ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

آزادی اراده

<p>آلفرد مِل &minus; مردم گاه و بی&zwnj;گاه از من می&zwnj;پرسند که آیا به &laquo;اختیار&raquo; باور دارم یا نه؟ من یاد گرفته&zwnj;ام که بگویم: &laquo;بستگی دارد که منظورتان از اختیار چه باشد.&raquo; در دهه&zwnj;ی گذشته، این تصور که دانشمندان ثابت کرده&zwnj;اند آزادی اراده توهم است، با انتقادهای بسیاری روبرو شده است. آیا دانشمندانی که چنین ادعایی می&zwnj;کنند&zwnj;&zwnj; همان معنایی را از اختیار در ذهن دارند که خوانندگان خبرهای مجله&zwnj;ها و روزنامه&zwnj;ها دارند؟ اخباری از این دست که اختیاری وجود ندارد چه تأثیری بر خواننده&zwnj;ها می&zwnj;گذارد؟</p> <p>&nbsp;</p> <p>خواه دانشمندان ثابت کرده باشند اختیار توهم است یا نه، من در کتاب اخیرم با عنوان &laquo;نیات مؤثر: قدرت اراده آگاه&raquo; به این سؤال پرداخته&zwnj;ام؛ پاسخ من منفی است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در استدلال&zwnj;های علمی برای عدم وجود اختیار، از داده&zwnj;ها برای حمایت از یک گزاره تجربی استفاده می&zwnj;شود، برای مثال اینکه ما همه تصمیم&zwnj;هایمان را به طور ناخودآگاه می&zwnj;گیریم. پس از آن چنین گزاره&zwnj;ای با یک گزاره نظری درباره آزادی اراده ترکیب می&zwnj;کنند، مثل اینکه ما هرگز با اراده آزاد عمل نمی&zwnj;کنیم، مگر اینکه گاهی تصمیم&zwnj;هایمان آگاهانه باشند. از این دو گزاره به این نتیجه می&zwnj;رسند که اختیار وجود ندارد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>تکلیف اولیه من به عنوان منتقد این استدلال&zwnj;ها این بود که توضیح دهم چرا داده&zwnj;ها، گزاره&zwnj;های تجربی مربوط به این موضوع را توجیه نمی&zwnj;کنند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>گاهی این پاسخ داده می&zwnj;شود که تنها گزاره تجربی مورد نیاز برای اثبات عدم وجود اختیار آن است که تمام تصمیم&zwnj;های انسان رویدادهای مغزی هستند یا از ترکیبی از رویدادهای مغز و رویدادهای جهان خارج حاصل شده&zwnj;اند. من خودم این گزاره تجربی را می&zwnj;پذیرم، و با این حال باور دارم که گاهی دارای آزادی اراده هستیم. پس وقتی به این نقطه می&zwnj;رسیم، من و طرف مقابل باید درباره یک گزاره نظری اختلاف نظر داشته باشیم. گزاره مورد نظر باید این باشد که اگر تصمیم&zwnj;ها حاصل رویدادهای مغزی یا ترکیبی از رویدادهای مغزی و وقایع جهان خارج هستند، پس اراده آزاد وجود ندارد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>وقتی یک دانشمند و من درباره یک گزاره نظری مربوط به اراده آزاد اختلاف داریم، چه کاری باید انجام دهیم؟ ممکن است من متهم شوم به اینکه چیزی از روش&zwnj;های معمول و مورد استفاده مردم عادی از فهم اراده آزاد نمی&zwnj;دانم، اما همین اتهام به طرف مقابل نیز وارد است. خوشبختانه، روش&zwnj;هایی برای کسب شواهد از چگونگی درک عامه درباره اختیار وجود دارد. در واقع، بعضی از این شواهد در حال حاضر جمع شده&zwnj;اند و نشان می&zwnj;دهند که اکثر مردم (موارد آزمایش افراد بدون تحصیلات دانشگاهی در آمریکا بوده&zwnj;اند) نیازی به روح غیر فیزیکی یا ذهن نمی&zwnj;بینند که نقش سازنده تصمیم&zwnj;ها را برای فردی که اراده آزاد دارد، بازی کنند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>قبلاً این سؤال را مطرح کردم که اخباری از این دست که اختیار وجود ندارد چه تأثیری روی مردم دارند. در این مورد نیز شواهدی وجود دارد. مطالعات انجام شده نشان داده&zwnj;اند افرادی که با متن&zwnj;های عدم وجود اراده آزاد مواجه می&zwnj;شدند، نسبت به افراد دیگر بیشتر تقلب می&zwnj;کردند. در یک آزمایش دیگر افرادی که این متن&zwnj;ها را می&zwnj;خواندند از گروه دیگر که متن&zwnj;های خنثی را می&zwnj;خواندند مهاجم&zwnj;تر بودند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>مطالعاتی از این دست، اهمیت عملی اختلاف نظرهای تئوریک را درباره معنای &laquo;اراده آزاد&raquo; نشان می&zwnj;دهند. دانشمندی که ادعا می&zwnj;کند اراده آزاد وجود ندارد ممکن است این ادعا را صرفاً به این دلیل مطرح کند که خودش باور دارد شواهد خوب و قابل قبولی در این باره وجود دارد که تصمیم&zwnj;های ما توسط فرایندهای مغزی حاصل می&zwnj;شوند. اما اکثر مردم بین اینکه تصمیم&zwnj;ها ساخته مغز باشند و اینکه فرد دارای اراده آزاد باشد ناسازگاری نمی&zwnj;بینند. به این ترتیب اکثر مردم با این خبر گمراه می&zwnj;شوند که دانشمندان ثابت کرده&zwnj;اند آزادی اراده وجود ندارد. آنها به اشتباه فکر می&zwnj;کنند که دانشمندان نشان داده&zwnj;اند اراده آزاده، به&zwnj;&zwnj; همان شکلی که خودشان در ذهن دارند، وجود ندارد. این حتی ممکن است منجر به سوء رفتار شود.</p> <p>&nbsp;</p> <p>من فکر می&zwnj;کنم کار علمی بر روی آزادی اراده بسیار جذاب است. به نظر من در این مطالعات هرچقدر توجه دقیق&zwnj;تری به گزاره&zwnj;های نظری درباره اختیار شود، سودمند&zwnj;تر خواهد بود. و در&zwnj;واقع ما به&zwnj;&zwnj; همان سمت می&zwnj;رویم. وجود یک پروژه پژوهشی جدید بین رشته&zwnj;ای درباره اراده آزاد، &laquo;پروژه سؤال&zwnj;های بزرگ در باب اختیار&raquo;، شاهدی بر این نکته است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>برای مطالعه بیشتر: </strong></p> <p class="rteleft"><br /> 1- Effective Intentions: The Power of Conscious Will، Alfred R. Mele - Oxford University Press، 2009</p> <p class="rteleft">2- <a href="http://www.Freewillandscience.com">Big Questions in Free Will project</a></p> <p>&nbsp;</p> <p>آلفرد مل، استاد فلسفه دانشگاه ایالتی فلوریدا ست.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>منبع: </strong><a href="http://www.philosophypress.co.uk/?p=1623"><strong>The Philosophers&rsquo; Magazine</strong></a></p> <p><strong><br /> مطلب پیشین:<br /> </strong></p> <p><a href="#http://radiozamaneh.com/content/%D8%AE%D8%B1%D8%AF-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C"><strong>خرد عمومی</strong></a></p>

