پرداخت جریمه قطعات بی‌کیفیت از جیب کارگران

رکود در کارخانه‌ها و شرایط نامناسب اقتصادی آنها باعث شده که جامعه کارگری در ایران با انواع مشکلات و بحران‌ها روبه رو باشد. به دنبال این شرایط، کارفرماها از پرداخت حقوق کارگران خودداری می‌کنند یا برای سود اقتصادی کارگران را قربانی شرایط نامناسب خود می‌‌کنند. اعتراضات صنفی هم اغلب با روش‌های خشن، تهدید و اخراج، سرکوب می‌شود.

کارگران تعمیرکار «مولد بخار» راه آهن می‌گویند کارفرما قطعات بی‌کیفیت در اختیار کارگران تعمیرکار قرار می‌دهد و در صورت خراب شدن قطعات، کارگران باید جریمه آن را از جیب خود بپردازند.

یکی از کارگران تعمیرکار مولد بخار به خبرگزاری ایلنا گفته: «کارگران چوب بی‌کیفیت بودن قطعات مورد استفاده در بخش‌های مختلف قطار را می‌خورند و به محض گزارش دادن خرابی قطعات، جریمه قطعه مورد نظر توسط کار‌شناسان شرکت رجاء از کارگر گرفته می‌شود.»

این کارگر می‌گوید که پایه حقوق کارگران این کارگاه ۷۰۰ هزار تومان است در حالی که جریمه قطعه، یک میلیون تومان است.

بر اساس این گزارش، این قطعات، تولید داخل هستند اما به دلیل شرایط تحریم کیفیت خوبی ندارند.

به گفته یک کارگر تعمیرکار در شرکت مولد بخار، کارفرمای اصلی یعنی شرکت رجاء، برای صرفه جویی در هزینه‌ها قطعاتی با کیفیت پایین می‌سازد و این قطعات را در قطار‌ها مورد استفاده قرار می‌دهد. این قطعات یک ماه بیشتر کار نمی‌کنند و به دلیل بی‌کیفیت بودن زود از رده خارج می‌شوند. وقتی یکی از قطعات خراب می‌شود کارگران باید خرابی قطعه را گزارش کنند اما هربار این خود کارگران هستند که مورد مواخذه قرار می‌گیرند.

شرکت رجاء که با شرکت‌های پیمانکاری قرارداد می‌بندد، وظیفه تامین کلیه قطعات به جز قطعات تخصصی را به عهده شرکت پیمانکاری می‌گذارد. قطعات تخصصی بی‌کیفیت هستند اما اگر خراب شوند، شرکت پیمانکاری را جریمه می‌کنند. شرکت‌های پیمانکاری هم می‌گویند چون قطعه در اختیار کارگر است، او باید جریمه خراب شدن آن را بپردازد.

به گفته کارگر این شرکت پیمانکاری، دستگاه‌های این شرکت سال ۱۳۳۰ وارد ایران شده‌اند و بیش از ۶۰ سال است که به‌‌ همان شکل کار می‌کنند. بسیاری از بخش‌های این دستگاه‌ها پوسیده شده و دیگر قابل استفاده نیست.

بنا بر این گزارش، قرار دادن جریمه‌های سنگین برای کارگران، باعث می‌شود کارگران اصلا اقدام به گزارش دادن نکنند. در این صورت بی‌کیفیت بودن قطعات، برای کارگران و مسافران خطرات جانی ایجاد می‌کند. کارگران شب‌ها و در شرایطی که دید کافی وجود ندارد، موظفند برای تعویض و جاگزینی قطعات در میانه راه اقدام کنند که این شرایط برای آنها ایمن نیست.

کارفرمای اصلی تاکنون درباره این موضوع واکنش نشان نداده است.

تنبیه کارگران به دلیل اعتراض صنفی

در ایران، تلاش برای سرکوب اعتراضات صنفی کارگران هم از سوی کارفرماها و هم از سوی مقام‌های امنیتی صورت می‌گیرد. اخراج، تهدید و تنزل شغلی از شیوه‌هایی است که کارفرمایان برای کنترل اعتراضات کارگری به کار می‌گیرند.

در کارخانه فولاد و چدن دورود، دو کارگر که پیش از این تکنیسین‌ برق بودند، به دلیل شرکت در تجمع اعتراضی کارگران از سوی کارفرما تنبیه شده‌اند و به بخش سنگ زنی که به گفته کارگران سخت‌ترین قسمت کارخانه است منتقل شده‌اند. گزارش شده که این کارگران ۱۰ سال سابقه کار دارند و شغلی که برای آنها در نظرگرفته شده تناسبی با تخصص آنها ندارد.

گفته می‌شود این کارگران از روز جمعه ۱۷ بهمن ماه به بخش سنگ زنی منتقل شده‌اند. کارگران معتقدند که این اقدام کارفرما برای ترساندن سایر کارگران از شرکت در تجمعات صنفی صورت گرفته است.

منصور ساکی، رئیس کانون هماهنگی شورای اسلامی کار لرستان خبر انتقال بین بخشی کارگران فولاد و چدن را تایید کرده است.

او صنعت سیمان را در ایران در حالت رکود توصیف کرده و گفته: «شرایط نامطلوب فروش سیمان و کاهش صادرات محصولات سیمانی باعث شده صنعت سیمان کشور زمین‌گیر شود. توقف تولید کلینکر در یک ماههٔ اخیر فشار‌ها را بر این صنعت بیشتر کرده است اما به هر حال این شرایط نباید باعث شود تا حقوق کارگران پایمال شود.»

بدهی‌های شرکت‌های سیمان به بانک‌ها و سازمان‌های مالیاتی و همچنین بدهی‌ آنها بابت گاز و برق و مواردی از این دست باعث شده کارگران بیشتر تحت فشار قرار بگیرند.

نزدیک به ۵۰ نفر از کارگران فولاد و چدن دورود، ۴ بهمن ماه در پی عدم پرداخت مطالبات حقوقی‌شان در ۴ ماه گذشته، دست به تجمع زده بودند.

کارت ورود و خروج دو نفر از کارگران حاضر در این تجمع ضبط شد و این دو کارگر برای چند ساعت بازداشت شدند. به این کارگران اخطار داده شده بود که در صورت برگزاری تجمعی دیگر با آنان برخورد جدی‌تری صورت خواهد گرفت.