته خبرنگاران، مشکلات رسانه‌ها بسیار زیاد است و خبرنگاران با دستمزد کم وظیفه پر مسئولیتی دارند. در همین زمینه شماری از کارمندان تلویزیون خورشید می‌گویند که سه ماه است دستمزدی دریافت نکرده‌اند. آن‌ها روز گذشته (یکشنبه) در برابر ساختمان این تلویزیون دست به اعتراض زدند. در ماه‌های اخیر برخی از خبرنگاران نیز افغانستان را ترک کرده‌اند و یا در افغانستان زندگی مخفی دارند. سازمان دید‌ه‌بان حقوق بشر نیز می‌گوید با آن‌که طالبان در زمینه آزادی مطبوعات تعهداتی کرده بودند، اما تا کنون این تعهدات عملی نشده‌اند.

رئیس نظارت بر اماکن عمومی پلیس امنیت عمومی فاتب در تهران لباس‌فروشان را تهدید کرد و درباره تخلفات واحدهای صنفی پوشاک گفت: «اداره نظارت بر اماکن طبق ماده ۲۷ و ۲۸ قانون نظام صنفی کشور با هماهنگی اتاق اصناف تهران با واحدهای صنفی متخلف مانند پوشاک برخورد می‌کند.» به گزارش خبرگزاری دولتی فارس، دوشنبه ۱۲ مهر ، نادر مرادی با اشاره به مجتمع تجاری کوروش در غرب تهران گفت: «امروز در مجتمع کوروش به تعدادی از واحدها اخطار داده شد تا لباس‌های نامتعارف شرعی و قانونی را از ویترین و بازار خود جمع آوری کنند، البته این مجموعه باید از جانب اتاق اصناف تهران نیز بازرسی شود.» مرادی در ادامه گفت: «در صورت مشاهده تخلف در واحدهای صنفی به آن‌ها اخطار و مهلت ۱۰ روزه داده می‌شود تا دستورالعمل اتاق اصناف را اجرا کنند، در این صورت اگر اصلاحی ایجاد نشد واحد متخلف پلمپ می‌شود و در صورت تکرار بین یک هفته تا شش ماه تعطیل شده و باز هم در صورت تخلف، مجوز کسب صاحب واحد، ابطال می‌شود.» خسرو ابراهیمی‌نیا، نایب رئیس دوم اتاق اصناف تهران در تهران نیز اعلام کرد که در سال اخیر نسبت به گذشته تعداد واحدهای صنفی که پروانه فعالیت ندارند بسیار کاهش یافته و ادامه داد: « اما همچنان فروشگاه‌هایی هستند که تخلف می‌کنند و بازرسان ما طبق ماده‌های ۲۷ و ۲۸ قانون نظام صنفی کشور، ناظر این مراکز هستند.» ابراهیمی نیا درباره نحوه بازرسی و نظارت بر فروشندگان و تولیدکنندگان پوشاک گفت: «اتحادیه پوشاک با کار گروه ساماندهی مد و لباس ایرانی ارتباط دارد، به نحوی که اتاق اصناف برای ساماندهی پوشاک در نظر دارد، نشان شیما را به‌عنوان معیار بازرسی طرح‌های پوشاک قرار دهد، تا همه طرح‌های لباس قبل از عرضه مصوب شوند.» نایب رئیس دوم اتاق اصناف تهران با اشاره به همکاری با نیروی انتظامی گفت: «نیروی انتظامی در اجرای احکام برخورد با واحدهای متخلف با ما همکاری می‌کند، البته خود اداره اماکن پلیس نظارت جداگانه‌ای دارد که با بازرسان اتاق اصناف نیز هماهنگ است، لذا تمام تلاش خود را در راستای برقراری امنیت اخلاقی و عفت عمومی به کار می‌گیریم.» شیوه لباس پوشیدن شهروندان و به‌ویژه زنان یکی از دغدغه‌های جمهوری اسلامی بوده است. کمیته‌های انقلاب و بسیج و نیروهای انتظامی و گشت ارشاد و اماکن و چندین نهاد و دستگاه دیگر بیش از چهل سال است کوشیده‌اند پوشش اسلامی را به مردم تحمیل کنند. از سال ۱۳۵۷ تاکنون جمعیت بسیاری از زنان ایرانی با لباس‌های رنگارنگ و شاد با چادر مشکی و حجاب تحمیلی اسلامی مقابله کرده‌اند. مردم از همان آغاز مقاومت کرده‌اند و سبک زندگی و پوشش‌ آنها با آنچه سران حاکمیت، سبک زندگی اسلامی تعریف می‌کنند، فرسنگ‌ها فاصله دارد.