آلفرد مِل − مردم گاه و بی‌گاه از من می‌پرسند که آیا به «اختیار» باور دارم یا نه؟ من یاد گرفته‌ام که بگویم: «بستگی دارد که منظورتان از اختیار چه باشد.» در دهه‌ی گذشته، این تصور که دانشمندان ثابت کرده‌اند آزادی اراده توهم است، با انتقادهای بسیاری روبرو شده است. آیا دانشمندانی که چنین ادعایی می‌کنند‌‌ همان معنایی را از اختیار در ذهن دارند که خوانندگان خبرهای مجله‌ها و روزنامه‌ها دارند؟ اخباری از این دست که اختیاری وجود ندارد چه تأثیری بر خواننده‌ها می‌گذارد؟

خواه دانشمندان ثابت کرده باشند اختیار توهم است یا نه، من در کتاب اخیرم با عنوان «نیات مؤثر: قدرت اراده آگاه» به این سؤال پرداخته‌ام؛ پاسخ من منفی است.

در استدلال‌های علمی برای عدم وجود اختیار، از داده‌ها برای حمایت از یک گزاره تجربی استفاده می‌شود، برای مثال اینکه ما همه تصمیم‌هایمان را به طور ناخودآگاه می‌گیریم. پس از آن چنین گزاره‌ای با یک گزاره نظری درباره آزادی اراده ترکیب می‌کنند، مثل اینکه ما هرگز با اراده آزاد عمل نمی‌کنیم، مگر اینکه گاهی تصمیم‌هایمان آگاهانه باشند. از این دو گزاره به این نتیجه می‌رسند که اختیار وجود ندارد.

تکلیف اولیه من به عنوان منتقد این استدلال‌ها این بود که توضیح دهم چرا داده‌ها، گزاره‌های تجربی مربوط به این موضوع را توجیه نمی‌کنند.

