ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

سرگرمی به نام نهی از منکر

مهران خرد - مسئله مبارزه با بدحجابی همواره فصل مشترک و نقطه اتصال دلبستگان نظام بوده و نیروهای رده پایین تر را همچنان مشغول نگه می دارد.

جمعه شب که دیرهنگام با خانواده از میهمانی کوچکی برمی گشتم با ایست و بازرسی غیرمنتظره شبانه مواجه شدیم؛ گرچه ماموری که در میانه خیابان ما را متوقف کرده بود پس از نگاه مختصری به داخل خودرو اجازه حرکت داد اما تعداد زیادی خودرو دیگر را پیش از ما متوقف کرده بودند.روشن بود که خودروهای متوقف شده حامل گروه های چند نفره جوانانی است که برای تفریح به خیایان آمده بودند که توقف و بازرسی آنها چندان غیرمنتظره نبود، اما مدت ها بود که از این نوع بازرسی ها را ندیده بودم. هنوز چهره جوان تنومند و ریش بلندی را که با مسلسل در وسط خیابان ما را متوقف کرد در خاطر دارم؛ اگر به جای لباس بسیجی یک ردای بلند سیاه پوشیده بود حتما می شد او را یکی از اعضای داعش نامید. بلافاصله اخبار روزهای اخیر از آمادگی گروه انصار حزب الله برای شروع«عملیات میدانی امر به معروف و نهی از منکر» (۱) برایم یادآوری شد.

هفته های اخیر فضای رسانه ای کشور مملو از اظهار نظرات گوناگون درباره موضوع امر به معروف و نهی از منکر است، گرچه این موضوع برای مردم تازگی ندارد اما اظهارات دبیرکل گروه انصار حزب الله مبنی بر آغاز به کار گروه های سیار امر به معروف و نهی از منکر در نوع خود تازگی دارد. تلاش حاکمان و کارگزاران نظام ولایت فقیه برای اجرای احکام شرعی در چند دهه گذشته بی وقفه ادامه داشته است اما یکی از بارزترین آنها، حساسیت بر روی موضوع حجاب زنان است. مسئله حجاب زنان برای کارگزاران نظام از چنان اهمیتی برخوردار شده که به موضوع محوری هویت بخش آنها تبدیل گردیده است. روشن است که این خواست و تحمیل های ناشی از آن با مقاومت گسترده مردم روبرو شده و به همین دلیل بخش اعظم نیرو و فاشر تبلیغات حکومتی را به خود اختصاص داده است. موضوع حجاب به این ترتیب به محور اصلی همه برنامه ها و اقداماتی که تحت عنوان« امر به معروف و نهی از منکر»اجرا می شود تبدیل شده است. در واقع از نظر عموم حجاب اجباری و تلاش برای حفظ آن را می توان جایگزین عبارت«امر به معروف و نهی از منکر» کرد.

نظام ولایت فقیه در سی و چند سال گذشته مفهوم «امر به معروف و نهی از منکر» را در دایره حجاب اجباری محدود کرده است؛ به این ترتیب هر نوع اقدام در این زمینه شامل چند ویژگی است :
۱- همه اقدامات مبتنی بر نهی است و بنابر اعتراف بسیاری از دلبستگان همین نظام، برنامه های ارشادی (امر به معروف) تقریبا فراموش شده است.
۲- برنامه های نهی از منکر نیر منحصر به حجاب و مسائل پیرامونی آن شده و همه انواع مسائل اجتماعی به شیوه ای زیرکانه فراموش، و هر نوع تلاش برای نهی از منکر در عرصه های اجتماعی و سیاسی به نام مخالفت با نظام و تشویش اذهان عمومی ممنوع گردیده.
۳- مخاطبان نهی از منکر نیز که شامل مردم و حاکمان است محدود به مردم شده و هر نوع تلاش برای اینکه کارگزاران و حاکمان نظام ولایت فقیه نیز مشمول امر به معروف و نهی از منکر شوند، عقیم مانده و فراموش شده است.
از طرفی شیوه عمل و گفتار در موضوع امر به معروف و نهی از منکر نشان می دهد که وجود این موضوع سرگرمی جالبی برای نظام ولایت فقیه است. هر چند گاهی با دمیدن بر تنور این موضوع توسط ائمه جمعه و گروه هایی همچون انصار حزب الله فضای عمومی جامعه تحت تاثیر قرار می گیرد. اغلب می توان رابطه معناداری بین اوج گیری این اقدامات و برخی شرایط سیاسی اجتماعی یافت. به نظر می رسد که اعمال فشار بر دولت، تاثیرگذاری بر گروه های سیاسی مخالف، و تلاش برای فراموشی برخی وقایع از نتایج اوج گیری فصلی برنامه های امر به معروف در سالهای اخیر بوده است.

