اختلاف اوپک و روسیه بر سر کاهش تولید نفت

عربستان سعودی روز چهارشنبه ۲۶ نوامبر اعلام کرد که فشاری برای تغییرات عمده در میزان تولید نفت خام به سازمان اوپک وارد نخواهد کرد. این در حالی است که تنها یک روز پیش از آن روسیه نیز همکاری با کشورهای عضو اوپک را برای کاهش میزان تولید نفت نپذیرفته بود.

کشورهای عضو اوپک قرار است روز پنجشنبه ۲۷ نوامبر/۶ آذر  نشستی به منظور بررسی اوضاع بحرانی بازار نفت برگزار کنند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، علی النعیمی وزیر نفت سعودی گفته است کشورش انتظار دارد بازار نفت در نهایت به ثبات برسد. با این‌حال او هیچ اشاره‌ای به گفتگوهای ناموفق با روسیه نکرد که منتهی به هیچ تعهدی از سوی مسکو نشده است.

با کاهش ناگهانی قیمت نفت در بازارهای جهانی، بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت نگران روند نزولی قیمت‌ها شده‌اند. چنین کاهشی در چند سال اخیر بی سابقه بوده است. از ماه ژوئن سال جاری تاکنون بهای نفت حدود ۳۰ درصد کاهش یافته است.

بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران نیز گفته است برخی از اعضای سازمان اوپک به دنبال کاهش سطح تولید و همچنین جلب مشارکت برخی کشورهای غیر عضو هستند.

روسیه با آن‌که یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان نفت و گاز در جهان است، اما عضو سازمان اوپک نیست. این کشور روزانه حدود ۱۰/۵ میلیون بشکه نفت تولید می‌کند که معادل ۱۱ درصد کل تولید نفت جهان است. با این‌‌حال روسیه نیز به شدت از پایین آمدن قیمت‌های جهانی ضربه خورده است؛ به ویژه آن‌که اکنون تحت تحریم‌‌های اقتصادی غرب نیز قرار دارد.

گرچه انتظار می‌رفت به همین دلیل روسیه پیشنهاد همکاری با اعضای اوپک برای کاهش سطح تولید را بپذیرد، اما شرکت دولتی «روس‌نفت» گفته است حتی اگر بهای نفت به بشکه‌ای ۶۰ دلار نیز سقوط کند، روسیه حاضر به کاهش سطح تولید خود نیست.

جنگ نفت

در میان ۱۲ کشور عضو اوپک، ونزوئلا و عراق بیش از سایر کشورها بر کاهش میزان تولید نفت خام اصرار دارند تا به این وسیله میزان عرضه در بازار کاهش بیابد و سقوط قیمت‌ها را مهار کرد.

وزیر نفت ایران همچنین گفته در شرایط حاضر اصلی‌ترین نکته، حفظ اتحاد و همبستگی میان اعضای اوپک است و البته در این راه به همکاری کشورهای غیر عضو نیز برای مدیریت بازار نفت نیاز هست.

کاهش شدید بهای نفت بر بودجه سال آینده ایران نیز تاثیری منفی خواهد داشت. در حالی که پیشتر دولت ایران امیدوار بود بتواند با نفت حدود بشکه‌ای ۱۰۰ دلار بودجه سال آینده خود را ارائه کند، اما اکنون باید روی بشکه‌ای زیر ۸۰ دلار حساب کند. وزیر نفت ایران پیشتر گفته بود دولت تدابیری چون سیاست پولی انقباضی و برداشت از صندوق توسعه ملی را در نظر گرفته است.

از دلایل مهم کاهش قیمت‌ها، روند آهسته بهبود اقتصاد جهانی و همچنین استخراج گسترده نفت شیل (نفت سنگ) در آمریکاست. نفت سنگ نوعی سنگ رسوبی است که با صرف هزینه زیاد می‌توان از آن نفت استخراج کرد. آمریکا بزرگ‌ترین ذخایر نفت سنگ یا نفت شیل را دارد.

روسیه می‌گوید پایین آمدن قیمت نفت خام باعث می‌شود تولید نفت شیل در آمریکا دیگر به صرفه نباشد و همین در نهایت به اقتصاد آمریکا ضربه خواهد زد.

از سوی دیگر اخبار غیر رسمی نیز حکایت از آن دارد که عربستان سعودی نیز با قیمت نفت حدود بشکه‌ای ۷۰ دلار موافق است. تحلیل‌گران می‌گویند ریاض نیز می‌خواهد تولید نفت شیل در آمریکا را غیر اقتصادی کند. عربستان مایل است با پایین آوردن سطح درآمدهای نفتی روسیه و ایران، حامیان حکومت بشار اسد در سوریه را تحت فشار بگذارد.

جنگ نفت اکنون در بالاترین لایه‌های سیاست جهانی ادامه دارد.