سال ۱۳۹۲؛ چه خبر از ایران؟
بسیاری از ایرانیان معتقدند خبرهای ۱۳۹۲ «اغلب» بد است. خیلی‌ها می‌نالند که وقتی روز خود را با شنیدن و خواندن اخبار آغاز می‌کنند، از شنیدن خبرها ناامید می‌شوند.
نعیمه دوستدار
دنیا بدون خبر نمی‌ماند و سال بدون خبر نمی‌گذرد. بعضی جاهای دنیا اگر خبری نباشد، خبر می‌سازند و اگر ساختنی نباشد، آن را از کشورهای دیگر وارد می‌کنند. اما برای جامعه‌ای مثل ایران، همیشه خبری برای انتشار و دنبال کردن هست. برای ایرانی‌ها سئوال «چه خبر؟»، تنها یک سوال برای شروع مکالمه نیست. خبر می‌تواند سر‌آغاز امید‌ها و ناامیدی‌هایشان باشد. اخبار هر تغییر و تحولی در داخل و خارج ایران، بر سرنوشت میلیون‌ها ایرانی موثر است و به همین دلیل است که آن‌ها در کوچه و خیابان، در تیتر روزنامه‌ها، در سرخط خبرهای تلویزیون و رادیو و شبکه‌های مجازی و اینترنتی، تشنه خبرند.
به گزارش رادیویی نسیم روشنایی گوش دهید: بیم و امیدهای ما در سال جدید
خبرهایی که از داخل و خارج درباره ایران می‌رسد اما همیشه انتظار‌ها را برآورده نمی‌کند. بسیاری از ایرانیان معتقدند خبرها «اغلب» بد است. خیلی‌ها می‌نالند که وقتی روز خود را با شنیدن و خواندن اخبار آغاز می‌کنند، از شنیدن خبرها ناامید می‌شوند.
در آستانه بهار و در حالی که همه چشم به آینده نگاهی هم به گذشته می‌اندازند و سال کهنه را با خوب و بد آن مرور می‌کنند، چه خبرهای خوب و بدی در ذهن ایرانی‌ها ماندگار شده است؟ این سئوالی است که از چند ایرانی پرسیده‌ایم.
خبر خوب: توافق ژنو
سالی ۱۳۹۲ برای ایرانیان سال خبرسازی بود. ایرانیان ماه‌های آخر سال ۹۱ را با اخبار کاندیداهای احتمالی ریاست جمهوری به پایان بردند و تمام فصل بهار را با هیجان انتخابات گذراندند. شاید به همین دلیل است که برای بسیاری از ایرانیان، پیروزی حسن روحانی، یکی از مهم‌ترین خبرها بود، گرچه همه درباره اینکه این خبر خوش‌ترین خبر سال گذشته بوده توافقی ندارند.
علی، شهروند ۳۳ ساله، «شنیدن» خبر پیروزی روحانی در انتخابات را به عنوان گزینه انتخابی خود به عنوان بهترین خبر سال گذشته اعلام می‌کند و می‌گوید: «راستش اینکه حکومت ایران بخواهد روحانی را پیروز اعلام کند برایم دور از ذهن بود. تا همین‌جا خیلی خوشحال شدم.»
برای او خبر بد، به بحران‌های محیط زیست بر می‌گردد: «از بین رفتن دریاچه ارومیه، شکارهای غیرقانونی، انفراض نسل پلنگ ایرانی و از همه بد‌تر آلودگی هوا. هر روزی که با یکی از این خبرها روبه‌رو شدم، بد‌ترین روزهای سال گذشته‌ام بوده است.»
مریم، ۴۵ ساله، ساکن شیراز درباره بهترین و بد‌ترین خبر سال گذشته می‌گوید: «اولش که خبر پیروزی روحانی را شنیدم خیلی خوشحال شدم. حالا مطمئن نیستم. به هر حال هنوز باید صبر کنیم. ما مردم هم به صبر عادت داریم. می‌خواهم ببینم این بار نتیجه صبرمان چه می‌شود. زندگی من که هنوز تعییری نکرده، اما اگر زندگی بقیه بهتر شود راضی‌ام. اما خبر بد تا بخواهید شنیدم. بد‌ترین خبر کشته شدن دو زن در آتش‌سوزی بود. صحنه مرگشان از ذهنم پاک نمی‌شود. از این اتفاق‌ها زیاد می‌افتد اما این یکی چون خبرش گسترده شد، اثر بیشتری روی من گذاشت.»
