پنج سال پیش در چنین روزهایی
حماسه خس و خاشاک
بخش چهارم
در ویدئوی چهارم، رادیو زمانه اولین اعتراضها به نتیجه اعلام شده و چگونگی شکل گیری آنچه امروز به آن جنبش سبز میگوییم را به تصویر کشیده است.
رادیو زمانه در مجموعه «پنج سال پیش در چنین روزهایی» همزمان با پنجمین سالگرد انتخابات جنجالبرانگیز سال ۱۳۸۸ بنا دارد در مجموعه ویدئوهایی مروری کوتاه و گذرا داشته باشد بر آنچه که در طی آن سال، از پیش از انتخابات ریاست جمهوری دهم تا مقطع زمانی حدودی یک سال پس از آن در ایران رخ داد.
در سه ویدئوی قبلی نگاهی داشتیم به آنچه پیش از انتخابات تا روز رأی گیری در ایران رخ داد. در ویدئوی چهارم، اولین اعتراضها به نتیجه اعلام شده و چگونگی شکل گیری آنچه امروز به آن «جنبش سبز» میگوییم به تصویر کشیده شده است.
ستاد انتخابات وزارت کشور با اعلام اولیه نتایج شمارش آراء همه را بهت زده کرد. بر اساس اعلام ستاد انتخابات، کل آرای ریختهشده به صندوقها نزدیک به ۴۰ میلیون رأی و میزان شرکت شهروندان در انتخابات در حدود ۸۰ درصد از واجدین شرایط بوده است.
براساس آخرین اعلام این ستاد، از مجموع ۳۴ میلیون و ٣٧٧ هزار و ۴۹۳ رأی شمارششده، محمود احمدینژاد ٢١ میلیون و ٧٨١ هزار و ٣٩١ رأی (معادل ۳۶ / ۶۳ درصد کل آراء)، را به خود اختصاص داده است. براساس این آمار، میرحسین موسوی ١١ میلیون و ٧٠٩ هزار و ٣٩١ رأی (معادل ٠٧/ ۳۴ درصد کل آراء) را کسب کرده است. محسن رضایی میرقاعد هم ۵۸۷ هزار و ٩١٣ رأی (معادل ٧١/ ١ درصد کل آراء) به دست آورده است. مهدی کروبی نیز موفق به کسب ٢٩٨ هزار و ٧٩٨ رأی (معادل ٨٧/ ٠ درصد کل آراء) شده است.
میرحسین موسوی در اعتراض به نتایج شمارش آراء اعلام کرد که تسلیم «شعبدهبازیها» و «این صحنهآرایی خطرناک» نخواهد شد. موسوی در اطلاعیهای افزود که اعلام نتایج شمارش آراء دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران بهتآور است.
مهدی کروبی در اعتراض به نتایج شمارش آراء انتخابات اعلام کرد که این نتایج «مضحک و شگفت» را قبول ندارد و این «تازه اول داستان» است. آقای کروبی در اطلاعیهای که تنها یک ساعت پس از اطلاعیه اعتراضآمیز میرحسین موسوی منتشر کرد، افزوده است: «این شیوه رأیگیری و شمارش آراء، یادآور شمارش آرای مرحوم مدرس است که حتی از شمارش رأیی که آن مرحوم به خویش داده بود، دریغ کردند و تکرار دروغ پردازیهای تلویزیونی، یادآور آمارهای منتشرشده در مناظرههاست.»
همزمان با فرا رسیدن پایان شمارش آراء، اوضاع برخی نقاط تهران بحرانی گزارش شد. در ادامه روند بازداشتها که از روز رأیگیری آغاز شده بود، از عصر ۲۳ خرداد، نیرویهای امنیتی، بهطور سازمان یافته و با فهرستی که گفته میشود از قبل از انتخابات تهیه شده بود، اقدام به دستگیری نیروهای اصلی اصلاح طلب، رهبران دو حزب مشارکت و مجاهدین انقلاب کرد.
بیست و چهارم خرداد، نیروهای امنیتی به ستاد انتخاباتی میرحسین موسوی حمله کردند. در همین روز سردار احمدرضا رادان، جانشین فرمانده پلیس ایران، از دستگیری ۱۶۰ نفر در جریان ناآرامیها روز گذشته تهران خبر داده است. رادان گفت که ده تن از این افراد «طراحان اصلی اغتشاشات و تجمعات روز گذشته در تهران» بودهاند.
بعد از ظهر ۲۴ خرداد، احمدی نژاد در اجتماع هوادارانش در میدان ولی عصر، مخالفان میلیونیاش را «خس و خاشاک» نامید.
۲۵ خرداد ۱۳۸۸، ۳ روز پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری، نزدیک به سه میلیون نفر در شهر تهران، به دعوت میرحسین موسوی و بدون مجوز وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران در خیابان حاضر شدند.
این تظاهرات یکی از بزرگترین تظاهراتهای غیر حکومتی تاریخ ایران بود و در تاریخ ۳۰ ساله پس از انقلاب ۱۳۵۷ بیسابقه بوده است.
یکی از مهمترین ویژگیهای این راهپیمایی آن بود که شرکتکنندگان در آن، در اغلب اوقات کاملاً ساکت بودند و هیچگونه شعاری نمیدادند و حتی اگر کسی هیجانزده میشد و شعاری میداد، بقیه او را دعوت به سکوت میکردند. پدیدهای که در مقایسه با حالوهوای حرکتهای اعتراضی دیگر نقاط جهان، نوظهور بود.
بر اساس اعلام صداوسیمای جمهوری اسلامی و شورای تأمین استان تهران ۷ نفر در این تظاهرات کشته و ۲۹ نفر زخمی شدند. برخی رسانهها از مرگ تعدادی از زخمیها در روزهای بعد خبر دادند و تعداد کشتگان را بیش از ۱۲ نفر اعلام کردند.
در شب ۲۵ خرداد نیروهای امنیتی به کوی دانشگاه تهران در خیابان امیرآباد شمالی بهشدت یورش بردند. گزارشهای منتشرشده حاکی از مجروح شدن بیش از ۱۵ تن از دانشجویان ساکن کوی دانشگاه تهران بر اثر اصابت گلوله بود.
گزارشهای دیگر نیز، از حمله به دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه بابل و دانشگاههای کرمانشاه و شیراز خبر دادند.
در بخش پنجم از مجموعه «پنج سال پیش در چنین روزهایی» به ادامه اعتراضات مردمی در خرداد سال ۱۳۸۸ خواهیم پرداخت و خواهیم دید که رهبر جمهوری اسلامی چه موضعی در برابر این اعتراضات گرفت.
نظرها
نظری وجود ندارد.