گاهی این پاسخ داده می‌شود که تنها گزاره تجربی مورد نیاز برای اثبات عدم وجود اختیار آن است که تمام تصمیم‌های انسان رویدادهای مغزی هستند یا از ترکیبی از رویدادهای مغز و رویدادهای جهان خارج حاصل شده‌اند. من خودم این گزاره تجربی را می‌پذیرم، و با این حال باور دارم که گاهی دارای آزادی اراده هستیم. پس وقتی به این نقطه می‌رسیم، من و طرف مقابل باید درباره یک گزاره نظری اختلاف نظر داشته باشیم. گزاره مورد نظر باید این باشد که اگر تصمیم‌ها حاصل رویدادهای مغزی یا ترکیبی از رویدادهای مغزی و وقایع جهان خارج هستند، پس اراده آزاد وجود ندارد.

وقتی یک دانشمند و من درباره یک گزاره نظری مربوط به اراده آزاد اختلاف داریم، چه کاری باید انجام دهیم؟ ممکن است من متهم شوم به اینکه چیزی از روش‌های معمول و مورد استفاده مردم عادی از فهم اراده آزاد نمی‌دانم، اما همین اتهام به طرف مقابل نیز وارد است. خوشبختانه، روش‌هایی برای کسب شواهد از چگونگی درک عامه درباره اختیار وجود دارد. در واقع، بعضی از این شواهد در حال حاضر جمع شده‌اند و نشان می‌دهند که اکثر مردم (موارد آزمایش افراد بدون تحصیلات دانشگاهی در آمریکا بوده‌اند) نیازی به روح غیر فیزیکی یا ذهن نمی‌بینند که نقش سازنده تصمیم‌ها را برای فردی که اراده آزاد دارد، بازی کنند.

قبلاً این سؤال را مطرح کردم که اخباری از این دست که اختیار وجود ندارد چه تأثیری روی مردم دارند. در این مورد نیز شواهدی وجود دارد. مطالعات انجام شده نشان داده‌اند افرادی که با متن‌های عدم وجود اراده آزاد مواجه می‌شدند، نسبت به افراد دیگر بیشتر تقلب می‌کردند. در یک آزمایش دیگر افرادی که این متن‌ها را می‌خواندند از گروه دیگر که متن‌های خنثی را می‌خواندند مهاجم‌تر بودند.

مطالعاتی از این دست، اهمیت عملی اختلاف نظرهای تئوریک را درباره معنای «اراده آزاد» نشان می‌دهند. دانشمندی که ادعا می‌کند اراده آزاد وجود ندارد ممکن است این ادعا را صرفاً به این دلیل مطرح کند که خودش باور دارد شواهد خوب و قابل قبولی در این باره وجود دارد که تصمیم‌های ما توسط فرایندهای مغزی حاصل می‌شوند. اما اکثر مردم بین اینکه تصمیم‌ها ساخته مغز باشند و اینکه فرد دارای اراده آزاد باشد ناسازگاری نمی‌بینند. به این ترتیب اکثر مردم با این خبر گمراه می‌شوند که دانشمندان ثابت کرده‌اند آزادی اراده وجود ندارد. آنها به اشتباه فکر می‌کنند که دانشمندان نشان داده‌اند اراده آزاده، به‌‌ همان شکلی که خودشان در ذهن دارند، وجود ندارد. این حتی ممکن است منجر به سوء رفتار شود.

من فکر می‌کنم کار علمی بر روی آزادی اراده بسیار جذاب است. به نظر من در این مطالعات هرچقدر توجه دقیق‌تری به گزاره‌های نظری درباره اختیار شود، سودمند‌تر خواهد بود. و در‌واقع ما به‌‌ همان سمت می‌رویم. وجود یک پروژه پژوهشی جدید بین رشته‌ای درباره اراده آزاد، «پروژه سؤال‌های بزرگ در باب اختیار»، شاهدی بر این نکته است.

برای مطالعه بیشتر:

1- Effective Intentions: The Power of Conscious Will، Alfred R. Mele - Oxford University Press، 2009

آلفرد مل، استاد فلسفه دانشگاه ایالتی فلوریدا ست.


مطلب پیشین:

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

  • کاربر مهمان عبدالکریم اباد

    <p>باسلام واحترام</p> <p>بنده نه استدلال مخالفان اختیار را ونه ا ستدلال نویسنده متن را درک نمیکنم</p> <p>خواهشمند است مترجم محترم یا شخصا توضیح فرمایند یا منابعی رامعرفی نمایند</p> <p>با تشکر.اباد</p>

  • کاربر مهمان

    <p>محشر!</p> <p>مقالاتی از این دست به خدا کم داریم در وب های فارسی.<br /> بسیار جالب، کوتاه به اندازه کافی که هم حوصل ات بیاید بخوانی و هم تشویقت کند بروی اصل مقاله را بخوانی و هم واقعا غنی، با منبع و دغدغه روز.</p> <p>سپاس</p>