باراک اوباما قرار است دوشنبه سوم اوت، طرح نهایی قانون کاهش گازهای گلخانهای در آمریکا را علنی کند. قانونی که به گفته رئیسجمهوری آمریکا «بزرگترین و مهمترین گامی» است که تا کنون برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی» برداشته شده است؛ آنچه در آینده میتواند به عنوان موضوعی مرکزی و در خور توجه از میراث باراک اوباما ارزیابی شود.
یک سال پس از سخنان اوباما در لزوم کاستن از تولید گازهای گلخانهای و تهیه پیشنویس قانونی برای حفاظت از محیط زیست، اکنون به گفته مقامات دولت آمریکا رئیسجمهوری این کشور برای نهایی کردن قانونی در این باره آماده میشود.
رئیسجهوری آمریکا یکشنبه دوم اوت، با انتشار ویدئویی در صفحه فیسبوک خود، گفت: «شواهد و اطلاعات بدست آمده نشان میدهد که بدون اقدامات سخت و الزامآور، تغییرات آب و هوایی روز به روز شدیدتر خواهد شد و باید با معضلات سلامتی از جمله تنگی نفس روبرو شویم.»
او در پیام ویدئوییاش درباره فوریت اقداماتی برای حفاظت از محیط زیست گفت: «بحث تغییرات آب و هوایی مسئلهای مربوط به نسل های دیگر نیست.»
اوباما در بخشی از این پیام ویدئویی خواستار کاهش هرچه سریعتر تولید گازهای گلخانهای توسط نیروگاههای این کشور شد. به گفته اوباما نیروگاهها جزو بزرگترین منابع تولید گازهای گلخانهای هستند. این گازها باعث تغییرات اقلیمی و گرم شدن آب و هوای زمین میشوند.
طرح اولیه اوباما شامل کاهش الزامآور ۳۰ درصدی انتشار دیاکسید کربن توسط این نیروگاهها در سراسر کشور تا سال ۲۰۳۰ بود. اما اعلام شده این رقم در نسخه نهایی این طرح که با مشورتهای گسترده با گروههای زیست محیطی و صنعت انرژی صورت گرفت به ۳۲ درصد افزایش یافته است.
همچنین مطابق پیشنویس این قانون، نیروگاههایی که با سوخت فسیلی به ویژه ذغال سنگ کار میکنند، باید ۴۰ درصد کارآیی زیست محیطی خود را افزایش دهند.
در این طرح به صاحبان صنعت تا سال ۲۰۱۷ مهلت داده شده تا برنامههای خود را برای کاهش تولید گازهای گلخانهای اعلام کنند.
به علاوه دولت اوباما در این طرح پیشبینی کرده که برای کاهش گازهای گلخانهای، سالانه ۸.۸ میلیارد دلار هزینه خواهد شد و باید بودجه مورد نیاز آن تامین شود.
استدلال مخالفان
در حال حاضر کشور آمریکا با تولید سالانه پنج میلیون و ۸۳۳ تن انواع گازهای گلخانهای، پس از چین در رتبه دوم در تولید گازهای گلخانهای قرار دارد. این کشور از پذیرش پیمان جهانی کیوتو در خصوص کاهش گازهای گلخانهای نیز سر باز زد.
تلاشها برای تصویب قوانین جامع در مورد کاهش گازهای گلخانهای در داخل ایالات متحده علیرغم حمایتهای دولت اوباما نیز ناکام ماند.
مخالفان این طرح زیست محیطی معتقدند پذیرش تعهداتی مبنی بر کاهش گازهای گلخانهای مستلزم تعطیلی برخی صنایع آلاینده، کاهش تولید انرژی حاصل از سوختهای فسیلی بهویژه ذغال سنگ، افزایش هزینههای تولید به دلیل نوسازی صنایع و تجدید نظر اساسی در بخش حمل و نقل است. آنها میگویند انجام هر یک از این برنامهها، به دهها میلیارد دلار پول نیاز دارد که اقتصاد کنونی آمریکا قادر به تأمین آن نیست.
به علاوه مخالفان گفتهاند که در صورت قانونی شدن این طرح از دولت اوباما بلافاصله شکایت خواهند کرد.
از آنجا که صنایع و تجارت در آمریکا در اختیار بخش خصوصی است، بعید به نظر میرسد که صاحبان سرمایه به راحتی و صرفاٌ بر اساس دستورالعملهای دولتی، زیر بار هزینههای سنگین نوسازیهای زیست محیطی بروند.
