ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

شناخت مسئله

<p>لارن استارکی &minus; اگر می&zwnj;خواهید شروع کنید به انتقادی فکرکردن و بر آن&zwnj;اید که مسائل را با دیدی سنجشگرانه حل کنید، اول از همه باید بدانید که مسئله چیست و میزان اهمیت و دشواری&zwnj;اش چقدر است.</p> <!--break--> <p>&nbsp;</p> <p>ما هر روز با مسئله&zwnj;های گوناگونی روبه&zwnj;رو هستیم. برخی&zwnj;شان ساده هستند و زمان کمی طول می&zwnj;کشد تا آن را حل کنیم. یک نمونه کم&zwnj;بودن بنزین ماشین است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>بعضی دیگر از مسائل، پیچیده هستند و زمان و فکر بیش&zwnj;تری می&zwnj;طلبند. برای نمونه، کارفرما از شما می&zwnj;خواهد کشف کنید که چرا شرکتتان نتوانسته تازه&zwnj;ترین کالایش را به مهم&zwnj;ترین مشتری خود بفروشد.</p> <p>وقتی با مسئله&zwnj;ای روبرو می&zwnj;شویم، باید آن را اولویت&zwnj;بندی کنید. از خودتان بپرسید آیا باید بی&zwnj;درنگ به این مسئله توجه کرد یا این که می&zwnj;توانید بعد از تمام&zwnj;کردن کارهای قبلی&zwnj;تان آن را انجام دهید.</p> <p>اگر چند مسئله دارید پس باید آن&zwnj;ها را بر حسب اهمیتی که دارند رده&zwnj;بندی کیند و اول از همه به مهم&zwnj;ترین مسئله بپردازید.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>مسئله چیست؟</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>مسئله، سؤال یا موقعیتی است که باید آن را برطرف&zwnj; کرد. یعنی وقتی با مسئله&zwnj;ای روبرو می&zwnj;شوید، باید تصمیم بگیرید برای آن چاره&zwnj;ای بیابید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>مسائلی که در قالب سؤال مطرح می&zwnj;شوند، نوعاً جواب ساده&zwnj;ای ندارند. فرض کنید از شما بپرسند &laquo;چرا به جای این&zwnj;که به نامزد الف رای بدهید به نامزد ب رای داده&zwnj;اید؟&raquo; یا &laquo;چرا شما بیش از فلانی مستحق ارتقای مقام هستید؟&raquo; شما جواب را می&zwnj;دانید اما به آسانی نمی&zwnj;توانید آن را در قالب کلمات بیان کنید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>اما در مورد موقعیت&zwnj;ها، باید دست به تفکر تحلیلی زد و درباره&zwnj;ی بهترین عمل تصمیم گرفت. برای مثال، فرض کنید همکارتان درباره&zwnj;ی سود شرکت اغراق می&zwnj;کند &ndash; و این کار را برای خشنودی رئیس شرکت انجام می&zwnj;دهد. آیا باید موقعیت شغلی او را به خطر اندازید؟ اگر جواب مثبت است، به چه کسی باید گزارش کاری او را بگویید؟</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>راهنمایی&zwnj;هایی برای شناخت مسئله</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>یکی از معمولی&zwnj;ترین دلایل نشناختن مسئله این است که ما دل&zwnj;مان می&zwnj;خواهد از اقدام&zwnj;کردن و پذیرش مسئولیت طفره برویم. انسان&zwnj;ها فکر می&zwnj;کنند که اگر مسئله را نبینند، پس هیچ مسئولیتی برای حل&zwnj;کردن آن هم ندارند. این نوع فکرکردن منجر بدان می&zwnj;شود که فرد &quot;متوجه&quot; نشود که فقط پنج مورد از کارهای اداری&zwnj;اش را انجام داده و موارد دیگری هم هستند که باید انجام دهد. اما اگر متوجه شود، می&zwnj;تواند موارد را اولیت&zwnj;بندی کند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>اگر