مصرف صدها هزار تن ظرف پلاستیکی در عزاداری‌های ماه محرم

سازمان حفاظت محیط زیست و شواری شهر تهران از افزایش فوق العاده استفاده از ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی توسط هیئت‌های عزاداری ابراز نگرانی‌ کرده و آن را برای سلامتی و محیط زیست مضر می‌دانند.

مصرف حجم زیادی از پلاستیک به معضلی برای سلامت مردم و محیط زیست در ایران تبدیل شده است. آمارهای مختلف نشان می‌دهد سالانه حدود ۲/۱ تا ۲/۴ میلیون تن پلاستیک در ایران مصرف می‌شود.

مصرف پلاستیک در روزهای عزاداری ماه محرم افزایش بیشتری پیدا می‌کند. در حالی که میزان مصرف ماهانه پلاستیک و  ظروف یک‌بار مصرف در کشور ۲۰۰ هزار تن است، این میزان در ماه‌های مذهبی محرم و صفر با ۳۰ درصد افزایش به ۳۷۰ هزار تن می‌رسد.

این آماری است که توسط «اتحادیه تعاونیهای صنایع پایین‌دستی و صنعت پلاستیک» کشور اعلام شده است. این حجم عظیم پلاستیک مستقیما وارد طبیعت و محیط زیست می‌شود.

مجید حاجی فرجی، رییس موسسه تحقیقات تغذیه‌ و صنایع غذایی کشور نیز درباره افزایش پسماند ظروف یکبار مصرف هشدار داده و اعلام کرده است که استفاده از این ظروف که در ماه محرم و ایام عزاداری مذهبی به طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند سلامت مردم را به شدت در خطر می‌اندازد.

ظروف یک بار مصرف از جنس «پلی استایرن» توانایی تحمل دمای بالاتر از ۶۵ درجه را ندارند و ریختن مواد غذایی بسیار داغ در آنها عوارض و خطرات زیادی برای سلامتی مصرف‌کنندگان دارد چراکه در حرارت بالا، مواد سمی این ظروف به مواد غذایی درون آنها منتقل می‌شود.

روزنامه ابتکار، چاپ تهران، که گزارشی در این مورد تهیه کرده به نقل از حاجی فرجی نوشته است که ظرف‌هایی که از مواد گیاهی و طبیعی به دست می‌آیند بهترین نوع ظروف یک بار مصرف است که در فرآیند آلوده کردن محیط زیست نیز اثرات سوء کمتری تولید می‌کنند.

شورای شهر تهران نیز نسبت به مصرف فراوان پلاستیک و ظروف یک بار مصرف در این کلانشهر هشدار داده و شهرداری تهران را ملزم به کاهش مصرف ظروف یک بار مصرف پلاستیکی و تغییر الگوی مصرف آن کرده است.

معصومه آباد، عضو شورای شهر تهران می‌گوید در ایام محرم شاهد فراوانی استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در سراسر کشور هستیم. این در حالی است که اگر هر ایرانی تنها در روز، یک کیسه پلاستیکی کمتر استفاده مصرف کند، روزانه ۷۰ میلیون زباله پلاستیکی کمتر در کشور تولید خواهد شد.

به گفته این عضو شورای شهر تهران نیز  این ظروف پلیمری در مجاورت نور اکسید شده و مواد مضر برای سلامتی تولید می‌کنند. بنابراین نباید غذا بیشتر از ۲ ساعت در این ظروف باقی بماند. این در حالی است که در این ایام  عزاداری گاهی مواد غذایی نذری بیش از چندین ساعت داخل این ظروف باقی می مانند تا به مصرف برسند.

در تهران تولید زباله و پسماند پلاستیکی در حالی به سرعت در حال افزایش است که این پسماندها بدون وجود یک سیستم بازیافت قوی تولید می شوند و به دلیل ماندگاری در طبیعت به آلودگی محیط زیست می انجامند. شورای شهر تهران وضعیت پایتخت را از نظر تولید زباله‌های پلاستیکی در آستانه یک بحران جدی برآورد می‌کند.

این ظروف به علت قابلیت های فراوان و قیمت ارزان به شکل های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. اما کیسه‌های نایلونی به طور متوسط ۵۰۰ سال در محیط باقی می مانند. غیرقابل تجزیه بودن این ظروف و همچنین هزینه بالای جمع‌آوری، بازیافت و امحاء آنها از دیگر معایبی است که به همراه دارند. همچنین این مواد به علت سبکی به راحتی به همراه باد همه جا پخش می‌شوند و بیشتر آنها سر از دریا و مناطق طبیعی و حفاظت شده درآورده و موجب آلودگی دریا و خاک و در نهایت محیط زیست می شوند. سوزاندن این مواد نیز باعث تولید اسید کلریدریک، گاز سمی دیوکسین و در نهایت آلودگی هوا خواهد شد.

داریوش گل‌علی زاده، معاون فنی اداره محیط زیست استان تهران نیز از هیات‌های عزاداری خواسته بود تا تاجایی که ممکن است از ظرف یکبار مصرف گیاهی استفاده کنند. گل‌علی زاده می‌گوید تجمع این ظروف در خیابان، حاشیه اتوبان، رودخانه‌ها و منابع آبی ضررهای جبران‌ناپذیری به محیط زیست وارد می‌کند. او راه حل جلوگیری از مصرف گسترده پلاستیک توسط هیات‌های عزاداری را استفاده از روحانیون و مبلغان دینی و توریج استفاده از ظروف تجزیه پذیر گیاهی دانسته است.

ظروف تجزیه پذیر گیاهی و پوسیدنی که هنوز استفاده از آن‌ها در ایران فراگیر نشده است، هیچ‌گونه مواد سمی و شیمیایی در خود ندارند، و در عرض چند ماه در خاک تجزیه شده و حتی در برخی موارد به دلیل این‌که دارای پایه نشاسته، ذرت، گندم و سیب زمینی هستند، به عنوان خوراک دام قابل مصرفند.