کليه ايرانی برای بيماران خارجی؛ چالش جدید در وزارت بهداشت

در پی اعلام فروش کلیه ایرانی‌ها به بیماران خارجی، انجمن حمايت از بيماران کليوی مسئول این اقدام را وزارت بهداشت خواند و وزارت بهداشت نیز این انجمن را پاسخگو دانست.

به‌گزارش خبرگزاری فارس، روز یکشنبه ۲۹ تیرماه مصطفی قاسمی، رئيس انجمن حمايت از بيماران کليوی نسبت به فروش کليه ايرانی به بيماران خارجی هشدار داد و گفت: «اين بيماران با مدارک جعلی به ايران می‌آيند و پزشکان بدون بررسی مدارک، با دريافت دستمزدهای ميليونی کليه ايرانی را به آن‌ها پيوند می‌زنند.»

در قوانین ایران اهدای کليه ايرانی به غيرايرانی ممنوع است اما به‌گفته مصطفی قاسمی چندين سال است که عواملی به‌عنوان دلال و واسطه با جعل اسناد، کارت ملی و شناسنامه، خود را به‌عنوان افراد ايرانی معرفی می‌کنند و در نتيجه کليه ايرانی به آن‌ها پيوند زده می‌شود.

مصطفی قاسمی وزارت بهداشت را به کوتاهی در این‌باره متهم کرد و گفت در سال‌های اخير در برخی از بيمارستان‌ها گزارش اين تخلف به وزارت بهداشت رسيد اما این وزارتخانه اقدامی نکرد.

رئيس انجمن حمايت از بيماران کليوی، به‌عنوان نمونه به «دو بيمار عربستانی» اشاره کرد که به‌تازگی برای انجام پيوند کليه به ايران آمدند و يکی از آن‌ها درگذشت. سفارت عربستان پيگير این موضوع شد، چند نفر از تيم پزشکی در اين پرونده دستگير شدند و وزارت اطلاعات نيز وارد جريان شد.

در بورس کلیه در ایران، یک عدد کلیه بین ۴۵تا ۷۵میلیون تومان معامله می‌شود و انجمن حمایت از بیماران کلیوی نیز معمولاً بر معامله کلیه نظارت دارد.

این در حالی است که مصطفی قاسمی می‌گوید عمل جراحی بر روی بيماران عربستانی ۳۰۰ ميليون تومان هزينه داشته و پول‌های کلانی در این زمینه رد و بدل می‌شود.

وی بیمارانی که برای پیوند کلیه به ایران می‌آیند را از کشورهای عربی حاشيه خليج‌فارس، آذربايجان، افغانستان و هندوستان عنوان کرد.

از سوی دیگر کتايون نجفی‌زاده، رئيس اداره پيوند و بيماری‌های خاص وزارت بهداشت، دوشنبه ۳۰ تیرماه از جو ايجاد شده توسط انجمن حمايت از بيماران کليوی درباره قاچاق کليه ايرانی و پيوند دو بيمار عربستانی از کليه ايرانی به‌شدت انتقاد کرد و گفت: «اين موضوع خطای خود انجمن حمايت از بيماران کليوی بوده و اين انجمن بايد در اين زمينه پاسخگو باشد.»

وی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا) توضیح داد که با قانونی که از سال ۱۳۸۷تصويب شد، پيوند کلیه اتباع خارجی از هر کشوری از دهنده هم‌تبعه، در ايران مجاز است.

این مسئول وزارت بهداشت گفت: «پيوند اتباع بيگانه در ايران مجاز است. اما اين به معنای آن نيست که "کليه ايرانی" برای آن‌ها استفاده شده است؛ چرا که اين موضوع کاملا غيرمجاز است.»

کتايون نجفی‌زاده درباره پيوند دو بيمار عربستانی از کليه ايرانی، گفت: «اين موضوع خطای خود انجمن حمايت از بيماران کليوی بوده است؛ چرا که اتباع خارجی مجوز پيوندشان را از وزارت بهداشت دريافت می‌کنند، اما اتباع ايرانی که می‌خواهند از دهنده غيرفاميل کليه دريافت کنند، مجوزشان را از انجمن حمايت از بيماران کليوی می‌گيرند.»

به‌ گفته وی اين دو بيمار عربستانی با شناسنامه جعلی ايرانی از انجمن حمايت از بيماران کليوی مجوز گرفته‌اند و این انجمن بايد تمهيداتی را در زمينه تشخيص شناسنامه جعلی از غيرجعلی اتخاذ کند.

رئيس اداره پيوند و بيماری‌های خاص وزارت بهداشت نیز ورود وزارت اطلاعات به این ماجرا را تأیید کرد و گفت یک گروه دلالی در این رابطه دستگیر شده‌اند.

وی سخنان مصطفی قاسمی را زیر سئوال بردن «حیثیت ایرانی» دانست و گفت: «چنين حرف‌هايی به کشور صدمه می‌زند. رئيس انجمن حمايت از بيماران کليوی بايد پاسخگوی حيثيت ملت باشد.»

روز دوشنبه همچنین سجاد رضوی، مديرکل نظارت بر درمان وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اعلام کرد که «هيچ موردی از پيوند کليه ايرانی به فرد خارجی به وزارت بهداشت گزارش نشده» و این وزارتخانه برای برخورد با شبکه‌های دلالان منتظر نظر وزارت اطلاعات است.

سجاد رضوی گفت: «وزارت بهداشت حتماً در مواردی که چنين گزارش‌هايی داشته است با خاطيان برخورد جدی انضباطی کرده است، البته گزارش‌هايی که تاکنون داشته‌ايم در بيمارستان‌های خصوصی بوده است.»

این مسئول وزارت بهداشت ایران نیز سهل‌انگاری در این مورد را به گردن پزشکان انداخت و گفت: «پزشکان بر روی بررسی مدارک بيماران سهل‌انگاری می‌کنند در حالی که بيمار خارجی کاملاً مشخص است که عرب يا افغان است. در واقع پزشکان پایبند به قانون نيستند و به راحتی مدارک جعلی را دريافت می‌کنند.»

حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزير بهداشت ایران، سال گذشته درباره مسأله خريد و فروش غيرقانونی و دلالی کليه گفته بود: «به تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی و حراست وزارت بهداشت در مورد بررسی دلالی سازمان‌يافته اعضای بدن انسان، دستورات لازم ارائه شده است. اين‌که صورت مسأله را پاک يا توجيه کنيم که چنين موضوعی وجود ندارد، درست نيست.»

بنا بر آمار رسمی در ايران سالانه بیش از دو هزار و ۳۰۰ مورد پيوند کليه انجام می‌شود و اهداکنندگان کليه باید بين ۲۲تا ۳۴سال سن داشته باشند.

اهدای کلیه در ایران به‌دلیل گسترش فقر در سال‌های اخیر رواج بیشتری یافته است.

به جز ايران؛ عراق، چين، هند، مصر، ترکيه و مولداوی از جمله کشورهايی هستند که در آنها خريد و فروش کليه انجام می‌شود و حتی به کشورهای ديگر مانند آمريکا و اسرائيل هم صادر می‌شود.