یک کلانتر بیباک و یک دختر حاضرجواب
<p>ترجمه‌ی احمد اسماعیلی ـ جشنواره‌ی فیلم برلین در مجله‌ی سینمایی زمانه: شصت و یکمین جشنواره‌ی فیلم برلین با نمایش وسترن «بی‌باک» ساخته‌ی برادران کوهن گشایش یافت. در مجله‌ی سینمایی زمانه نگاهی داریم به این فیلم که از بحث‌انگیزترین فیلم‌های بردران کوهن و حتی پرفروش‌تر از «بیگ لبووسکی» است:</p> <!--break--> <p><br /> <strong>زنده باد وسترن</strong></p> <p><br /> می‌گویند ژانر وسترن مرده است. زنده باد وسترن. برادران کوهن با فیلم «بی‌باک» از ژانر وسترن گردگیری کردند و این ژانر را مجدداً زنده کردند. در آمریکا این فیلم یکی از فیلم‌های بسیار پرفروش است.<br /> در طی دو هفته‌ای که از اکران «بی‌باک» در آمریکا می‌گذرد، این فیلم ۸۶ میلیون دلار فروش کرده و به این ترتیب از نظر گیشه پرفروش‌ترین فیلمی است که برادران کوهن تاکنون ساخته‌اند و حتی از «بیگ لبووسکی»، «فارگو» و «نه سرزمینی برای پیرمردان» هم پرفروش‌تر است. اما باید پرسید «بی‌باک» چه دارد که انسان‌ها را به سینما می‌کشاند؟ نگاهی تازه به ژانر وسترن؟ ستاره‌هایی که در این فیلم هنرنمایی می‌کنند یا شاید هم فقط نام برادران کوهن در تیتراژ این فیلم آن را پرفروش کرده است؟</p> <p> </p> <p><strong>یک دختربچه‌ی چهارده ساله با یک کلاه بزرگ</strong></p> <p><img height="307" align="left" width="250" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/50596cfc-bb6f-4844-979c-608828696d6cpicture.jpg" alt="" /></p> <p>قصه‌ی فیلم بسیار ساده است: موضوع «بی‌باک» انتقام‌جویی و تقاص است و از این نظر حرف تازه‌ای ندارد، چون انتقام‌جویی و تقاص همواره مهم‌ترین موضوع فیلم های وسترن بوده است. اما این‌بار برخلاف فیلم‌های وسترن متعارف، یک کابوی سوار اسبش نمی‌شود که تا غروب خورشید چهارنعل در پی عدالت بتازد. برادران کوهن بر سر یک دختربچه‌ی چهارده ساله که دو بافه موی بافته‌اش تا روی کمرش می‌رسد یک کلاه بزرگ می گذارند و او را در مرکز داستان قرار می‌‌دهند. این دختربچه چهارده ساله قرار است قاتل پدرش را بیابد و انتقام پدر را از او بستاند. در این میان هیچکس، حتی کلانتر شهر (جف بریجز) از متی (نیوکامرین هیلی استاین فیلد) حمایت نمی‌کند. متی اما که از هر نظر یک دختر بی‌باک است، کلانتر دائم‌الخمر را که چندان هم قانون را جدی نمی‌گیرد وادار می‌کند قانل پدرش را تعقیب کند. یک مزرعه‌دار تگزاسی به نام لوبوف ( مت دمون) هم که کینه‌ی قاتل پدر متی را به دل گرفته به این جمع می‌پیوندد. این سه نفر هر چند که یک هدف مشترک دارند، اما گاهی منافع‌شان با هم در تضاد قرار می‌گیرد و اختلاف‌ها و دعواهایی که آن‌ها با هم دارند، فیلم را هیجان‌انگیزتر می‌کند.</p> <p> </p> <p><strong>بر اساس رمانی از چارلز پورتیس</strong></p> <p> </p> <p>داستان «بی‌باک» تازه نیست. برادران کوهن «بی‌باک» را از روی فیلمی به‌نام «مارشال» که نخستین بار در سال ۱۹۶۹ اکران شد و برای جان وین تنها اسکار زندگی‌اش را به ارمغان آورد، ساخته‌اند. با این حال روایت برادران کوهن فقط بازسازی یک وسترن قدیمی نیست. اتان کوهن ادعا می کند که او و برادرش پیش از ساختن «بی‌باک» حتی یک بار هم فیلم جان وین را ندیده‌اند. آن‌ها ادعا می‌کنند که در کودکی یک‌بار این فیلم را دیده‌اند و جز خاطره‌ی مبهمی از آن چیزی در ذهن‌‌شان باقی نمانده. آن‌ها در مصاحبه‌هایی که انجام داده‌اند می‌گویند «بی‌باک» را بر اساس رمانی از چارلز پورتیس که نخستین بار در سال ۱۹۶۸ منتشر شده، ساخته‌اند. در هر حال امضای برادران کوهن و نوع نگاه ویژه‌ی آن‌ها در سینما در فیلم بی‌باک کاملاً آشکار است.