مسئله را نشناسیم، مسئله بزرگ&zwnj;تر و پییچده&zwnj;تر می&zwnj;شود، یا مسئله&zwnj;های جدیدتری به وجود می&zwnj;آیند. برای نمونه، وقتی یکی از کارکنان شرکت، کالایی را به&zwnj;صورت ناقص به کارکن دیگری می&zwnj;فرستد و متوجه نمی&zwnj;شود که نقص کالا کجا بوده، وقتی این کالا به دست کارکنی دیگر می&zwnj;افتد وی نیز آن را همان&zwnj;طور ناقص به دست مشتری می&zwnj;دهد. مشتری هم بابت ناقص&zwnj;بودن کالا شکایت می&zwnj;کند. همیشه به یاد داشته باشید که نشناختن مسئله معمولا منجر به کار بیشتر و مسئله&zwnj;های بیشتری می&zwnj;شود.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>تعیین&zwnj;کردن وجودداشتن مسئله</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>بعضی از موقعیت&zwnj;ها به نظر مسئله می&zwnj;رسند، اما در واقع مسئله نیستند. چطور می&zwnj;شود چنین چیزی را تشخیص داد؟ از خودتان بپرسید &laquo;آیا این بخشی از رویه&zwnj;ی معمول است یا این که واقعاً نیازمند چاره و راه&zwnj;حل است؟&raquo;</p> <p>&nbsp;</p> <p>وقتی دارید مسئله&zwnj;ای را دارید حل می&zwnj;کنید، مهم است بدانید که چه مهارت&zwnj;هایی مورد نیاز است و چه مهارت&zwnj;هایی مورد نیاز نیست. برای نمونه: جمال، کارمند بانک است و دو هفته است که به یک همکار جدید کار می&zwnj;آموزد. کارمند جدید در اولین&zwnj;روز کاریش اشتباه&zwnj;هایی انجام می&zwnj;دهد. آیا جمال باید از رئیس&zwnj;اش بخواهد که وقت بیشتری برای کارآموزی به کارمند جدید اختصاص دهد؟ یا اینکه جمال باید بفهمد رئیس&zwnj;اش چه انتظاراتی از کارمند جدید دارد؟ جمال پی می&zwnj;برد که رئیس طبیعی می&zwnj;داند که کارمند جدید در هفته&zwnj;ی اول کاری&zwnj;اش چند خطای کوچک داشته باشد. بنابراین آن چیزی که جمال مسئله می&zwnj;داند، اصلاً مسئله نیست.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>انواع مسئله</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>وقتی مسئله را تشخیص دادید، پیش از آن که اقدام به حل آن کنید، باید نوع مسئله را مشخص کنید؛ مشخص کنید که چه&zwnj;قدر به جدول زمانی شما و اولویت&zwnj;های شخصی شما مربوط می&zwnj;شود. دو معیاری که در این مورد می&zwnj;تواند مفید باشد این&zwnj;ها هستند: میزان دشواری و اهمیت.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>مسئله&zwnj;های دشوار</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>مسئله&zwnj;های دشوار دارای این ویژگی&zwnj;ها هستند:<br /> ۱. نیازمند چاره&zwnj;ای بلافاصله هستند،<br /> ۲. ممکن است نیاز باشد که افراد باتجربه را درگیر حل&zwnj;کردن مسئله کنیم،<br /> ۳. ممکن است منجر به پی&zwnj;آمدهای جدی&zwnj;ای شوند که چاره&zwnj;ناپذیر باشند.</p> <p>برای نمونه، نشت&zwnj;کردن لوله&zwnj;های خانه مسئله&zwnj;ای دشوار است. تا زمانی که نشتی گرفته نشود، آب چکه خواهد کرد و احتمالا همه&zwnj;جا را خواهد گرفت. آب می&zwnj;تواند همه&zwnj;چیز را خراب کند، کف چوبی خانه و فرش&zwnj;ها و مبلمان و دیوارها را. اگر لوله&zwnj;کش نیستید، باید به کسی که حرفه&zwnj;اش این است زنگ بزنید تا مشکل را بلافاصله برطرف کند. تأخیر در حل این مشکل، منجر به مشکلات بیش&zwnj;تری خواهد شد و هزینه&zwnj;ی تعمیر را بالاتر خواهد