گزارش ویژه

منتشر شد: حقوق کارگران در ایران، شماره ۲۷

موضوع‌های این شماره‌ی فصل‌نامه کارگری زمانه: مهاجران ــ اعتراض‌ها (بازنشستگان، کارگران صنایع نفت و گاز، صنایع، خدمات عمومی) ــ کارگران غیررسمی ــ سرکوب ــ ایمنی کار.

بخش کارگری

مشخصات تصویر مشخصات تصویر

۲ دی ۱۴۰۲

۲ دقیقه

این بیست و هفتمین خبرنامه کارگری است. خبرنامه از شماره ۱۵ به صورت فصل‌نامه منتشر می‌شود.
تمرکز خبرنامه کارگری بر روی این نکات عمده است: امنیت و سلامت در محل کار، انواع تبعیض در حوزه کارگری، مسائل مربوط به کار زنان، کودکان کار، بیکاری، تعویق و یا عدم پرداخت دستمزدها، و نیز موضوع سازماندهی و اعتراضات کارگری.
زمانه به شکل پیگیر اخبار کارگری در ایران را گزارش می‌کند، از جمله به تازگی به شکل گزارش هفتگی.
فصل‌نامه‌ها و سالنامه‌های کارگری زمانه می‌کوشند یک «تصویر بزرگ» از موضوع حقوق کارگران ایران ارائه کنند. گزارش پیشِ ‌رو رخدادها و روندهایی را در محدوده پاییز ۱۴۰۲/ اکتبر تا دسامبر ۲۰۲۳ در برمی‌گیرد. خبرنامه مدعی پوشش کامل همه رخدادها نیست.
در زمستان ۱۴۰۱ ما پنجمین خبرنامه سالانه زمانه را منتشر کردیم. موضوع آخرین گزارش ویژه ما سوختبران بلوچ بود.
تمامی خبرنامه‌ها و ویژه نامه‌ها را می‌توانید از صفحه حقوق کارگران زمانه دریافت کنید.

مقدمه

در ایران ماشین اعدام در ایران در دوره‌ی اخیر سریعتر و بی‌رحمانه‌تر جان می‌گیرد. سازمان‌های ناظر بر وضعیت حقوق بشر از افزایش اعدام‌ها ماه‌های گذشته خبر دادند. فعالان صنفی و کارگری، دانشجویان، مدافعان برابری جنسیتی همزمان با سالروز اعتراضات به قتل ژینا (مهسا) امینی احضار و بازداشت شدند. ده‌ها معلم به حکم هیئت‌های رسیدگی به تخلف اداری تعلیق یا اخراج شدند، چند تن از معلمان و اعضای کانون‌های صنفی هم زندانی شدند.

حقوق کارگران در ایران، شماره ۲۷، پاییز ۱۴۰۲/ اکتبر - دسامبر ۲۰۲۳

مهاجران و به صورت ویژه افغانستانی‌ها آماج حملات نفرت‌پراکنانه قرار گرفتند. در رسانه‌ها تبلیغات علیه افغانستانی‌ها فزونی گرفت. در برخی از شهرها به سکونتگاه آنها حمله شد. حکومت اقامت افغانستانی‌ها را محدودتر کرد و اخراج آنها را سرعت و شدت داد.

ترمیم دستمزد کارگران در نیمه دوم سال برخلاف وعده‌های چند باره «اعضای کارگری» شورای عالی کار از سوی وزیر کار تکذیب شد تا تامین معیشت برای کارگران که در بسیاری از مواقع دستمزدشان با تاخیر پرداخت می‌شود، دشوارتر شود.

دولت ادعا می‌کند در دو ماه مهر و آبان نرخ رسمی تورم در یک روند کاهشی قرار گرفته است. نرخ تورم ماهانه در آبان دو درصد، و برای کالاهای خوراکی ۲,۷درصد اعلام شد. مرکز آمار تورم نقطه به نقطه آبان را ۳۲,۹ درصد گزارش کرد که به معنای افزایش میانگین هزینه خانوار به همین میزان در مقایسه با مدت مشابه یک سال قبل است. در گروه‌های کالایی بهداشت و درمان، حمل و نقل و لباس و کفش به عنوان کالاهای ضروری میانگین افزایش بیش از ۴۰ درصد داشتند. تورم خوراکی‌ها هم در نزدیکی ۴۰ درصد اعلام شد.

مسکن به عنوان هزینه‌برترین گروه کالایی سبد خانوار به روایت مرکز آمار تورم کمتر از ۴۰ درصد (۳۹,۵) درصدی داشت اما بانک مرکزی شاخص قیمت مسکن در تهران را برای مهر ۱۴۰۲ بزرگتر از ۷۳ درصد گزارش کرد. میانگین افزایش قیمت اجاره هم به گفته بانک مرکزی در فاصله آبان ۱۴۰۱ تا آبان ۱۴۰۲ بیش از ۶۰ درصد افزایش یافت. افزایش اجاره بها و قیمت مسکن موجب گسترده‌تر شدن حاشیه‌نشینی و پدیده‌هایی چون کارتن‌خوابی، پشت‌بام خوابی، اجاره کانکس و یا سکونت چند خانوار در یک واحد مسکونی شده است.

وعده دولت برای کنترل قیمت مسکن و اجاره و همچنین جبران کاهش قدرت خرید ناشی از رشد تورم در پایان دومین سال دولت سیزدهم بی‌ثمر بود و همین سبب افزایش اعتراض‌های کارگری شد.

بازنشستگان تحت پوشش صندوق‌های بازنشستگی همانند فصل قبل پرشمارترین اعتراض‌ها را داشتند. کارگران رسمی و قراردادی در صنعت نفت و پتروشیمی هم به اعتراض‌های خود به رغم وضعیت امنیتی ادامه دادند. همچنین پرستاران و کادر درمان پس از آنکه وعده دولت برای اجرای عادلانه تعرفه‌بندی خدمات سلامت عملیاتی نشد، در چندین شهر اعتصاب و تجمع کردند.