سیاست‌های جمعیتی وزارت بهداشت بر اساس ابلاغ رهبر ایران است

وزارت بهداشت ایران متهم شده که خلاف گذشته که تشویق برای کاهش جمعیت انجام می‌شد، در حال حاضر تشویقی برای سیاست‌های جمعیتی انجام نمی‌دهد.

مدیر کل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفته: «سیاست‌های جمعیتی وزارت بهداشت کاملا بر اساس سیاست‌های کلی جمعیت، ابلاغی از سوی رهبر ایران است.»

 محمد اسماعیل مطلق در پاسخ به مطالب منتشر شده در خبرگزاری‌ فارس که با عنوان «سیاست‌های جمعیتی وزارت بهداشت مغایر با تاکیدات رهبری است» منتشر شده، گفته است: «بعد از سیاست‌های ابلاغی توسط رهبری و بعد از اجرایی کردن برنامه‌ها و برگزاری جلسات متعدد و مشخص کردن گروه‌های هدف و ابلاغ دستورالعمل‌ها به دانشگاه‌ها، هیچ کس با هدف کنترل جمعیت در وزارت بهداشت برنامه‌ریزی نمی‌کند و اگر موردی مطرح می‌شود مربوط به قبل از ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت بوده است.»

خبرگزاری فارس در مطلب خود که گفته شده نامه جمغی از پزشکان است آورده: «آیا در شرایطی که با کاهش شدید نرخ باروری روبه‌رو هستیم و با وجود اینکه همه مراجع و مقام معظم رهبری فتوا به عدم جواز توزیع رایگان اقلام کنترل جمعیت داده‌اند، بهتر نیست تنها در مواردی که از نظر پزشکی خطر جانی برای مادر یا کودک وجود دارد، این اقلام به صورت رایگان در اختیار بیماران قرار بگیرد؟»

او در پاسخ به انتقادی مبنی بر «ارائه وسایل جلوگیری از بارداری به افراد دارای سه فرزند» گفته: «وزارت بهداشت بر اساس منابع معتبر علمی بر تعویق بارداری برای برخی از افراد تاکید دارد و البته در این موارد نگفته است که نباید بارداری انجام شود.»

مدیر کل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در ادامه درباره افرادی که با توجه به منابع معتبر علمی باید بارداری آنها به تعویق افتد، گفته: «بر اساس این بخشنامه، به خانم های بالای ۳۵ سال که خودشان تقاضا دارند که به علت داشتن سه فرزند، حدود یکسال آمادگی فرزند دیگری را ندارند؛ مشاوره‌هایی داده می‌شود که این موضوع موقتی است و به هیچ عنوان برایشان (بستن لوله زنان) را انجام نمی‌دهیم.»

بر اساس بخشنامه وزارت بهداشت، افرادی که بارداری آنها به دلیل مخاطرات سلامت باید به تعویق بیفتد شامل مبتلایان به بیماری قلبی(ایسکمی، دریچه‌ای، ناهنجاری مادر زادی)، فشارخون بالا، بیماری مزمن کلیه، پیوند کلیه، بیماری بافت همبند(لوپوس)، دیابت، تیرویید، صرع، سل، بیماری روانی، کم خونی شدید سیکل سل، آسم، کم خونی فقر آهن، بیماران سرطانی که شیمی درمانی و رادیوتراپی می‌شوند، معتادان و  مبتلایان به مشکلات ذهنی هستند.

مدیر کل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت همچنین این ادعا را که در حال حاضر افرادی که دارای سه فرزند هستند، می‌توانند اقلام پیشگیری رایگان بگیرند، نادرست دانسته: «این موضوع مربوط به قبل از ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت توسط رهبری بوده است و بعد از آن دستورالعمل‌های جدیدی از سوی وزارت بهداشت آماده و به معاونت‌های بهداشتی‌ دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد.»

وی همچنین در پاسخ به ادعای دیگری مبنی بر اینکه «همه زنان بین ۱۰ تا ۴۹ ساله خدمات رایگان پیشگیری از بارداری می‌گیرند» گفته است: «این مطلب دقیقاً با بخشنامه‌هایی که وزارت بهداشت صادر کرده است، مغایرت دارد و از کسانی که این گونه موارد را در مراکز بهداشتی مشاهده می‌کنند می‌خواهیم که مراتب را به ما علام کنند تا در اسرع وقت پیگیری‌های لازم را انجام دهیم.»

مطلق در پاسخ به کسانی که به سیاست‌های جمعیتی وزارت بهداشت انتقاد می‌کنند گفته است که وزارت بهداشت هیچ وقت اعلام نکرده که داشتن ۳ فرزند به بعد نامطلوب است.

مدیر کل دفتر سلامت جمعیت گفته که شاخص‌هایی در مورد «مشاوره فرزندآوری» و «وضعیت تک فرزندی در منطقه» را رصد می‌کند و در صورت بهبود این شاخص‌ها افرادی که در این زمینه‌ها فعالیت می‌کنند توسط مدیران‌شان تشویق می‌شوند.

در سال‌های گذشته، علاوه بر محدودیت رو به افزایش در ارائه وسایل پیشگیری از بارداری، خدمات مشاوره‌ای که قبلاً برای کنترل بارداری به زنان و مردان جوان داده می‌شد، تبدیل به سیاست‌های تشویق به بارداری بیشتر شده است. بر این اساس، به نظر می‌رسد دولت ایران می‌‌خواهد از همه امکانات موجود برای بالابردن نرخ باروری استفاده کند.

«طرح افزایش نرخ باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت» در مجلس نهم تصویب شد.

کسانی که از موارد ذکر شده در این طرح تخلف کنند، مطابق ماده ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی با آنها رفتار می‌شود.

سیاست‌های جمعیتی در ایران در پی سخنرانی معروف رهبر حکومت ایران در جمع گروهی از مردم شهر بجنورد تغییر کلی یافته است.

علی خامنه‌ای، در سخنانی موضعگیری سال‎های قبل خود را در قبال کنترل جمعیت در ایران اشتباه خوانده و از خداوند خواسته بود او را به خاطر این سیاست ببخشد.

علی‌اکبر محزون، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور اعلام کرده که بعد از بازنگری در سیاست‌های جمعیتی، هرچند رشد موالید چند سال به طور خفیف افزایش یافته، اما از سال ۹۴ دوباره کاهش رشد موالید مشاهده شده است.

سیاست‌های افزایش جمعیت، از یک سو وضعیت اشتغال زنان را در بازاری که همواره برای زنان ناامن بوده است به خطر می‌اندازد و از سوی دیگر، نقش‌های اجتماعی آنها را به عنوان نیروهای مولد اقتصادی و افراد موثر در سیاست و اجتماع کمرنگ می‌کند. در کنار تمام این نگرانی‌ها، اجرای بخش‌های گوناگون این طرح، به تهدیدی جدی علیه سلامت جسمی و روانی زنان هم تبدیل شده است.

حق باروری یا حق انتخاب آزادانه برای داشتن فرزند، تعیین تعداد فرزندان، فاصله تولد فرزندان و برخورداری از اطلاعات و استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری و بهداشت جنسی که در اسناد حقوق بشر سازمان ملل به رسمیت شناخته شده، با اجرای روش‌های محدود کننده کنترل بارداری، نادیده گرفته می‌شود و فشار روی زنان برای باروری بیشتر و زایمان‌های متعدد، حق زنان را بر بدن‌شان نادیده می‌گیرد.