محمد جعفر، ۶۲ ساله، ساکن رشت اما بهترین خبر سال گذشته را توافق ژنو می‌داند و می‌گوید از اینکه ایران دست از لجبازی برداشته خوشحال است: «مردم خیلی بابت این لجبازی‌ها هزینه دادند. تحریم‌ها خانواده‌های زیادی را از هم پاشید و مشکلات اقتصادی، نبودن دارو. در همسایگی ما خانم خانه به علت کمبود دارو جانش را از دست داد. اگر این توافق باعث شود تحریم‌ها کم شود باز هم خوب است. اما بد‌ترین خبر... خبر بد زیاد است. هر روز از چیزی ناراحت می‌شوم... ولی خبر دزدی‌های بابک زنجانی برایم خیلی ناراحت‌کننده بود. از این دزد‌ها زیاد داریم.»
محمد اسلامی، ساکن تهران در پاسخ به این پرسش زمانه می‌گوید: «خبر بد و خوب زیاد شنیدیم. به نظر من، بهترین خبرها پیروزی روحانی و توافق ژنو بود. بد‌ترین خبرها هم برای من خبر درگذشت هنرمند‌ها به ویژه علیشاه مولوی، شاعر بود که در همین روزهای آخر سال درگذشت. اما در کل اخبار جنگ و خونریزی بد‌ترین اخبار سال گذشته بود.»
بهنام، ۲۶ ساله، دانشجوی دانشگاه تهران است. او می‌گوید: «فکر می‌کنید برای یک دانشجوی دانشگاه تهران بهترین خبر سال قبل چه می‌تواند باشد؟ برکناری فرهاد رهبر. حاشیه‌های این خبر را می‌دانم اما تا همین جا هم خوب است. برای من که بهترین سال‌های تحصیلمان را در زمان او گذراندیم این یک جشن بزرگ است.»
سعید آگنجی، روزنامه‌نگاری است که اخبار خوب و بد سال گذشته را انتخاب می‌کند: «سال گذشته بهتر خبری که شنیدم توافق ژنو بود و بد‌ترین خبر گروگانگیری ۵ سرباز ایرانی.»
یک روزنامه‌نگار دیگر در ایران می‌گوید: «بهترین خبر توافق ژنو و لغو بعضی تحریم‌ها بود و بد‌ترین خبر هم آتش سوزی خیابان جمهوری و کشته شدن دو زن کارگر. اسارت سربازان ایرانی هم خبر خیلی بدی بود که سال گذشته منتشر شد. چون به حیوانات هم خیلی علاقه دارم، کشتار پلنگ‌ها خبر خیلی بدی برای من بود. جالب است که برای خبر خوب کلی فکر کردم تا چیزی غیر از ژنو پیدا کنم، ولی ذهنم پر از خبرهای بد بود.»
خبر بد: افزایش اعدام‌ها
برای فعالان حقوق بشر و زنان، اخبار از دریچه دیگری دیده می‌شود. خیلی از این اخبار ممکن است از چشم عموم مردم جا بیفتند.
محمد، فعال حقوق بشر ساکن سوئد می‌گوید: «بد‌ترین خبر را اول می‌گویم چون بدترین‌ها بیشتر در ذهنم می‌ماند. بد‌ترین خبر، خبر افزایش اعدام‌ها در ایران است. تعداد اعدام‌ها حتی بیشتر از قبل شده. اما خبر خوب در حوزه حقوق بشر؟ گفتنش واقعا سخت است. حقوق بشر اوضاع خوبی ندارد و به نظرم تحت تاثیر جو سیاسی و سیاست خارجی ایران، اهمیت خبری‌اش کم شده. پس بگذارید من خبر خوبی نداشته باشم.»
یک فعال دیگر که داخل ایران زندگی می‌کند معتقد است: «برای من همین که عده‌ای اتفاقی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد را ملاقات کردند خبر خوبی است. اینکه گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی صدایش را بلند کرد خبر خوبی است. خبرهای بد را نمی‌گویم چون همه می‌دانند.»
نسرین افضلی، فعال زنان ساکن کانادا بهترین و بد‌ترین خبرهای حوزه زنان را این طور انتخاب می‌کند: «خبر خوب انتصاب شهیندخت مولاوردی به سمت معاونت رئیس جمهور بود و خبر بد خارج شدن بودجه بیمه زنان خانه دار از لایجه بودجه. اگر بخواهم دو خبر خوب را بگویم دومی‌اش این است که بالاخره پس از سال‌ها ضایع شدن حق هزاران دختر٬ بالاخره این دولت پذیرفت که سهمیه بندی جنسینی دانشگاه‌ها را بردارد.»