برد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>بعضی از مسائل کوچک هم اگر بلافاصله برطرف نشوند، دشوار می&zwnj;شوند. برای نمونه، خاموش&zwnj;کردن شعله&zwnj;ا&zwnj;ی کوچک در جنگل ممکن است سخت باشد، اما اگر آتش به همه&zwnj;ی جنگل سرایت کند مسئله را سخت&zwnj;تر خواهد کرد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>&bull; تمرین یک</p> <p>در محیط کار هستید، سه مشکل هم&zwnj;زمان بروز می&zwnj;کند. نظم مسئله&zwnj;ها را مشخص کنید:<br /> الف. چاپگر محل کار خراب است.<br /> ب. باید گزارشی را پیش از نشست ساعت ۳ بعد از ظهر تمام کنید.<br /> ج. اسناد باید رأس ساعت ۵ بعد از ظهر به اداره&zwnj;ی پست برده شوند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>پاسخ:<br /> معنی&zwnj;دارترین نظم این است: الف، ب، ج. شما نمی&zwnj;توانید بدون چاپگر گزارش&zwnj;تان را چاپ کنید. پس باید اول چاپگر را درست کنید و اگر به تعمیرکار نیاز دارید، وی را باید فراخوانید. این کار، بیش از مورد سوم وقت می&zwnj;برد. بعد، گزارش&zwnj;تان را بنویسید. وقتی گزارش را تمام کردید، اسناد را چاپ کنید و بعد اسناد چاپ &zwnj;شده را به اداره&zwnj;ی پست ببرید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>&bull; تمرین دو</p> <p>&nbsp;</p> <p>دوستانتان را به صرف پیتزا و دیدن فیلم دعوت کرده&zwnj;اید. پیش از این&zwnj;که دوستانتان سر برسند، فر را گرم نگه می&zwnj;دارید و سی&zwnj;دی را توی دستگاه پخش سی&zwnj;دی می&zwnj;گذارید تا تبلیغ&zwnj;های پیش از فیلم را بزنید جلو. اما دستگاه پخش خراب است. همین&zwnj;که مشغول عوض&zwnj;کردن سی&zwnj;دی هستید، بوی گاز از آشپزخانه می&zwnj;آید. چه کاری باید انجام دهید؟</p> <p>&nbsp;</p> <p>پاسخ:</p> <p>نشت گاز مسئله&zwnj;ای دشوار است و باید اول از همه بررسی شود. باید اجاق را سریعاً خاموش کنید و هوای اتاق را تخلیه کنید و مواظب باشید که چراغ و کبریت روشن نکنید. بعد باید به مسئول ساختمان زنگ بزنید و نشت گاز را گزارش بدهید تا بیاید و کنترل کند. مسئله&zwnj;ی دستگاه پخش، مسئله&zwnj;ی دشواری نیست. شما می&zwnj;توانید به دوستانتان بگویید که تا امن&zwnj;شدن ساختمان منتظر بمانند. اگر مشکل گاز برطرف شد، فیلم دیگری داخل دستگاه بگذارید. اما اگر مشکل گاز برطرف نشد، ساختمان را تخلیه کنید و مهمانی را به روز دیگری موکول کنید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>&bull; تمرین سه</p> <p>&nbsp;</p> <p>کدام از مسائل زیر،&zwnj; دشوار است؟<br /> الف. کودکِ لیلا چندروزی است که عطسه می&zwnj;کند، اما به نظر نمی&zwnj;رسد که تب داشته باشد.<br /> ب. احمد متوجه&zwnj;ی سوراخی در پیراهن محبوب&zwnj;ش شده است، همان پیراهنی که می&zwnj;خواست در نخستین روز کارش بپوشد.</p> <p><br /> ج. اجاره&zwnj;ی وحید چند ماه به تعویق افتاده است و پول کافی برای پرداخت اجاره&zwnj;ها را ندارد.<br /> د. شرکت اتوبوس&zwnj;رانی در اعتصاب است، و سیما ساعت ۳ بعد از ظهر مصاحبه&zwnj;ی مهمی دارد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>پاسخ:</p> <p>مورد &quot;ج&quot; دشوارترین مسئله است: وحید خانه&zwnj;اش را از دست خواهد داد. از مبرمیت مشکل کاسته خواهد شد اگر بلافاصله به صاحب&zwnj;خانه زنگ بزند و توضیح بدهد و اقدامی انجام دهد تا مانع از بیرون&zwnj;انداختن&zwnj;اش شود. او همچنین می&zwnj;تواند یک هم&zwnj;خانه بگیرد و از فشار مالی روی خود بکاهد.