بازار سیاه اسکناس‌های تانخورده

با نزدیک شدن به ایام نورز سال ۱۳۹۳ خورشیدی، بازار خرید و فروش اسکناس‌های نو و «تانخورده» ازجمله در چهارراه استانبولِ تهران داغ شده است و دلالان این «کار غیر قانونی»، سودهای کلانی را از این راه کسب می‌کنند.

به گزارش خبرگزاری مهر، دلالان بازار سیاه، اسکناس‌های نو و تانخورده را به صورت بسته‌های صدتایی به مشتریان خود می‌فروشند و با هیچ محدودیتی نیز برای این کار روبه‌رو نیستند.

خرید و فروش اسکناس های نو در حالی در بازار سیاه رونق گرفته که هنوز بانک مرکزی اسامی شعبه‌های منتخبی را که قرار است در آستانه نوروزبه متقاضیان پول نو و تانخورده عرضه  کند، اعلام نکرده است.  اسامی شعبه های یادشده طی روزهای آینده اعلام خواهد شد.

در بازار سیاه از اسکناس‌های صد، دویست، پانصد و هزار تومانی گرفته تا اسکناس‌های دوهزار تومانی، پنج هزار تومانی و حتی ده هزار تومانی به چشم می‌خورد.

بر اساس این گزارش، تمام اسکناس‌های نوی موجود در دست دلالان، با باندرول و آرم بانک مرکزی عرضه می‌شود. به نظر می‌رسد اسکناس‌ها به طور مستقیم از بانک مرکزی به شعبه‌های بانک‌های توزیع‌کننده و از آنجا به واسطه حلقه دلالان، به شکل دست نخورده به دست مشتری در بازار آزاد رسیده است.

یکی ازدلالان در پاسخ به اینکه اسکناس‌های نو را از چه محلی تهیه کرده گفته است: «این اسکناس‌ها دست به دست می‌شود و ما نیز با قیمت‌های بالا آن را از فردی دیگر خریداری می‌کنیم که البته منشاء ورود این اسکناس‌های نو به بازار کارمندان بانکی هستند. دلال‌های عمده از طریق ارتباطات خود در بانک‌ها از طریق کارمندان بانک‌ها اسکناس‌های نو را دریافت و آن را در بازار آزاد می‌فروشند.»

به گزارش وب‌سایت جهان‌نیوز، در طبقه همكف اداره نشر اسكناس، باجه‌ای به نام «بخش توزيع» قرار دارد. وظيفه این بخش اگرچه مديريت توزيع اسكناس بين نظام بانكی كشور است، اما در ماه پايانی سال، وظيفه توزيع اسكناس نو ميان كارمندان بانك مركزی را نيز برعهده می گیرد.

بر این اساس، هريك از كاركنان این بانك با اخذ مجوز از مدير بخش خود به اين شعبه مراجعه می‌کنند و معادل پول خود و «بدون هزینه اضافی»، اسكناس نو دريافت می‌كنند. در روزهای پايانی ماه اسفند، میزان مراجعه به اين شعبه افزايش می‌يابد.

قیمت های متفاوت و نیاز متقاضی

دلالان بازار اسکناس نو، هر بسته صدتایی اسکناس ده‌هزار تومانی را یک میلیون و ۱۵ هزار تومان، اسکناس پنج هزار تومانی را به قیمت ۵۲۰ هزار تومان، اسکناس دو هزار تومانی را به قیمت ۲۱۵ هزار تومان، اسکناس هزار تومانی را به قیمت ۱۱۳ هزار تومان، اسکناس پانصد تومانی را به قیمت ۶۲ هزار تومان و اسکناس دویست تومانی را به قیمت ۳۳ هزار تومان به مشتری می‌فروشند.

نرخ اسکناس‌ها بستگی به میزان تقاضای موجود در جامعه دارد. قیمت برخی از اسکناس‌ها مانند اسکناس‌های ده هزار تومانی که کمتر از سایر اسکناس‌ها متقاضی دارند، نسبت به اسکناس‌های پنج هزار تومانی، دوهزار تومانی و هزار تومانی کمتر است.

عباس موسویان، عضو کارگروه بانک‌داری بدون ربا در مورد حکم شرعی خرید و فروش اسکناس‌های نو به خبرگزاری مهر گفته است: «اگر اختلاف قیمت در خرید اسکناس نو در حد متعارف باشد، اشکالی ندارد. یعنی اگر اختلاف قیمت در حد متعارف و در حد نو و کهنه بودن اسکناس باشد، اشکالی ندارد.»

به گفته وی «چنانچه در این خرید و فروش سوء استفاده‌هایی صورت گیرد و اجحاف شود، دارای اشکال است، یعنی اگر اختلاف قیمت بیش از حد متعارف باشد اشکال دارد».

سال گذشته بیش از ۳۶۰ میلیارد ریال اسکناس نو در تهران و دو برابر آن در شهرستان‌ها با ترکیب‌های ۵۰۰ تومانی، هزار تومانی، دو هزارتومانی و پنج هزار تومانی برای ایام پایان سال با توجه به نیاز مردم توسط شعبه‌های منتخب بانک‌های تجارت و ملی توزیع شد.