خبر خوش؛ دسترسی رایگان به کتاب با رعایت قانون حق تکثیر
کتابخانه ملی نروژ با در نظر داشتن حقوق نویسندگان، هزاران کتاب را به طور رایگان از طریق اینترنت در اختیار کتابخوانان قرار داده.
آثاری از برندگان نوبل ادبی مانند رمان‌های کنوت هامسون، ادبیات وحشت مانند آثار استیون کینگ و رمان‌های پلیسی. همه این کتاب‌ها را خوانندگان نروژی می‌توانند به طور رایگان از طریق اینترنت به‌دست بیاورند و بخوانند.
کتابخانه ملی نروژ در سایت «bokhylla» [به معنی: قفسه کتاب] ۱۳۵ هزار عنوان کتاب را به طور رایگان در اختیار کتابخوانان قرار داده است. به‌زودی این تعداد کتاب به ۲۵۰ هزار عنوان افزایش می‌یابد.
کتابخانه ملی نروژ ۱۳۵ هزار عنوان کتاب را به طور رایگان در اختیار کتابخوانان قرار داده است. به‌زودی این تعداد کتاب به ۲۵۰ هزار عنوان افزایش می‌یابد.
کتابخانه ملی نروژ به ازای هر عنوان کتابی که در سایت قفسه کتاب در اختیار کتابخوانان قرار می‌دهد، مبلغی را از طریق اتحادیه ناشران و نویسندگان نروژ به نویسندگان و ناشران این آثار می‌پردازد.
کتابخانه ملی نروژ آثاری را که پیش از سال ۲۰۰۱ منتشر شده‌اند، برای بازنشر در سایت «قفسه کتاب» برمی‌گزیند. در کشورهای غربی طبق قانون کپی‌رایت، پس از ۷۰ سال از چاپ نخست یک اثر می‌توان آن را در اختیار عموم قرار داد.
کتابخانه ملی نروژ با اتحادیه ناشران و نویسندگان این کشور قراردادی منعقد کرده است. مطابق این قرارداد کتابخانه به ازای هر صفحه کتابی که به طور دیجیتال در اینترنت انتشار پیدا می‌کند، ۰/۳۶ کرون (تقریباً ۴۶۰تومان) به نویسنده و ناشر کتاب پرداخت می‌کند. این مبلغ به اقبال کتاب و تعداد خوانندگان آن بستگی ندارد و هیچ تفاوتی بین کتاب‌هایی که فقط یک بار به چاپ رسیده‌اند، با کتاب‌هایی که چندین بار چاپ شده‌اند و هزاران مخاطب پیدا کرده‌اند وجود ندارد. اتحادیه ناشران و نویسندگان نروژ آنگاه این مبلغ را بر اساس توافق با اعضایش بین نویسندگان تقسیم می‌کند.
نویسندگانی که با انتشار آثارشان در سایت کتابخانه ملی نروژ موافق نیستند، می‌توانند کتباً تقاضا کنند کتابشان حذف شود. تاکنون اما فقط ۳۵۰۰ عنوان کتاب از این مجموعه حذف شده است. کتاب‌های حذف شده جزو آثار نویسندگان سرشناس جهان که میلیون‌ها مخاطب دارند نیستند. بیشتر این کتاب‌ها، کتاب‌های درسی و کتاب‌های علمی‌اند که همواره همه جای جهان فروش خوبی دارند و ناشران می‌توانند درآمد زیادی از طریق انتشار و عرضه آنان به‌دست آورند.
کتابخانه ملی نروژ با اتحادیه ناشران و نویسندگان این کشور قراردادی منعقد کرده است. مطابق این قرارداد کتابخانه به ازای هر صفحه کتابی که به طور دیجیتال در اینترنت انتشار پیدا می‌کند، ۰/۳۶ کرون (تقریباً ۴۶۰ تومان) به نویسنده و ناشر کتاب پرداخت می‌کند.
ابتکار کتابخانه ملی نروژ تاکنون هیچگونه تأثیر منفی هم بر بازار کتاب نداشته است. هدف از این برنامه این است که کتاب‌هایی که پیش از این انتشار یافته‌اند، اما اکنون فراموش شده‌اند یک بار دیگر در اختیار عموم مردم قرار بگیرند و سرانه کتابخوانی در سال هم افزایش یابد.
۸۵ درصد کاربران نروژی در این مدت از ۱۳۵ هزار عنوان کتابی که در سایت کتابخانه ملی نروژ قرار دارد استفاده کرده‌اند. کاربران اجازه ندارند این کتاب‌ها را دانلود و در کامپیوترشان ذخیره کنند. آنها فقط می‌توانند کتاب‌ها را به طور آن‌لاین مطالعه کنند. این مجموعه در اختیار کاربران نروژی قرار دارد و پژوهشگران از سراسر جهان هم می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.
کارشناسان و ناظران امیدوارند که بتوان در آینده در دیگر کشورهای جهان هم چنین روش‌هایی را برای دسترسی ارزان یا رایگان به کتاب به کار گرفت.
در اینترنت فارسی‌زبان قفسه‌های کتاب زیادی وجود دارد و بسیاری از آثار نویسندگان ایرانی به طور غیر قانونی و گاهی هم با موافقت نویسنده به شکل پی‌دی‌اف و به طور رایگان در اختیار کتابخوانان قرار گرفته است. اما تاکنون هیچ قانون و روشی برای این کار به وجود نیامده و قانون حق تکثیر یا کپی‌رایت هم رعایت نمی‌شود.
حق نشر، حقِ تکثیر یا کپی‌رایت به مجموعه‌ای از حقوق انحصاری گفته می‌شود که به ناشر یا پدیدآورنده یک اثر تعلق می‌گیرد و حقوقی از قبیل نشر، تکثیر و الگوبرداری از اثر را شامل می‌شود. کنوانسیون برن که بر اجرای قانون کپی‌رایت نظارت دارد، کشورهای امضاکننده معاهده را ملزم می‌کند که آثار پدیدآورندگان سایر کشورهای امضاکننده را هم‌چون آثار پدیدآورندگان تبعه خود مورد حمایت کپی‌رایت قرار دهند.
در ایران در سال ۱۳۴۸ قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان به عنوان بدنه اصلی حق تکثیر در ایران تصویب شد. اما ایران تاکنون به معاهده برن نپیوسته و قانون کپی‌رایت را امضاء نکرده است.
نظرها
نظری وجود ندارد.