محروم کردن زنان از فرصت‌های تحصیلی و شغلی

«دوبرابر و نیم بودن نرخ بیکاری در میان زنان نسبت به مردان»، «حذف زنان از برخی از رشته‌های تحصیلی» و «محروم کردن زنان از فرصت‌های شغلی» نشانه خشونت و تبعیض علیه زنان در ایران است.

گزارش سال ۲۰۱۴ مجمع جهانی اقتصادی، ایران را از حیث شکاف جنسیتی و از زاویه مشارکت اقتصادی و فرصت‌های برابر برای زنان در رده ۱۳۹، از نظر امکانات آموزشی در رده ۱۰۴ و از نظر سلامت در رده ۸۹ و از زاویه تصمیم‌های کلیدی اقتصادی در رده ۱۳۵ قرار داده است.

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در سال ۹۲ خورشیدی، میزان اشتغال در میان زنان کمی بیش از ۱۳ درصد است. براساس این آمار، نرخ بیکاری در میان زنان دو برابر و نیم مردان است.

برخلاف تصور مسئولان جمهوری اسلامی که با سیاست‌های خانه‌نشین کردن زنان در پی افزایش نرخ جمعیت هستند، پژوهش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد افزایش بیکاری یکی از موانع رشد جمعیت است.  زنانی که درآمدی ندارند و احساس عدم رضایت از بیکاری در جامعه دارند، به‌خاطر احساس نگرانی از آینده، تمایلی به بچه‌دار شدن ندارند.

از سوی دیگر به گفته امیرمحسن ضیایی معاون آموزشی وزارت بهداشت، طرح افزایش سهمیه مردان در رشته‌های علوم پزشکی برای سال آینده در دست بررسی است. این درحالی است که اکنون زنان دانشجو ۵۵ درصد این رشته‌ها را تشکیل می‌دهند.

این شرایط تنها به رشته‌های پزشکی ختم نمی‌شود، به ویژه در رشته‌های مهندسی و ریاضی نیز شاهد حذف دختران هستیم. برای مثال در گرایش ریاضی و فنی ۵۸ فرصت آموزشی فقط به پسران اختصاص داده شده است.

این تبعیض تحصیلی نیز نشان از افزایش خشونتی پنهان و عریان علیه زنان و افزایش شکاف جنسیتی در جامعه ایران در عرصه‌های مختلف قانون، کار، آموزش، پوشش و حقوق بشر دارد.

با توجه به نهادینه شدن خشونت نسبت به زنان در قوانین مربوط به آموزش، کار و پوشش اجباری راهکارهای برون رفت از این بحران چیست؟

زمانه در یک برنامه رادیویی با ژیلا رضایی حقوقدان و الهه امانی استاد و کنشگر حقوق زنان پیرامون خشونت علیه زنان ایران گفت‌وگو کرده است.