نگرانی از وضعیت سلامتی عبدالله اوجالان در زندان

فعالان سیاسی و مدنی کرد در شهر دیاربکر ترکیه دست به اعتصاب غذای نامحدود زده‌اند. آن‌ها خواهان روشن شدن وضعیت سلامتی عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) در زندان هستند. او ماه‌هاست که با کسی ملاقات نداشته است.

از روز دوشنبه ۵۰ فعال سیاسی و مدنی کرد در شهر دیاربکر با آغاز اعتصاب غذای نامحدود خواهان ملاقات و گفت‌وگو با عبدالله اوجالان در زندان شدند. اوجالان در زندانی در جزیره ایمرالی واقع در جنوب استانبول و در دریای مرمره دوران حبس خود را سپری می‌کند.

در میان اعتصاب‌کنندگان نمایندگان حزب دمکراتیک خلق‌ها (HDP) و حزب مناطق دمکراتیک (DBP) که در بیشتر محلات کردنشین قدرت را در دست دارد، همچنین گروهی از هنرمندان، وکلای دادگستری، روزنامه‌نگاران و فعالان جنبش زنان دیده می‌شوند.

این اعتصاب غذا در ساختمان «کنگره جامعه دمکرانیک» دیاربکر آغاز شده و شرکت‌کنندگان در آن گفته‌اند که تا «نشانه‌هایی از زنده بودن اوجالان ارائه نشود» به اعتصاب خود ادامه خواهند داد.

عبدالله اوجالان اواخر بهمن‌ماه سال ۱۳۷۷ (فوریه ۱۹۹۹) توسط سازمان امنیت ترکیه بازداشت شد. او در روز دستگیری پس از خروج از سفارت یونان در نایروبی ربوده و به ترکیه منتقل شد. دولت ترکیه ابتدا او را به اعدام محکوم کرد و سپس این حکم به حبس ابد کاهش یافت.

در ماه ژوئن سال گذشته که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه مذاکرات صلح با کردها را قطع کرد، اوجالان نیز همچون سال‌های نخستِ بازداشت‌اش، بار دیگر در انزوای مطلق قرار گرفت. از ۱۷ ماه پیش تاکنون او نه با یک نماینده و نه با بستگان خود ملاقات داشته است. او پنج سال از دسترسی به وکلای خود محروم ماند.

تنها در پایان ماه آوریل ۲۰۱۶ یک هیأت نمایندگی از سوی «کمیته اروپایی برای پیشگیری از شکنجه، مجازات و رفتار غیرانسانی یا اهانت‌آمیز» (CPT) توانست عکسی از شرایط زندان اوجالان بگیرد.

حزب دمکراتیک خلق‌ها و حزب مناطق دمکراتیک می‌گویند پس از کودتای نافرجام در شب ۲۵ تیرماه (۱۵ ژوئیه) در ترکیه، هیچ اطلاعات قابل اعتمادی از وضعیت اوجالان در زندان ارائه نشده است.

گفته می‌شود در شب کودتا سرنشینان بالگردی که به یونان پناه بردند به جزیره ایمرالی حمله کرده بودند. شبکه تلویزیونی خصوصی «خبرتورک» نیز چند روز پس از کودتای نافرجام گزارش داد افسران دستگیرشده در استانبول اعتراف کرده‌اند که قصد داشتند اوجالان را با قایق از زندان جزیره ایمرالی آزاد کنند.

با این حال بکیر بوزداغ، وزیر دادگستری ترکیه هفته گذشته اعلام کرد که امنیت اوجالان مشکلی ندارد.

کردها اما نگران آن هستند که پس از کودتا در زندان مسأله‌ای برای اوجالان  پیش آمده باشد و یا دولت مسئولیت قتل توسط کودتاگران را به اوجالان نسبت دهد.

به‌گفته اعتصاب‌کنندگان هر خبری از زندان ایمرالی می‌تواند آغاز روند صلح تازه‌ای باشد و یا از کشتار تازه جلوگیری کند. آن‌ها در بیانیه خود از نقش مرکزی اوجالان در برقراری صلح بین کردها و دولت ترکیه گفته‌اند.

دولت ترکیه در سال ۲۰۱۲ در زندان با عبدالله اوجلان وارد مذاکره صلح شد. اوجالان در سال ۲۰۱۳ آتش‌بس اعلام کرد و از نیرو‌های پ‌ک‌ک خواست که برای پیشبرد صلح در ترکیه به کردستان عراق عقب‌نشینی کنند. این آتش‌بس هنوز به قوت خود باقی بود که از ماه ژوئن گذشته مذاکرات صلح متوقف شد و درگیری‌های نظامی دو طرف از سر گرفته شد. از یک سال پیش تا کنون صدها نفر در این درگیری‌ها جان خود را از دست داده‌اند.

در درگیری‌های نظامی پ‌ک‌ک با دولت ترکیه از سال ۱۹۸۴ تاکنون، بیش از ۴۰هزار نفر که بیشتر آن‌ها کرد بودند، کشته شده‌اند.