از دیگر سو مسئله مبارزه با بدحجابی همواره فصل مشترک و نقطه اتصال دلبستگان نظام بوده و نیروهای رده پایین تر را همچنان مشغول و فعال نگه می دارد. تردیدی نیست که وقتی دبیرکل انصار حزب الله از سازماندهی ۴،۰۰۰ نفر در گروه هایی برای نهی از منکر سخن می گوید (۲ )، افرادی را مدنظر دارد که در شرایط اقتصادی حاضر وقت و فرصت لازم برای شرکت در برنامه های آموزشی و البته حضور در خیابان ها را دارند. واقعیت های ملموس جامعه نشان می دهد که بدون دریافت حقوق و مزایای مناسب یا برخورداری از امتیازات ویژه، امکان عملی مشارکت در این نوع برنامه ها وجود ندارد. در کشوری با تورم نجومی و کمترین حمایت اجتماعی، نمی توان انتظار داشت که افرادی تنها برای رضای خدا وقت و انرژی خود را صرف این نوع برنامه ها کنند. شواهد بسیاری از وابستگی اداری این نوع افراد به سازمان هایی همچون بسیج وجود دارد. این سازمان ها عملا هزینه های زندگی و عملیات نهی از منکر را به این افراد پرداخت می کنند.
در سالهای اخیر به دلیل عدم تمایل افراد برای شرکت در برنامه های نهی از منکر، نیروی انتظامی بار اجرایی را بر دوش کشیده است. این چرخش از آن جهت که نیروی انتظامی قوه قهریه لازم برای اعمال بی چون و چرای اوامر را داشته، با خواست و ذائقه نظام نیز تناسب داشته است. ناکامی نهای همه برنامه های اجرا شده و مخالف مستقیم رئیس جمهور (۳ ) با اقدامات نیروی انتظامی شرایطی را فراهم کرده که از این پس انصار حزب الله به نام یک گروه مردمی همان برنامه ها را پیش ببرد. اما روشن است که انصار حزب الله بیش از آن که یک گروه مردمی باشد، یک جمع ساخته نظام برای پیشبرد برنامه هایی است که قابلیت اجرا توسط نهادهای رسمی اداری را ندارد.
تجربه عملی سالیان گشته نشان داده است که جنبه سرگرم کنندگی (به معنای ایجاد اشتغال ذهنی و عملی) موضوع امر به معروف و نهی از منکر بر سایر جنبه ها برتری داشته است. گرچه موضوع امر به معروف و نهی از منکر معادل با موضوع حجاب اجباری و تلاش برای گسترش آن شده و به نظر میرسد که محور برنامه های فرهنگی نظام ولایت فقیه باشد، اما به واقع جنبه سرگرم کنندگی آن بر سایر وجوه تفوق یافته است. روشن است که فهم ناکارآمدی روش های مورد استفاده، برای کارگزاران نظام مشکل نیست اما گویا همین جنبه سرگرم کنندگی شیوه های جاری موجب تداوم آن شده است. اگر قرار بود امر به معروف و نهی از منکر با معیارهای مورد ادعای نظریه پردازان نظام اجرا شود، امیدواری هایی برای اصلاح برخی امور باقی می ماند، ولی برخلاف آرزوی نطامی گنجوی که می گوید :
آن باد که این دهل زبانی         باشد تهی از تهی میانی (۴ )

از نظام ولایت فقیه حتی در زمینه اجرای احکام شرعی مورد اعای خودش هم نمی توان انتظاری جز جنجال های تبلیغاتی داشت و تهی بودن ادعاها و بی ثمر بودن اقدامات به سرعت روشن می شود. هفته های آتی صحت این ادعا و واقعیت عملی اقداماتی را که انظار حزب الله مدعی انجام آن است روشن می سازد.

لینک مطلب در تریبون زمانه

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

  • سعید

    باید در ابتدای مقاله زیبا از آیات قرآن استفاده میشد، بویژه یاسین