یک فعال زنان ساکن ایران معتقد است که بهترین خبر سال گذشته برایش به رسمیت شناخته شدن روز هشتم مارس از سوی دولت بوده، هرچند در نهایت مراسم این روز لغو شده است. به نظر او «ته دلم امیدهایی هست که ممکن است بشود در سال آینده در حوزه زنان بیشتر کار کرد. برای من بد‌ترین خبر، مشوق‌های بارداری و طرح جمعیت و تعالی خانواده بود. وقتی به عوارضش فکر می‌کنم به نظرم هولناک می‌آید. وضعیت زنان خانه‌دار و سرپرست خانوار و... هم که مشخص است. بعید می‌دانم به این زودی‌ها تعییری اتفاق بیفتد و خبر خوبی بشنویم.»
صبحانه با خبر
این فقط ایرانی‌های داخل کشور نیستند که جانشان به جان اخبار بسته است. بسیاری از مهاجران ایرانی هم لحظه به لحظه اخبار کشورشان را دنبال می‌کنند و زندگیشان از اثرات این خبرها برکنار نیست.
طیبه، دانشجوی ایرانی ساکن مالزی نظرش را درباره بهترین و بد‌ترین خبر سال ۹۲ این‌طور خلاصه می‌کند: «خبر خوش انتخاب روحانی بود، خبر بد اعدام دو تا همجنس گرا در رشت.»
شیوا، ایرانی ساکن استرالیا می‌گوید: «خبر بد را نمی‌توانم انتخاب کنم. درجایگاه یک مهاجر، ذهن و دلم خیلی وقت‌ها با ایران است. معمولا صبحانه‌ام را در حال مرور اخبار ایران می‌خورم. روزهای زیادی پیش آمده که چای اول صبحم را با بغض فرو داده‌ام. خبر بد سال گذشته من صد درصد خبری مربوط به ایران بوده است. ولی نمی‌توانم انتخاب کنم کدام خبر. خبری ازحصر؟ کودکان کار؟ اعدام‌ها؟ خودکشی دستفروش در مترو؟ به خبرهای بد تصادف‌های جاده‌ای و زنده زنده سوختن آدم‌ها، خبرهای زندان وهمین گروگانگیری اخیر را هم می‌توانم اضافه کنم...»
او در نهایت خبر خوش سال گذشته را این‌طور اعلام می‌کند: «خبر خوبی که شنیده‌ام مربوط به زندگی شخصی‌ام بوده. البته این هم باید بررسی شود که چرا خبر خوب همه گیر و اجتماعی نداریم. شاید چون از جامعه‌ای می‌آیم که شادی جمعی ندارد. بهترین خبری که شنیده‌ام این بوده که خانواده‌ام را بعد مدت‌ها دوری خواهم دید.»
به نظر شیوا «مهاجر که باشی ناخوداگاه دایم درحال مقایسه‌ای. مردم به اینترنت و فیسبوک می‌روند تا سرگرم شوند. ما هم معلوم نیست تا کی، باید خبر بد بشنویم، بغض کنیم، هق هق کنیم. کاش یک روز حالمان خوب شود. خبر خوبمان ملی باشد، خبر بدمان شخصی...»
روزنامه سال ۹۲ با تمام خبرهای خوب و بدش کم کم کهنه می‌شود، اما عمر بعضی خبرها چنان که در عالم روزنامه نگاری می‌گویند چندان کوتاه نیست. خبرهای خوب و بد سالی که گذشت برای عده‌ای هنوز داغ داغند، اثرشان بر روح و زندگی روزمره باقی است و آهسته، از مرز نامرئی سال و ماه می‌گذرند و به روزهای آینده وصل می‌شوند. آرزوی روزگاری که در آن خبر بد وجود نداشته نباشد، آرزوی محالی است اما شاید بشود آرزو کرد که خبرهای خوب، روی خبرهای بد را بپوشانند و اثرشان را کمرنگ کنند.
نظرها
farid
محمدجواد ظریف در دیدار با نمایندگان پارلمان اتریش٬ از سابقه حقوق بشری جمهوری اسلامی دفاع کرده همچنین تاکید کرده است که در ایران اعدام سیاسی وجود ندارد!!!
hamid
....خبر خوب: توافق ژنو....... شاید به همین دلیل است که برای بسیاری از ایرانیان، پیروزی حسن روحانی، یکی از مهم‌ترین خبرها بود.... - لطفا توضیح دهید در ژنو چه توافقی شده؟ ماهم بدانیم ؟! هنوز که باد هواست!! - چه تغیییری در اوضاع پس از بقول شما پیروزی حسن روحانی شده؟ لطفا بفرمایید ماهم بدانیم ؟! - بازهم انشاله و.....؟!
ارغوان
شیوا جان سلام امیدوارم سال خوبی رادراسترالیاشروع کرده باشی ماایرانیها دیگرچیکارکنیم که روزگارمان بهتر بشه تودخترگلم حاضری خبرشخصی بدبشنوی ولی خبرملی خوب بشنوی اخه فداکاری به چی میگن