به اعتقاد گروهی از صاحبان صنایع و تولید کنندگان انرژی در آمریکا، ذغال سنگ یک منبع مهم داخلی برای تولید انرژی است و قوانین زیست محیطی باید در این زمینه انعظافپذیر باشند.
در حال حاضر سازمانی به نام «شورای تبادلات قانونی آمریکا» یا «آلک» (ALEC) در حال سازماندهی کارزاری بسیار بزرگ علیه این طرح زیست محیطی دولت است.
«آلک» سازمانی غیرانتفاعی و غیردولتی است که اعضای آن را عمدتاً اعضای حزب جمهوریخواه و تعدادی از صنایع بزرگ، به خصوص بخش انرژی، نفت، گاز و ذغال سنگ تشکیل میدهند.
هدف اصلی آلک، لابی کردن برای قوانینی است که بتواند اصول «بازار آزاد» در آمریکا را تضمین کند و مانع از دخالت دولت در کار صنایع و شرکتهای بزرگ و بخش خصوصی شود.
«آلک» در کارزار جدید خود در حال تشکیل ائتلافی بزرگ از شرکتهای تأمین انرژی به اضافه حقوقدانان، وکیلها و دادستانهایی است که بتوانند مانع از تصویب و اجرای این قانون زیست محیطی شوند.
این سازمان دولت آمریکا را متهم میکند که جنگی تمام عیار علیه استفاده از ذغال سنگ در نیروگاههای تولید برق به راه انداخته است که باعث تحمیل هزینهای معادل ۱۰۰ میلیارد دلار به اقتصاد آمریکا میشود.
به اعتقاد این گروه، به کاربردن این مقررات جدید به اشتغال نیز ضربه میزند.
علاوه بر این، «آلک» معتقد است طرح دولت برای کاهش گازهای گلخانهای بر مبنای شواهدی تنظیم شده که مبنای علمی آنها مورد تردید جدی است و انتشار گازهای گلخانهای و گرم شدن زمین پدیدهای کاملا طبیعی قلمداد میشود.
در مجموع استدلال اصلی مخالفان طرح محیط زیستی دولت، به مسائل اقتصادی و بالا رفتن هزینههای صاحبان سرمایه و صنایع مربوط میشود.
پیشروی موافقان
علیرغم مخالفت شدید اغلب محافظهکاران و صاحبان صنایع با طرح پیشنهادی دولت اوباما، بسیاری از مقامهای ارشد آمریکا و همچنین فعالان زیست محیطی این کشور، طرح دولت اوباما را مهمترین اقدام تاریخی آمریکا در جهت مقابله با گرمایش جهانی میدانند.
باراک اوباما در برابر استدلال مطرح شده از سوی مخالفان درباره بالابودن هزینه اقتصادی برنامههای زیست محیطی به دفعات بر این امر تاکید کرد که هزینه زدودن تاثیرات حاصل از آلودگیهای زیست محیطی در دهههای آینده به مراتب بیش ازهزینه های مربوط به نوسازی و تجدید صنایع و ایجاد انرژیهای پاک در حال حاضر خواهد بود.
اما موافقان عمده طرح محیط زیستی دولت، فعالان جنبش زیست محیطی در امریکا هستند.
همین فعالان محیط زیست بودند که اوباما را برای دستیابی به بزرگترین دستاورد زیست محیطی دولت آمریکا یاری کردند.
قطعاٌ بزرگترین دستآورد اوباما در زمینه محیط زیست، تغییر استاندارد مصرف سوخت برای خودروها و کامیونهای سبک بود که طبق آن کارخانجات خودروسازی باید تا سال ۲۰۲۵ حداقل دو برابر میزان مصرف سوخت خود را بهینه کنند. این مقرارت جدید در سال ۲۰۱۱ تصویب شد و اوباما آن را یک توافق تاریخی برای کاستن از میزان مصرف سوخت فسیلی خواند.
پیشرفت فعالان زیست محیطی در آمریکا چنان چشمگیر بوده است که در ایالتهای بزرگی مثل نیویورک و ورمونت نمایندگان معتقد به اعمال سیاستهای سبز را روانه کنگره کردند.
همچنین اعتراض این فعالان باعث عقبنشینی شرکت حفاری شل در حفر بیشتر دکلهای نفتی در قطب شمال شد. آنها معتقدند که نشت نفت میتواند اکو سیستم این منطقه را که پاک کردن آن بسیار دشوار است را به خطر بیندازد.
اکنون دولت اوباما امیدوار است با همراهی فعالان جنبش زیست محیطی آمریکا، اهداف خود درباره کاهش انتشار گازهای گلخانهای و مقابله جدی با گرمایش زمین را عملی کند.