</p> <p><br /> <strong>یک دختر چهارده ساله‌ی حاضر جواب</strong></p> <p><br /> شخصیت‌ها در فیلم «بی‌باک» آدم‌های پخمه و بی‌عرضه ای نیستند. متی، همان دختر چهارده ساله حاضر جواب است و حتی می‌تواند با حاضر جوابی‌هایش دخل مردان بیابانی و بی‌رحم را بیاورد. متی از مرزی که خط آهن و تمدن کشیده عبور می‌کند و به این ترتیب به غرب وحشی وارد می‌شود. مثل این است که آلیس به سرزمین عجایب وارد شده باشد. در غرب وحشی به روایت برادران کوهن، خشونت مثل مشتی که بر صورت کسی فرود بیاید، غیرمنتظره اما به‌سرعت اتفاق می‌افتد. کلانتر حتی وثتی که سیاه‌مست است، تیرش خطا نمی‌رود. علاوه بر تصاویر زیبایی که در «نه سرزمینی برای پیرمردان» سراغ داشتیم، دیالوگ‌ها و حاضرجوابی‌های متی این فیلم را دیدنی‌تر می‌کنند.«بی‌باک» در واقع روایتی است از بالغ شدن یک دختربچه در دنیایی که پر از خشونت‌های غیرمنتظره است.</p> <p><img height="169" align="left" width="300" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/true_grit_ethan_coen_joel_coen.jpg" alt="" /><br /> تیراندازی‌ها و درگیری‌ها و کشاکش‌هایی که در فیلم اتفاق می‌افتد، تماشاگر را به هیجان می‌آورد. بعضی از این صحنه‌ها مثل وسترن‌های کلاسیک است: تیری شلیک می‌شود و کسی می‌میرد، کسی هم زنده می‌ماند. گاهی هم امضای برادران کوهن را پای خود دارد: خشونت در «بی‌باک» نه‌تنها غیرمنتظره است، بلکه یک چیز خنده‌دار و در همان حال گروتسک هم در آن وجود دارد. احتمالاً معجونی از همه‌ی این‌ها، یعنی شخصیت‌پردازی و دیالوگ‌های عالی، تیراندازی و تعقیب و گریزهای کلاسیک همراه با نوآوری‌هایی به طنز باعث موفقیت اقتصادی این فیلم در آمریکا شده است.</p> <p><br /> <strong>فیلمی مناسب برای گشایش یک جشنواره‌ی سینمایی</strong></p> <p><br /> دیتر کوسلیک، مدیر شصت و یکمین جشنواره‌ی فیلم برلین اعتقاد دارد که «بی‌باک» فیلم خوبی برای گشایش جشنواره‌ی فیلم برلین بود. او می‌گوید: جوئل و اتان کوهن نماینده‌ی سینمای مستقل آمریکا هستند. این دو برادر با طنز خاص سینمایی که دارند، با شخصیت‌های عجیب و غریب و با داستانی جذاب می‌توانند شوق مردم را نسبت به سینما برانگیزند.</p> <p><br /> برادران کوهن بعد از ۱۳ سال با «بی‌باک» در جشنواره فیلم برلین شرکت کردند. سیزده سال پیش آن‌ها فیلم مشهور «بیگ لبوفسکی» را در جشنواره فیلم برلین به نمایش گذاشته بودند. در آن فیلم هم جف بریجز بازی می‌کرد. این‌بار اما برادران کوهن در بخش رقابتی برلیناله ۲۰۱۱ شرکت نکرده‌اند. <br /> در هر حال تماشاگران اروگای مرکزی از ۲۴ فوریه به بعد می‌توانند «بی‌باک» را بر پرده سینما ببینند و بازی جف بریجز را با بازی جان وین مقایسه کنند. سه روز پس از این تاریخ نتایج جایزه‌ی اسکار هم معلوم می‌شود. شانس برادران کوهن که فیلمشان در رشته‌های بهترین کارگردانی، بهترین بازی نقش اول و بهترین فیلم کاندید اسکار شده است، برای دریافت این مهم‌ترین جایزه دنیای سینما اصلاً کم نیست.</p>
ترجمهی احمد اسماعیلی ـ جشنوارهی فیلم برلین در مجلهی سینمایی زمانه: شصت و یکمین جشنوارهی فیلم برلین با نمایش وسترن «بیباک» ساختهی برادران کوهن گشایش یافت. در مجلهی سینمایی زمانه نگاهی داریم به این فیلم که از بحثانگیزترین فیلمهای بردران کوهن و حتی پرفروشتر از «بیگ لبووسکی» است:
زنده باد وسترن
میگویند ژانر وسترن مرده است. زنده باد وسترن. برادران کوهن با فیلم «بیباک» از ژانر وسترن گردگیری کردند و این ژانر را مجدداً زنده کردند. در آمریکا این فیلم یکی از فیلمهای بسیار پرفروش است.
