تحولات جشنواره فیلم کن در سال ۲۰۱۴

قرار است بعد از به پایان رسیدن جشنواره فیلم کن در سال ۲۰۱۴، به جای ژیل ژاکوب، رئیس جدیدی برای این جشنواره جهانی انتخاب شود.

رئیس جشنواره کن اگر چه نقش بسیار اندکی در انتخاب فیلم‌ها ایفا می‌کند، اما سیاست‌های جشنواره را او تعیین می‌کند.

ژیل ژاکوب آخرین دوره ریاست خود را در سال ۲۰۱۴ به پایان می‌رساند. او ماه ژوئن ۱۹۳۰ در پاریس به‌دنیا آمده و پس از تحصیلاتش مدت‌ها منتقد فیلم بود و بین سال‌های ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۷ جشنواره کن و فیلم‌هایش را برای مطبوعات، از جمله مجله اکسپرس گزارش می‌کرده در‌‌ همان هنگام با روبرت فابر لوبره (دبیرکل آن موقع جشنواره کن) نیز همکاری داشته است.

وی از سوی وزیر فرهنگ فرانسه از سپتامبر سال ۱۹۷۷ به‌عنوان دبیر کل جشنواره کن انتخاب شده است.

در جشنواره فیلم کن که رفته رفته بر اهمیتش اضافه می‌شد، قبلاً فیلم‌هایی که از سوی دولت‌ها به جشنواره پیشنهاد می‌شدند، با همکاری وزارت امور خارجه فرانسه مستقیماً به بخش مسابقه راه می‌‌یافتند. اما از سال ۱۹۷۸ ژیل ژاکوب تحولی در جشنواره پدید آورد و ترتیبی داد که فقط دبیر کل و اعضای کمیته انتخاب جشنواره بتوانند فیلم‌های رسیده از هر کشوری را بررسی کرده و انتخاب کنند. او حتی قانون‌شکنی کرد و در سال ۱۹۷۸ فیلم «مرد مرمری» اثر آندره ویدا را که از سوی دولت لهستان سانسور شده بود، در بخش اصلی جشنواره کن به نمایش درآورد. دولت لهستان هم واکنش نشان داد و به نمایش این فیلم معترض شد.

در سال ۱۹۸۲ نیز علیرغم اینکه دولت ترکیه رسماً از فرانسه خواسته بود فیلم «یول» اثر یلماز گونی را از بخش مسابقه جشنواره کن خارج کند، ژیل ژاکوب تن نداد و این فیلم را به نمایش گذاشت و حتی نخل طلا را نیز همراه با فیلم «مأموریت» ساخته کوستا گاوراس به‌دست آورد.

از اقدامات مهم دیگر ژیل ژاکوب ایجاد جایزه «دوربین طلایی»، برای تشویق فیلمسازان تازه‌نفس جهان بود که فیلم‌های اول بلند خود را ساخته بودند. از سال ۱۹۷۸ این جایزه به جایزه‌های رسمی کن اضافه شد و اعتباری دیگر به جشنواره کن افزود.

ژیل ژاکوب هر سال هیأت داوران جداگانه‌ای را برای جایزه «دوربین طلایی» تعیین می‌کند که با داوران بخش مسابقه تفاوت دارند. این جایزه شامل فیلم‌های اول بلند کاگردانانی می‌شود که در چهار قسمت کن، یعنی بخش‌های «مسابقه»، «نوعی نگاه»، «هفته بین‌اللملی منتقدان»، و «پانزده روز کارگردانان» است. ارزش این جایزه هم ۳۰۰ هزار فرانک فرانسه (۵۰ هزار یویرو) است که تاکنون از ایران، جعفر پناهی با «بادکنک سفید» ( ۱۹۹۵)، بهمن قبادی با فیلم «زمانی برای مستی اسب‌ها» (۲۰۰۰) به‌طور مشترک با«جمعه» اثر حسن یکتاپناه آن را به‌دست آورده‌اند.

ژیل ژاکوب برای آنکه در جریان محصولات مهم سینمای جهان باشد، مشاوران گوناگونی داشته که آنها را به‌عنوان نماینده و هیأت انتخاب اولیه کن به کشور‌های حاصلخیز سینمایی جهان گسیل داشته و برای او فیلم‌ها را کشف می‌کرده‌اند. گی بروکور برای سینمای آمریکای لاتین، پییر ریسیان برای آمریکا و استرالیا و کمی هم آسیا، ماکس تسیه برای ژاپن، دانیل هیمن برای ایتالیا، محمد حقیقت، برای ایران و کشورهای فارسی‌زبان، ایو تراوالریال برای هندوستان و غیره از همکارن جشنواره کن طی سال‌های زیادی بوده‌اند.

يیل ژاکوب تا سال ۲۰۰۱ دبیرکلی جشنواره فیلم کن را به عهده داشت و از آن تاریخ به بعد بود که به سمت رئیس کن انتخاب شد و جای خود را به آقای تییری فرمو داد، اما همواره در کنار او به وی مشاوره می‌داد.

چون مأموریت رئیس جشنواره فیلم کن در سال ۲۰۱۴ به پایان می‌رسد و از سویی دیگر ژیل ژاکوب هم ۸۳ سال دارد، هیأت امنای جشنواره در حال تدارک جانشینی برای او هستند و از هم‌اکنون نام چند نفر در روزنامه‌های فرانسه بر سر زبان‌هاست. از بین این نام‌ها به نظر می‌رسد که پییر لسکور از بخت بیشتری برخوردار باشد. او قبلاً رئیس شبکه تلویزیونی «کانال پولوس» فرانسه بود و رابطه بسیار خوبی هم با کمپانی‌های آمریکایی دارد.

از نامزد‌های دیگر برای این مقام، روزنامه‌ها از ژروم کلمان که قبلاً مدیر کانال فرهنگی آرته بوده نام برده‌اند.

همچنین از آلن ترزیان، رئیس آکادمی سزار، و آقای سرژ توبیانا، سردبیر قبلی «کایه دوسینما» و مدیر فعلی سینماتک فرانسه هم نامی در میان آمده است.

قرار است هیأت امنای جشنواره که ۲۸ نفر عضو شورای مرکزی آن هستند، به‌زودی، تا اوایل سال جدید میلادی، جانشین ژیل ژاکوب را انتخاب کنند. این افراد نماینده‌هایی هستند از مرکز ملی سینمای فرانسه، وزارت فرهنگ و ارتباطات، وزارت امور خارجه، مجلس سنای فرانسه، جامعه مولفین، انجمن تهیه‌کنندگان فرانسه و چند نهاد دیگر.

در ماه‌های اول سال ۲۰۱۴ نام رئیس آینده جشنواره کن اعلام می‌شود و او کار خود را بعد از پایان جشنواره کن که در ماه مه به پایان می‌رسد، آغاز خواهد کرد. آیا رئیس جدید این جشنواره تحولات عمده‌ای در آن پدید خواهد آورد؟

شصت و هفتمین دور جشنواره کن از ۱۴ تا ۲۶ ماه مه ۲۰۱۴ برگزار می‌شود. این جشنواره کار خود را از ماه نوامبر اغاز کرده و بنا به شنیده‌ها کارگردانان بسیار مهمی از هم‌اکنون فیلم‌های خود را ثبت کرده‌اند.