افغانستان و چالش تفتیش آرای باطله دور دوم انتخابات

صبح چهار‌شنبه ۲۷ اوت، روند تفتیش آرای باطله دور دوم انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به دلیل عدم حضور ستاد انتخاباتی اصلاحات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله متوقف شد. در همین روز عبدالرحمان هوتکی، معاون کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، در نشستی خبری در کابل گفت که با این حال روند ابطال آرای مشکوک انتخابات ریاست جمهوری ادامه دارد. هوتکی دلیل توقف بررسی آرای انتخابات ریاست جمهوری را مشورت دهی به گروه‌های کاری بررسی‌کننده اعلام کرد.

در همین حال، داوود سلطان‌زوی، عضو ستاد انتخاباتی تحول و تداوم به رهبری اشرف‌غنی احمدزی اعلام کرده که دفتر سیاسی سازمان ملل متحد از آنها خواسته است که به دلیل حضور نداشتن نمایندگان تیم رقیب، تیم اشرف‌غنی احمدزی از شرکت در ادامه روند بررسی آرای باطله خودداری کند.

این دفعه دوم است که انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان در دو ماه گذشته به مشکل رو به رو می‌شود و اعلام نتیجه انتخابات به تعویق می‌افتد.
با این که اوضاع کشور افغانستان ز ماه فروردین تا به حال آرام‌تر از سال‌های قبل بوده، اما از لحاظ سیاسی و اجتماعی در حالت ناروشن و همراه با تردید های زیاد مردم نسبت به  آینده باثبات قرار دارد.
هم‌زمان با تهدیدهای طالبان، تقسیم و تجزیه کشور نیز نگرانی‌های کشور های همسایه‌ را نیز افزایش داده است. پس از پادرمیانی جان کری، وزیر خارجه آمریکا و جامعه جهانی و طرح توافق‌نامه تقسیم قدرت و نقش داشتن هر دو نامزد در دولت آینده، امید به اتحاد ملی و متمرکز شدن نیروهای اصلی کشور در برابر تهدیدهای داخلی و خارجی، آرامش خیالی به مردم داده بود که با اعلام توقف این روند، نگرانی‌ها باز اوج گرفت.

در باره بازتاب توقف روند بازرسی آرای باطله در جامعه افغانستان و تاثیر آن بر زندگی روزمره مردم با چند کارشناس گفت‌وگو کرده‌ایم که از دیدگاه‌های متفاوت اوضاع کشوررا نظاره می‌کنند.

«راه قانونی برای ورود متقلبین به حکومت»

کاظمیه محقق، استاد دانشگاه و کارشناس سیاسی در کابل در گفت‌وگو با رادیو زمانه از آن می‌گوید که روند انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان به گونه‌ای پیچیده شده که بدون  دخالت آمریکا و جامعه جهانی به نتیجه مثبت نخواهد رسید.

این کارشناس سیاسی معتقد است که پیشنهاد جان کری، نخست وزیر آمریکا و طرح برنامه اتحاد ملی در قالب حضور هر دو نامزد در دولت آینده افغانستان قابل قبول نامزدها نبوده و مثل انتخابات قبلی افغانستان به این دو نامزد تحمیل شده‌است.

کاظمیه محقق می‌گوید با این که انتخابات اخیر، مهم‌ترین انتخابات ریاست‌جمهوری در تاریخ افغانستان است اما متهم شدن هر دو نامزد و تیم‌هایشن به تقلب و اغتشاش، مردم را دچار تردید و دودستگی کرده است. به باور کاظمیه محقق، روند بازرسی تقلب و جدا کردن رای پاک مردم از آرای باطله و به دست آوردن نتیجه خالص انتخابات خود یک نوع پذیرش تقلب گسترده است.

او می‌پرسد «چه طور می شود افرادی در تقلب گسترده دست داشته‌ باشند و دموکراسی را از مسیر اصلی خود خارج سازند، ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را به چالش مواجه کنند و کشور را به رکود عظیمی رو به رو کنند، اما به آنها امتیاز بدهیم و در حکومت آینده کشور سهیم کنیم؟»

با این حال کاظمیه محقق معتقد است که طرح اتحاد ملی و توافق هر دو نامزد برسر تقسیم قدرت، با این که ممکن است به مشکل‌های زیادی همراه باشد، راه حل مناسبی‌ برای خارج کردن افغانستان از بن‌بست کنونی است.

