پس از سقوط عفرین، آخرین ایزدیهای سوریه ناپدید خواهند شد
از ترس تکرار فاجعه شنگال در ۲۰۱۴، بخش بزرگی از پنجاه هزار ایزدی ساکن عفرین، در طول ماه گذشته از این شهر گریختهاند.
هجدهم مارس سرانجام شهر عفرین به دست گروههای اسلامگرای تحت حمایت ترکیه تصرف شد. از ترس تکرار فاجعه شنگال در ۲۰۱۴، بخش بزرگی از پنجاه هزار ایزدی (یزیدی) ساکن عفرین، در طول ماه گذشته از این شهر گریختهاند.
عبدو الو، ایزدی ۵۰ ساله سوری، در پنج کیلومتری جنوب عفرین با صدایی آرام و غمزده میگوید: «در روستای ما، قسطل جندو، هر دو عبادتگاه ما ویران شده است... پیشترها همه همسایهها میآمدند و در اعیاد مذهبی ما شرکت میکردند، حتی کردها واعراب سنی» و اضافه میکند: «اما همه از ترس دستگیری در یک روز فرار کردند.»
عبدو میداند که دیگر سرزمین مادریاش را نخواهید دید. عفرین، شهر کردنشین در شمال غربی سوریه، حالا دست افراطگرایانی است که زیر پرچم و در سایه حمایت ترکیه میجنگند.
وقتی ترکها در ۲۰ ژانویه عملیات نظامی «شاخه زیتون» را آغاز کردند، قسطل جندو یکی از نخسین روستاهایی بود که مورد تهاجم قرار گرفت. از خانههای روستاییان قسطل جندو میشد شهرک اعزاز، سنگر افراطیهای مسلح، را دید. بیش از صد و پنجاه هزار نفر شهر را تخلیه کردهاند.
از آنجایی که گروههای مهاجم تحت حمایت ترکیه بودند، ساکنان ایزدی قسطل جندو خیلی زود دریافتند که کار تمام است. و از ترس تکرار وقایع خونبار تابستان ۲۰۱۴ شنگال در اینجا، خانههایشان را رها کردند و گریختند.
وقتی داعش در ۲۰۱۴ تمام روستاهای منطقه کوهستانی شنگال را تصرف کرد، ایزدیها را دستگیر و مردهایشان را اعدام کرد، و زنها و کودکانش را ربود و به بردگی گرفت.
پیش از جنگ عبدو الو، مهندسی بود که در حلب زندگی و کار میکرد. پس از رسیدن جنگ به حلب، اما تصمیم گرفت به روستای خویش بازگردد. و حالا همچون هزاران ایزدی ساکن عفرین، آواره شده است.
با سقوط عفرین، بیش از صد و پنجاه هزار نفر، این شهر را تخلیه کردهاند.
عبدو نخست به خانه دوستی در عین درعا، در جنوب عفرین پناه میبرد. خرابههای معبد ۳۰۰۰ ساله هتیت، مورد تکریم ایزدیان، در نزدیکی همین منطقه قرار دارد. پس از آنکه هواپیماهای ترکیه این منطقه را بمباران کردند، آنها آنجا را ترک کردند. به نقل از میزبان عبدو، آنها دیگر نه جرأت بازگشت به خانهشان را دارند و نه امکان رفتن به معبدشان.
میراث ویرانشده
پیر عبدالرحمان شامو، یکی از رهبران این اقلیت مذهبی میگوید: «پیش از جنگ، ما پنجاه هزار نفر در اطراف عفرین بودیم.» ایزدی یک دین باستانی پیشا-اسلامی است. به نقل از پیر عبدالرحمان شامو، «در جریان جنگ داخلی در سوریه، چیزی در حدود پانزده هزار ایزدی از سوریه گریختهاند. حملات باعث شد که ما روستا به روستا، به طرف عفرین، عقبنشینی کنیم.»
همزمان با این تهاجم، تعقیب و عقبنشینی مرحله به مرحله بخشی از میراث فرهنگی ایزدیان ویران شده است: دو آرامگاه قسطل جندو، کاخ کهن یکی از خاندانهای بزرگ ایزدی، معبد عین درعا و...
پیر عبدالرحمان شامو، با دستی لرزان و صدایی خشمگین میگوید: «هدف اصلی این جنگ به طور مشخص ایزدیها هستند... میخواهند هویت کردی را از این منطقه پاک کنند؛ و ایزدی در گذشته دین همه کردها بوده است.»
سکوت بینالمللی
محمود کلاش، از ایزدیان عفرین، معتقد است این یک «نسلکشی» است. او میگوید: «دین ما دین عشق و صلح است. سکوت بینالمللی باعث شد این جنایتها رخ دهد.
عدهای از ایزدیهایی که عفرین را ترک کردهاند، ممکن است در حلب مستقر شوند، در آنجا اجتماع ایزدی کوچکی —۱۳ هزار نفر به نقل از پیر عبدالرحمان شامو— وجود دارد. اکثر ایزدیها اما در تلاشاند که به شمال عراق یا به اروپا بروند.
از سرزمینهای اشغالشده به دست نیروهای تحت حمایت ترکیه اطلاعات کمی به بیرون میآید. خود ایزدیها اما خبر میدهند که بسیاری از نزدیکانشان ناپدید شدهاند؛ آنها پیرمردها و پیرزنان و خانوادههایی هستند که نتوانستهاند فرار کنند.
ویدئویی دست به دست میچرخد که مردانی ریشو را نشان میدهد که با لباس رزم، قهقهه سر داده و از روستائیان وحشتزده ایزدی در مورد شناختشان از اسلام بازجویی میکنند. یکی از پیکارجویان اسلامگرا تهدید میکند که «شما را باید قتل عام کرد» و دیگری در حالی که از بازار یک روستای ایزدی فیلمبرداری میکند، میگوید: «اینجا بازار خوکهاست.»
در یک ویدئوی دیگر، شورشیان تحت حمایت ترکیه یک معبد را غارت میکنند. همچون تمام مکانهای مقدس ایزد «یک «درخت آرزو» در گوشه معبد دیده میشود. بر شاخههای آن، مؤمنان ایزدی پارچههایی رنگی را به نیتهای مختلف و برای درخواست چیزی از ملک طاووس، تجسم الوهیت و قیم اراده الهی در دین ایزدی، گره زدهاند. در پایان ویدئو، اسلامگرایان این درخت مقدس را به آتش میکشند.
منبع: la-Croix
نظرها
آکو کردستانی
این قتل عام توسط دولت ایران صورت گرفت و کردها این خیانت را فراموش نخواهند کرد.
جهانگرا
همه اقوام وملتها از جمله خود یزید ها ، به این قوم می گویند یزیدی. بعید می دانم آنان با یزید ابن معاویه ارتباطی داشته باشند. بنابراین نیازی به واژه مجعول و نا مانوس ایزدی وجود ندارد.
پارسا
طمع کردها و اعتمادشان به غرب باعث سقوط عفرین شد