<br /> مورد &quot;الف&quot; زمانی به مسئله&zwnj;ی دشواری تبدیل می&zwnj;شود که تب شروع شود. اما ضروری نیست که بچه را صرفا به خاطر عطسه به نزد دکتر برد.<br /> مورد &quot;د&quot; و&quot; ب&quot; دشوار نیستند. احمد می&zwnj;تواند پیراهن دیگری بپوشد و سیما هم می&zwnj;تواند راه دیگری برای رفتن به محل مصاحبه پیدا کند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>مسائل مهم</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>مسائل همیشه در رابطه و نسبت با دیگر مسائل و اولویت&zwnj;های شخصی، مهم یا غیرمهم دانسته می&zwnj;شوند. یعنی شما باید مشخص کنید که چه مسائلی برای شما مهم&zwnj;تر هستند. شما باید اولویت&zwnj;بندی کنید و نبایستی مسائل کوچک را اول بررسی کنید و مسائل مهم&zwnj;تر را به آخر وقت واگذار کنید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>&bull; تمرین چهار</p> <p>&nbsp;</p> <p>این مسائل را با نشاندن بر جایگاه&zwnj;های ۱ (مهم&zwnj;ترین) تا ۵ (غیرمهم&zwnj;ترین) به هم مرتبط کنید: اقتصاد، گرم&zwnj;شدن کره&zwnj;ی زمین، بهداشت جهانی، جنایت، آموزش و پرورش.</p> <p>&nbsp;</p> <p>پاسخ:</p> <p>جواب شما بستگی به عقاید و شرایط زندگی شما دارد. مثلاً اگر بنیه&zwnj;ی اقتصاد کشور شما ضعیف باشد و میزان بیکاری و قیمت کالاها بالا باشد، شما اقتصاد را مهم&zwnj;ترین مسئله می&zwnj;دانید. اگر یکی از اعضای خانواده&zwnj;ی شما بیمار باشد و در پرداخت هزینه&zwnj;های پزشکی مشکل داشته باشد، بهداشت مهم&zwnj;ترین مسئله&zwnj;ی شما می&zwnj;شود. اما اگر در محله&zwnj;ی زندگی شما میزان جرم و جنایت بالا باشد، یا نظام آموزشی دچار نارسایی باشد، ممکن است این مسائل را به&zwnj;عنوان مهم&zwnj;ترین مسائل بدانید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>&bull; تمرین پنج</p> <p>&nbsp;</p> <p>دارید یک سفر خانوادگی را برنامه&zwnj;ریزی می&zwnj;کنید، سفری به ۸۰۰ کیلومتری خانه&zwnj;تان. این&zwnj;ها مسائلی هستند که شما باید به آن&zwnj;ها توجه نشان دهید. آن&zwnj;ها را اولویت&zwnj;بندی کنید.<br /> الف. خرید بلیت هواپیما،<br /> ب. تحقیق درباره&zwnj;ی رستوران&zwnj;های نزدیک مقصد،<br /> ج. رزو کردن اتاق در مقصد،<br /> د. تعلیق انتقال نامه&zwnj;ها و روزنامه&zwnj;ها در مدت سفر،<br /> ه. پیدا کردن کسی که مراقب گربه&zwnj;تان باشد.</p> <p><br /> پاسخ:</p> <p>اگرچه نظم این گزینه&zwnj;ها بسته به ترجیحات شخصی شماست، اما عمومی&zwnj;ترین رده&zwnj;بندی اهمیت آن&zwnj;ها:<br /> ۱. اتاقی را در مقصد رزرو کنید. بسیاری از مکان&zwnj;های توریستی پرجمعیت هستند و ممکن است بی&zwnj;اتاق بمانید.<br /> ۲. بلیت هواپیما بخرید. شما به هر حال باید به مقصد سفرتان بروید، اگر هواپیما هم نتوانستید گیر بیاورید یک خودرو کرایه کنید.<br /> ۳. کسی را پیدا کنید که در روزهای مسافرت شما، مراقب گربه&zwnj;تان باشد. این مسئله زیاد دشوار نیست، اما بدون پیداکردن مراقب نمی&zwnj;توانید مسافرت کنید.