بازار پررونق هنر در سال ۲۰۱۴

در سال ۲۰۱۴ خرید و فروش آثار هنری پررونق بود. حراجی کریستی در مجموع ۱/۱۶ میلیارد دلار فروش کرد. حراجی ساتبی۱/۰۲ میلیارد دلار. هر دو این حراجی‌ها در دبی هم بازار هنر را در اختیار دارند. فقط در شب ۱۲ نوامبر حراجی کریستی ۸۵۲/۹ میلیون دلار فروش داشت. هشت درصد از این مبالغ هنگفت به جیب دلالان آثار هنری می‌رود. یک درصد سهم هنرمند است.

حراج آثار هنری مدرن و معاصر ایرانی و ترک که در ماه اکتبر در شعبه دوبی حراج کریستی انجام شد، فروشی معادل ۱۲/۵ میلیون دلار را به ثبت رساند.

در این حراجی آثاری از پرویز تناولی، ‌سهراب سپهری، بهمن محصص، فرهاد مشیری، مارکو گریگوریان، مسعود عربشاهی، لیلا متین دفتری، هوشنگ پزشک‌نیا و منوچهر یکتایی ارائه شده بود.

بیشتر بخوانید: فروش خوب آثار هنرمندان ایرانی در حراج کریستی

برخی رسانه های داخلی، اقبال آثار هنرمندان ایرانی در حراجی کریستی را به عنوان رشد قابل توجه اقتصاد هنر ایران جلوه دادند، در حالی‌که این مبلغ فقط درصد بسیار اندکی از فروش آثار هنری جهان را شامل می‌شود. تحریم اقتصادی ایران، بازار هنر را سال‌هاست که تحت‌شعاع قرار داده است. از بین هنرمندان ایرانی که آثارشان در این حراجی عرضه شد، به جز لیلا متین دفتری، باقی هنرمندان مرد هستند. این گرایش را می‌توان در معامله آثار هنری در جهان هم مشاهده کرد.

پرفروش‌ترین آثار زنان هنرمند

«آرت‌نت» خرید و فروش آثار هنری را به دقت زیر نظر دارد و اطلاعات مربوط به ۱۶۰۰ دلال هنری مهم در سطح جهان را گرد می‌آورد. به گزارش «آرت‌نت» جوآن میچل، نقاش آمریکایی در صدر پرفروش‌ترین هنرمندان زن در سال ۲۰۱۴ قرار داشت. یائویی کوزاما، نقاش ژاپنی در جایگاه دوم، سیدنی شرمن، هنرمند آمریکایی در جایگاه هشتم و کته کلویتس در جایگاه سی‌ام ایستاد.

آثار این زنان هنرمند درصد اندکی از کل فروش آثار هنری در سال ۲۰۱۴ را به خود اختصاص داده است. تابلوی «گل سفید» از جورجیا اوکیف که به قیمت ۴۴ میلیون دلار به فروش رسید، گران‌ترین اثر هنری در سال ۲۰۱۴ از یک زن هنرمند بود. در همان حال از بین مردان سه‌گانه لوسین فروید از پرتره «فرانسیس بیکن» به مبلغ ۱۴۲ میلیون دلار فروش رفت. به این ترتیب بازار هنر رونق دارد اما همچنان در انحصار مردان است.

حراجی‌های آن‌لاین

به گزارش «آرت‌نت» در سال ۲۰۱۴ ارزش آثار هنری که در حراجی های آن‌لاین عرضه شدند، از پنح تا ۱۵ هزار دلار در آغاز سال به ۱۰ تا ۱۰۰ هزار دلار در ماه‌های پایانی سال افزایش پیدا کرد. سایت «آرت اسپیس» یکی از معروف‌ترین سایت‌هایی است که کارش تنها فروش تابلو، عکس و آثار هنری دیگری است. شرکت آمازون هم از تابستان سال گذشته وارد این بازار شده است.

بیشتر بخوانید: چوب حراج آمازون بر آثار هنری

شرکت آمازون به جای آنکه قیمتی ثابت را برای میزبانی آثار هنری در هر ماه در نظر بگیرد، آن را منوط به فروش آثار کرده است. با این‌حال حراجی های آن‌لاین بیشتر به توده مردم نظر دارند. بازار هنر را اما ثروتمندان جهان در تملک خود درآورده‌اند. این سوداگری‌ها ممکن است به «اقتصاد هنر» کمک کند، اما به ارزش واقعی آثار هنری طبعاً ربطی ندارد. با وجود همه هیاهوهای رسانه‌ای، سهم هنرمند فقط یک درصد از فروش آثار هنری‌ است.

روس‌ها بازندگان بزرگ بازار هنر

بر اساس فهرستی که «ونتی‌فر» منتشر کرده، سوداگران روس نه تنها از رونق بازار هنر در سال ۲۰۱۴ بهره‌مند نشدند، بلکه زیان‌های مالی هنگفتی را هم تحمل کردند. رمان آبراموویچ ۴۵۰ میلیون دلار،  ویکتور وکسلبرگ ۴۹۰ میلیون دلار و میخائیل فریدمن ۴۱۷ میلیون دلار ضرر کردند.

بازار هنر با سیاست، سوداگری، تورم، و نظام بانکداری درآمیخته است. تحریم روسیه باعث شده که بازار هنر در این کشور با رکود مواجه شود. قیمت نفت خام هم در این تحولات بی‌تأثیر نیست. «ونتی‌فر» گزارش می‌دهد که کارلوس سلیم، میلیاردر مکزیکی که در خرید و فروش آثار هنری هم مشارکت دارد، در اثر سقوط قیمت نفت خام سه میلیارد دلار ضرر کرده است. انتظار می‌رود که در سال آینده این تحولات بازار هنر را تحت تأثیر قرار دهد. هنر خاورمیانه نیز از تأثیر سیاست و قیمت نفت بی‌نصیب نخواهد ماند.