در طی دو هفتهای که از اکران «بیباک» در آمریکا میگذرد، این فیلم ۸۶ میلیون دلار فروش کرده و به این ترتیب از نظر گیشه پرفروشترین فیلمی است که برادران کوهن تاکنون ساختهاند و حتی از «بیگ لبووسکی»، «فارگو» و «نه سرزمینی برای پیرمردان» هم پرفروشتر است. اما باید پرسید «بیباک» چه دارد که انسانها را به سینما میکشاند؟ نگاهی تازه به ژانر وسترن؟ ستارههایی که در این فیلم هنرنمایی میکنند یا شاید هم فقط نام برادران کوهن در تیتراژ این فیلم آن را پرفروش کرده است؟
یک دختربچهی چهارده ساله با یک کلاه بزرگ
قصهی فیلم بسیار ساده است: موضوع «بیباک» انتقامجویی و تقاص است و از این نظر حرف تازهای ندارد، چون انتقامجویی و تقاص همواره مهمترین موضوع فیلم های وسترن بوده است. اما اینبار برخلاف فیلمهای وسترن متعارف، یک کابوی سوار اسبش نمیشود که تا غروب خورشید چهارنعل در پی عدالت بتازد. برادران کوهن بر سر یک دختربچهی چهارده ساله که دو بافه موی بافتهاش تا روی کمرش میرسد یک کلاه بزرگ می گذارند و او را در مرکز داستان قرار میدهند. این دختربچه چهارده ساله قرار است قاتل پدرش را بیابد و انتقام پدر را از او بستاند. در این میان هیچکس، حتی کلانتر شهر (جف بریجز) از متی (نیوکامرین هیلی استاین فیلد) حمایت نمیکند. متی اما که از هر نظر یک دختر بیباک است، کلانتر دائمالخمر را که چندان هم قانون را جدی نمیگیرد وادار میکند قانل پدرش را تعقیب کند. یک مزرعهدار تگزاسی به نام لوبوف ( مت دمون) هم که کینهی قاتل پدر متی را به دل گرفته به این جمع میپیوندد. این سه نفر هر چند که یک هدف مشترک دارند، اما گاهی منافعشان با هم در تضاد قرار میگیرد و اختلافها و دعواهایی که آنها با هم دارند، فیلم را هیجانانگیزتر میکند.
بر اساس رمانی از چارلز پورتیس
داستان «بیباک» تازه نیست. برادران کوهن «بیباک» را از روی فیلمی بهنام «مارشال» که نخستین بار در سال ۱۹۶۹ اکران شد و برای جان وین تنها اسکار زندگیاش را به ارمغان آورد، ساختهاند. با این حال روایت برادران کوهن فقط بازسازی یک وسترن قدیمی نیست. اتان کوهن ادعا می کند که او و برادرش پیش از ساختن «بیباک» حتی یک بار هم فیلم جان وین را ندیدهاند. آنها ادعا میکنند که در کودکی یکبار این فیلم را دیدهاند و جز خاطرهی مبهمی از آن چیزی در ذهنشان باقی نمانده. آنها در مصاحبههایی که انجام دادهاند میگویند «بیباک» را بر اساس رمانی از چارلز پورتیس که نخستین بار در سال ۱۹۶۸ منتشر شده، ساختهاند. در هر حال امضای برادران کوهن و نوع نگاه ویژهی آنها در سینما در فیلم بیباک کاملاً آشکار است.
