نگرانی میراث فرهنگی از انفجار در کنار آثار ساسانی تنگ چوگان

سازمان میراث فرهنگی ایران تأکید کرده که مجوز هیچ‌گونه عملیات راهسازی در جوار آثار دوره ساسانی در تنگ چوگان و همچنین شهر باستانی بیشاپور در استان فارس صادر نشده است و انفجارهای صورت گرفته در این مسیر می‌تواند برای آثار باستانی خطرناک باشد.

فعالان میراث فرهنگی در استان فارس گزارش داده‌اند که در روزهای اخیر صدای انفجارهای پیاپی در منطقه باستانی بیشاپور و تنگ چوگان شنیده شده است. این عملیات توسط گروه‌‌های راه‌سازی و با هدف احداث جاده‌­ای جدید در محوطه­ باستانی تنگ چوگان آغاز شده و با انفجارهای متعدد در دیواره­‌های شمالی یکی از مهم‌ترین محوطه‌های باستانی ایران همراه بوده است.

تنگ چوگان، تنگه‌ای در نزدیکی شهر بیشاپور در کازرون است و شش نقش برجسته از پادشاهان ساسانی در آن قرار دارد. همچنین مجسمه ایستاده شاپور نیز در غاری به فاصله ۲ کیلومتری این محل قرار گرفته است.

تنگ چوگان در فاصله‌ای بسیار اندک از شهر باستانی بیشاپور قرار دارد. این شهر که یکی از مهم‌ترین شهرهای دوره ساسانی است دارای بقایای بناهای مهمی مانند کاخ و آتشکده است.

به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، مصیب امیری، مدیرکل اداره میراث فرهنگی استان فارس، روز ۲۵ اسفند گفته است که میراث‌ فرهنگی استان فارس هیچ‌گاه مجوز عملیات راهسازی و انفجار دینامیت را در محوطه تنگ چوگان صادر نکرده است و اکنون شکایتی در مراجع قضایی تنظیم شده که در حال پیگیری است.

محسن عباسپور، از فعالان میراث‌فرهنگی در کازرون در روزهای گذشته گفته بود که جاده جدید قرار است از دهانه شمالی تنگ چوگان عبور کند تا از این طریق جاده چنار‌شاهیجان ـ شیراز را به محوطه باستانی تنگ چوگان متصل کند.

به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، در صورت اجرای این مسیر نه تنها حاشیه نسبتاً امن آثار مدفون در زیر خاک در این منطقه باستانی از بین می‌رود، بلکه با توجه به انتقال بار ترافیکی و احتمال تردد کامیون‌ها و اتوبوس‌ها در فاصله ۱۰ تا ۳۰ متری نقوش برجسته تنگ چوگان، احتمال آسیب دیدن این نقش‌ها به شدت افزایش می‌یابد.

انفجارهای متعدد برای کوه‌برداری و مسطح کردن مسیر می‌تواند پیامدهای خطرناکی برای مجسمه شاهپور که در فاصله ۲ کیلومتری محل انفجارها قرار دارد و همچنین سایر آثار احتمالی مدفون در زیر خاک، به همراه داشته باشد.

با وجود تأکید سازمان میراث فرهنگی بر مقابله با این عملیات راهسازی، فعالان میراث فرهنگی در فارس اعلام کرده‌اند که این سازمان باید پیش از آغاز این عملیات، تحقیقات گسترده‌ای برای شناسایی آثار باستانی موجود در این مسیر انجام می‌داد و پس از آن نسبت به صدور مجوز اقدام می‌کرد.

ایران قصد دارد محوطه باستانی بیشاپور را در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو ثبت کند اما عبور این جاده می‌تواند بخت ثبت شدن بیشاپور را برای همیشه از آن دریغ کند.

در سال ۱۳۹۰ نیز خبر تخریب عمدی بخشی از سنگ‌نگاره ساسانی در تنگ چوگان در نزدیکی شهر باستانی بیشاپور واکنش‌های فراوانی را برانگیخت. قسمت‌هایی از این اثر باستانی توسط افرادی ناشناس و با پتک تخریب شد. این سنگ‌نگاره پیروزی بهرام دوم پادشاه ساسانی را بر اعراب نشان می‌دهد.