<br /> ۴. نامه&zwnj;ها و روزنامه&zwnj;ها را به حالت تعلیق درآورید. صندوق پستی پرشده و روزنامه&zwnj;های جلوی در، به دزدها می&zwnj;فهماند که کسی در این خانه نیست. اما اگر این موضوع را فراموش هم کنید، می&zwnj;توانید از مقصد به همسایه زنگ بزنید و از او کمک بخواهید.<br /> ۵. در مورد رستوران&zwnj;ها تحقیق کنید. شما در طول اقامت&zwnj;تان در مقصد، وقت زیادی برای تحقیق درباره&zwnj;ی رستوران&zwnj;ها دارید. از آن&zwnj;جا اقدام کنید خیلی بهتر از آن خواهد بود که از خانه تحقیق کنید.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>هزینه&zwnj;ی حل مسئله</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>وقتی مجبور به بودجه&zwnj;بندی هستید، پول عامل تعیین&zwnj;کننده ای در میزان اهمیت مسائل است. اگر چند مسئله داشته باشید که هرکدام نیازمند صرف پول هستند و شما پول کافی ندارید، باید دست به اولویت&zwnj;بندی بزنید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>&bull; تمرین شش</p> <p>&nbsp;</p> <p>شما درست یک روز پیش از این&zwnj;که تنظیم&zwnj;کننده&zwnj;ی دمای خانه را بدهید برای تعمیر، متوجه می&zwnj;شوید که خودروی شما به اگزوز جدیدی نیاز دارد. پول کافی برای هر دوی این&zwnj;ها ندارید. دلایل بیاورید که کدام&zwnj;یک مهم&zwnj;تر است و اول از همه باید انجام شود.</p> <p>&nbsp;</p> <p>پاسخ:</p> <p>فهرست دلایل شما احتمالا این&zwnj;گونه خواهد بود:<br /> تعمیر خودرو: ۱. خوردو بدون اگزوز، بسیار پرصدا خواهد بود. ۲. پلیس خودروی بدون اگزوز را جریمه خواهد کرد. ۳. بدون اگزوز نمی&zwnj;توان رانندگی کرد. ۴. خودرو را برای رفتن به سر کار نیاز دارید.<br /> تعمیر تنظیم&zwnj;کننده&zwnj;ی دمای خانه: ۱. بدون تعمیر این دستگاه، برق به هدر خواهد رفت. ۲. جبهه&zwnj;ی هوای بسیار گرمی در هفته&zwnj;ی بعد خواهد آمد. ۳. بدون این دستگاه نمی&zwnj;توانید بخوابید. ۴. زندگی&zwnj;کردن بدون این دستگاه در طبقه&zwnj;ی چهارم یک ساختمان بسیار سخت خواهد بود.<br /> نتیجه: خودرو را باید پیش از دستگاه تنظیم&zwnj;کننده&zwnj;ی دمای خانه تعمیر کرد. گرچه بدون این دستگاه زندگی راحتی نخواهید داشت، اما برای رفتن به سر کار به خودرو نیاز دارید و این مهم&zwnj;ترین اولویت شماست.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>چکیده&zwnj;ی بحث</strong></p> <p><br /> وقتی درمی&zwnj;یابید که با مسئله&zwnj;ای روبه&zwnj;رو هستید، متوجه می&zwnj;شوید که نیاز به اقدام&zwnj;کردن دارید. اما این اقدام بستگی به نوع مسئله&zwnj;ای دارد که شما با آن روبرو هستید. آیا مسئله، مسئله&zwnj;ی جدی و دشواری است؟ اگر بیش از یک مسئله داشتید، چه مسئله&zwnj;ای را اول از همه باید بررسی کنید؟ از مهارت&zwnj;های تفکر انتقادی&zwnj;تان استفاده کنید تا همه&zwnj;ی مسائل را بررسی کنید و بعد اقدام به برطرف&zwnj;کردن&zwnj; آنها کنید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>ادامه دارد</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>توضیح مترجم:</strong> آنچه خواندید بخش ۱ از مجموعه&zwnj;ی &quot;ورزیدگی در تفکر انتقادی&quot; است. این مجموعه بر پایه&zwnj;ی ترجمه&zwnj;&zwnj;ای آزاد از کتاب زیر عرضه می&zwnj;شود:<br /> Lauren Starkey, Critical thinking skills success in 20 minutes a day, New York 2010</p>