یک دختر چهارده سالهی حاضر جواب
شخصیتها در فیلم «بیباک» آدمهای پخمه و بیعرضه ای نیستند. متی، همان دختر چهارده ساله حاضر جواب است و حتی میتواند با حاضر جوابیهایش دخل مردان بیابانی و بیرحم را بیاورد. متی از مرزی که خط آهن و تمدن کشیده عبور میکند و به این ترتیب به غرب وحشی وارد میشود. مثل این است که آلیس به سرزمین عجایب وارد شده باشد. در غرب وحشی به روایت برادران کوهن، خشونت مثل مشتی که بر صورت کسی فرود بیاید، غیرمنتظره اما بهسرعت اتفاق میافتد. کلانتر حتی وثتی که سیاهمست است، تیرش خطا نمیرود. علاوه بر تصاویر زیبایی که در «نه سرزمینی برای پیرمردان» سراغ داشتیم، دیالوگها و حاضرجوابیهای متی این فیلم را دیدنیتر میکنند.«بیباک» در واقع روایتی است از بالغ شدن یک دختربچه در دنیایی که پر از خشونتهای غیرمنتظره است.
تیراندازیها و درگیریها و کشاکشهایی که در فیلم اتفاق میافتد، تماشاگر را به هیجان میآورد. بعضی از این صحنهها مثل وسترنهای کلاسیک است: تیری شلیک میشود و کسی میمیرد، کسی هم زنده میماند. گاهی هم امضای برادران کوهن را پای خود دارد: خشونت در «بیباک» نهتنها غیرمنتظره است، بلکه یک چیز خندهدار و در همان حال گروتسک هم در آن وجود دارد. احتمالاً معجونی از همهی اینها، یعنی شخصیتپردازی و دیالوگهای عالی، تیراندازی و تعقیب و گریزهای کلاسیک همراه با نوآوریهایی به طنز باعث موفقیت اقتصادی این فیلم در آمریکا شده است.
فیلمی مناسب برای گشایش یک جشنوارهی سینمایی
دیتر کوسلیک، مدیر شصت و یکمین جشنوارهی فیلم برلین اعتقاد دارد که «بیباک» فیلم خوبی برای گشایش جشنوارهی فیلم برلین بود. او میگوید: جوئل و اتان کوهن نمایندهی سینمای مستقل آمریکا هستند. این دو برادر با طنز خاص سینمایی که دارند، با شخصیتهای عجیب و غریب و با داستانی جذاب میتوانند شوق مردم را نسبت به سینما برانگیزند.
برادران کوهن بعد از ۱۳ سال با «بیباک» در جشنواره فیلم برلین شرکت کردند. سیزده سال پیش آنها فیلم مشهور «بیگ لبوفسکی» را در جشنواره فیلم برلین به نمایش گذاشته بودند. در آن فیلم هم جف بریجز بازی میکرد. اینبار اما برادران کوهن در بخش رقابتی برلیناله ۲۰۱۱ شرکت نکردهاند.
در هر حال تماشاگران اروگای مرکزی از ۲۴ فوریه به بعد میتوانند «بیباک» را بر پرده سینما ببینند و بازی جف بریجز را با بازی جان وین مقایسه کنند. سه روز پس از این تاریخ نتایج جایزهی اسکار هم معلوم میشود. شانس برادران کوهن که فیلمشان در رشتههای بهترین کارگردانی، بهترین بازی نقش اول و بهترین فیلم کاندید اسکار شده است، برای دریافت این مهمترین جایزه دنیای سینما اصلاً کم نیست.
نظرها
يک فسيل ِ يک دايناسور
<p>ياد «يای نکره» به خير. روحش شاد. هر چی خاک اونه عمر شما باشه، جناب «یک کلانتر بیباک و یک دختر حاضرجواب و یک دختربچهی چهارده ساله با یک کلاه بزرگ». به اميد روزی که زبان انگليسی زبان رسمی ما بشه و ديگه حتی نياز نباشه که شما زحمت ترجمهٔ لغوی بکشيد.</p>