غارتگری فرهنگی در موزه ملی تاشکند

عده‌ای از مدیران موزه ملی تاشکند در ازبکستان به اتهام غارتگری فرهنگی بازداشت و به حبس‌های بلندمدت محکوم شده‌اند. آن‌ها به مدت ۱۵ سال آثار هنری موزه ملی تاشکند را به مجموعه‌داران در سراسر جهان می‌فروختند، آنگاه به جای اصل، نسخه بدل را به نمایش می‌گذاشتند.

خبرگزاری فرانسه گزارش داده است که میرفیض عثمانف، مدیر موزه ملی تاشکند نیز بازداشت و به ۹ سال زندان محکوم شده است.

میرفیض عثمانف، مدیر موزه ملی تاشکند در فاصله بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۴ با همکاری گروهی از مدیرانش حلقه‌ای برای دزدی و دلالی آثار هنری به وجود آورده بود. اعضای این حلقه آثار هنرمندان آوانگارد روس را که به موزه ملی تاشکند تعلق داشت، به قیمت ۸۰ تا ۶۵۰ یورو به مجموعه‌داران می‌فروختند.

واسیلی کاندینسکی (۱۸۶۶ – ۱۹۴۴)، الکساندر رودچنکو (۱۸۹۱- ۱۹۵۶) و کازیمیر مالویچ (۱۸۷۹- ۱۹۳۵) از هنرمندان برجسته خیزش هنری آوانگارد در روسیه به شمار می‌آیند. هنوز ابعاد غارتگری فرهنگی در موزه ملی تاشکند مشخص نشده و معلوم نیست که کدام آثار از هنرمندان آوانگارد روس در اختیار سوداگران آثار هنری قرار گرفته است.

افزون بر آثار هنرمندان آوانگارد روس، ۲۵ اثر از هنرمندان اروپایی، از جمله آثاری از لورنسو دی کردی (۱۴۵۹-۱۵۳۷)، نقاش ایتالیایی در دوران رنسانس نیز غارت شده است.

خبرگزاری فرانسه به نقل از رسانه‌های محلی گزارش می‌دهد که دولت ازبکستان متحمل خسارت فرهنگی و مالی عظیمی شده. هیچگونه اطلاعی از ابعاد این خسارت در دست نیست. معلوم نیست چند اثر از چه نقاشانی در بازار سیاه به فروش رفته و قیمت واقعی این آثار چقدر بوده است و اکنون در اختیار چه مجموعه‌دارانی قرار دارد؟

پیش از این در سال ۲۰۱۲ موزه ملی تاشکند اعلام کرده بود که اثر بازسازی‌شده‌ای از پائولو ورونزه (۱۵۲۸ – ۱۵۸۸)، نقاش ایتالیایی در دوره رنسانس را به نمایش می‌گذارد. به این مناسبت از سفیر ایتالیا در ازبکستان و همچنین از مدیر موزه متروپولیتن دعوت کرده بودند که در رونمایی از این اثر بازسازی شده که «اشک مسیح» نامیده شده بود شرکت کنند. اما کارشناسان در آن زمان اصالت این اثر را تأیید نکردند. در همان سال موزه ملی تاشکند مجموعه تازه‌ای از کارهای سرامیک پابلو پیکاسو را رونمایی کرد که اصالت آن هم تأیید نشد.

سال گذشته عده‌ای از مخالفان اسلام کریم‌اف، رئیس‌جمهوری ازبکستان، تصاویری از اشیای گرانبهای موزه ملی تاشکند را که توسط گلنارا، دختر رییس جمهور مصادره شده بود در شبکه‌های اجتماعی به نمایش گذاشتند.