به فایل کامل گفت‌وگو می‌توانید در اینجا گوش دهید:

پاسخ‌گوی تردید و نگرانی‌های مردم کیست؟

غفران بدخشانی، دانشجوی دکترای رشته سیاست و فلسفه در دانشگاه هلند اما معتقد است که پیش رفتن جریان انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان به صورت کنونی، با هیچ روندی از دموکراسی سازگار نیست و ادامه همان رسم و رسوم قدیمی‌ست که قرن‌هاست در افغانستان  تجربه می شده. غفران بدخشانی معتقد است که با ادامه ناسازگاری قدرت‌های داخلی دوباره مثل انتخابات قبلی توافق‌های پشت صحنه پیش خواهد آمد و این یک نوع  «به مسخره کشیدن خواسته‌های مردم» افغانستان است.

بدخشانی انتخابات فعلی افغانستان را «یک ناکامی بزرگ» می‌نامد و در دفاع از نظر خود می‌گوید: با این که مردم افغانستان به پای صندوق‌های رای رفتند و رای دادند، اما همچنان باید سرنوشت کشوررا لویه جرگه حل کند که نهادی باقی‌مانده از دوران قدیم است و در کشورهای متمدن دیگر کاربرد ندارد. غفران بدخشانی با توجه به صحبت‌هایی که در مورد احیای مقام صدراعظمی مطرح است می‌گوید ساختار صدراعظمی را افغانستان قبلا داشته و نتیجه مطلوبی نداده است.

غفران بدخشانی در پایان سخنان خود این سوال‌ را مطرح می‌کند که چه کسی پاسخ‌گوی کاهش اعتماد مردم افغانستان به روند دموکراسی خواهد بود؟

به فایل کامل این گفت‌وگو می‌توانید در اینجا گوش دهید:

مردم چه می‌گویند

لینا آریا، روزنامه‌نگار در کابل که روزانه با مردم عادی در تماس است در گفت‌وگو با رادیو زمانه از آن می‌گوید که مختل شدن روند بررسی آرای باطله و طول کشیدن دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان تاثیر منفی بر زندگی مردم عادی داشته است:  از بالا رفتن نرخ مواد غذایی و دیگر اجناس در بازار و کمیاب شدن کالا تا دچار تردید شدن تاجران و سردرگمی سرمایه‌گذاران که همه این معلوم نیست تا به کی ادامه خواهد داشت.

لینا آریا از افزایش بیکاری می‌گوید و از تجمع اعتراضی کارگران در کابل که چهار‌شنبه ۲۷ اوت برگزار شد. به گفته این روزنامه‌نگار، مردم خواهان آنند که هر چه زودتر  این روند به پایان رسد و بی‌صبرانه منتظر اعلام نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری هستند. او می‌گوید حساسیت‌ها نسبت به دو نامزد اصلی انتخابات نیز کاهش یافته و برای بسیاری دیگر مثل قبل مهم نیست که چه کسی رییس‌جمهور آینده افغانستان خواهد بود. آنها خواهان برگشت ثبات و آسایش به جامعه هستند.

به فایل کامل این گفت‌وگو می‌توانید در اینجا گوش دهید:

اگر بیش از این طول کشد...

از برگزاری دوره اول انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان در ماه آوریل تا به حال، به اقتصاد افغانستان تغییرات عمده‌ای وارد شده.  وزارت مالیه کشور اعلام کرده که اگر روند بررسی آرای باطله بیش از این طول بکشد در آن صورت مجبور به کاهش حقوق ماهانه و اخراج شماری از کارمندان دولتی خواهد بود. اما در بازارهای کابل و دیگر شهرهای اصلی افغانستان نیز شواهدی از کاهش وضع مالی مردم عادی به چشم می‌خورد.

به گفته شاهدان، مردم عادی دیگر مثل دو-سه ماه قبل توانایی خرید و فروش مواد مهم غذایی را ندارند. خرید و فروش‌ها به مقدار بسیار کم مهمترین مواد غذایی، مثل نان و برنج و قند محدود شده است و تاجران از وارد کردن مواد اضافه غذایی یا کالاهای اساسی روزانه مردم خودداری می‌کنند. مردم صرفه‌جویانه‌تر زندگی می‌کنند چون نگرانی‌ها از ناخوش‌آیند بودن نتیجه انتخابات و احتمال درگیری‌های داخلی آنها را عمیقا نگران کرده است.