شتاب مهاجرت و افزایش روستاهای متروکه در استان یزد
از مجموع سه هزار و ۴۳۸ روستای استان یزد، دو هزار و ۲۹۵ روستای آن از سكنه خالی شده است.
از مجموع سه هزار و ۴۳۸ روستای استان یزد، دو هزار و ۲۹۵ روستای آن از سكنه خالی شده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، مهاجرت از روستاها به شهرهای مختلف ایران طی دو دهه اخير شتاب بیشتری گرفته است.
بر اساس اطلاعات و آمارهای موجود، از ۷۰ درصد جمعیت روستانشین سراسر کشور در سال ۱۳۳۵، اكنون تنها ۲۸ درصد در روستاها مانده‌اند و حتی بسیاری از روستاها در مناطق مختلف كشور به دلیل عوامل مختلف به طور كامل از سکنه خالی و متروكه شده‌اند.
به گفته عباس عسگری ندوشن، استاد جمعیت شناسی دانشگاه یزد، «در زمان‌های گذشته ۷۰ درصد جمعیت كشور روستایی بود، اما اكنون شاهد جابه‌جایی كامل جمعیت شهری و روستایی به لحاظ آماری هستیم».
وی به خبرگزاری مهر گفته است: «روند كاهش جمعیت روستایی همچنان ادامه دارد و پیش بینی می‌شود جمعیت روستاها تا سال ۱۴۱۰ از ۲۸.۵ درصد فعلی به ۲۲ درصد برسد.»
این استاد دانشگاه با اشاره به آخرین سرشماری انجام شده در سال ۹۰ گفته است اكنون ۲۸.۵ درصد جمعیت كشور در روستاها ساكن هستند و این شرایط با چند درصد تفاوت، برای استان یزد نیز صدق می‌كند.
بحران آب
استان یزد ازجمله استان‌هایی است كه جمعیت روستایی آن به شدت رو كاهش است. در حال حاضر از جمعیت یك میلیون و ۷۴ هزارنفری این استان، حدود ۲۰۰ هزار نفر روستانشین هستند. از مجموع سه هزار و ۴۳۸ روستا و آبادی این منطقه نیز، دو هزار و ۲۹۵ آبادی از سكنه خالی شده است.
یزد در منطقه خشك، كم‌آب و كویری واقع شده و در طول ۲۰ سال اخیر، ۱۶ سال به طور پی‌درپی دچار خشكسالی بوده است. این شرایط در استان‌های همجوار یزد نیز وجود دارد. به این ترتیب، یكی از اصلی‌ترین دلایل تخلیه روستاها در مناطق مركزی ایران، كمبود آب است.
معمولا جوان‌ترها، مجردها، مردها و تحصیلكرده‌ها بیش از افراد میان‌سال و سالمند مهاجرت می‌كنند. عسگری ندوشن درباره تاثیر مهاجرت هر دسته از این افراد گفته است: «اگر جوان‌ترها بیشتر مهاجرت كنند، جمعیت روستاها سالمند می‌شود و جمعیت سالمند نیز معمولا مولد نیست. ضمن اینكه جمعیت سالخورده، نیازهای متفاوت‌تری دارد. اگر جوان‌های مجرد یك روستا بیشتر مهاجرت كنند، علاوه بر به هم خوردن تركیب جنسیتی، سن ازدواج دخترها بالاتر می رود و در بسیاری از موارد شاهد تجرد قطعی دختران هستیم.»
موضوع مهاجرت از روستاها به شهرها حتی در روستاهای تاریخی و دارای اثر ثبت شده ملی نیز به چشم می‌خورد. در كنار آثار تاریخی به جای مانده از ادوار مختلف تاریخی ازجمله در روستاهای یزد، حتی شغل‌های فصلی نیز طراحی نشده است.
هادی مقیمی، مدیركل امور روستایی استانداری یزد گفته است اغلب جوانان روستایی برای تحصیل یا كار به مركز استان یا شهرهای دیگر هجرت می كنند: «این در شرایطی است كه در روستاهای دارای جاذبه تاریخی و گردشگری می‌توان برای جوانان شغل ایجاد كرد، اما مشكل اینجاست كه جاذبه گردشگری تا به صنعت گردشگری فعال تبدیل نشود، برای جوانان روستایی قابل بهره‌برداری نیست.»
بر این اساس علاوه بر کمبود آب در استان‌های مرکزی ایران، عواملی چون «کمبود جاذبه‌های شهری»، «بحران بیکاری»، «تغییر فرهنگ كار در روستا»، «نبود امكانات در مناطق روستایی» و «نبود امكانات تحصیلی» نیز در مهاجرت روستاییان موثر هستند.
چندی پیش جواد هروی، نماینده مجلس ایران گفت بحران آب باعث شده تا ساکنان ۲۰۰ روستا در استان سیستان و بلوچستان، محل زندگی‌شان را ترک کنند و به روستاهای دیگر یا حاشیه شهرها بروند.
این نماینده مجلس روز پنجشنبه ۱۰ مهرماه گفت: «صحبت از خالی از سکنه شدن ٢٠٠ روستا در سیستان و بلوچستان است، سکنه‌ای که بسیاری از آن‌ها تأمین‌کننده امنیت مرزهای جنوب شرقی کشور بوده‌اند اما خشکسالی و بحران تأمین آب، آن‌ها را از خانه و کاشانه فراری داده یا ساکن روستاهایی دورتر شده‌اند یا حاشیه‌نشین شهرها.»
به گفته وی، در خراسان جنوبی هم «وضع همین‌طور است و باید سریعا اعلام وضع قرمز کنند».
بر پایه این گزارش، به بیش از پنج هزار روستا در ایران با تانکر آب‌رسانی می‌شود.
نظرها
نظری وجود ندارد.