لارن استارکی − اگر می‌خواهید شروع کنید به انتقادی فکرکردن و بر آن‌اید که مسائل را با دیدی سنجشگرانه حل کنید، اول از همه باید بدانید که مسئله چیست و میزان اهمیت و دشواری‌اش چقدر است.

ما هر روز با مسئله‌های گوناگونی روبه‌رو هستیم. برخی‌شان ساده هستند و زمان کمی طول می‌کشد تا آن را حل کنیم. یک نمونه کم‌بودن بنزین ماشین است.

بعضی دیگر از مسائل، پیچیده هستند و زمان و فکر بیش‌تری می‌طلبند. برای نمونه، کارفرما از شما می‌خواهد کشف کنید که چرا شرکتتان نتوانسته تازه‌ترین کالایش را به مهم‌ترین مشتری خود بفروشد.

وقتی با مسئله‌ای روبرو می‌شویم، باید آن را اولویت‌بندی کنید. از خودتان بپرسید آیا باید بی‌درنگ به این مسئله توجه کرد یا این که می‌توانید بعد از تمام‌کردن کارهای قبلی‌تان آن را انجام دهید.

اگر چند مسئله دارید پس باید آن‌ها را بر حسب اهمیتی که دارند رده‌بندی کیند و اول از همه به مهم‌ترین مسئله بپردازید.

مسئله چیست؟

مسئله، سؤال یا موقعیتی است که باید آن را برطرف‌ کرد. یعنی وقتی با مسئله‌ای روبرو می‌شوید، باید تصمیم بگیرید برای آن چاره‌ای بیابید.

مسائلی که در قالب سؤال مطرح می‌شوند، نوعاً جواب ساده‌ای ندارند. فرض کنید از شما بپرسند «چرا به جای این‌که به نامزد الف رای بدهید به نامزد ب رای داده‌اید؟» یا «چرا شما بیش از فلانی مستحق ارتقای مقام هستید؟» شما جواب را می‌دانید اما به آسانی نمی‌توانید آن را در قالب کلمات بیان کنید.

اما در مورد موقعیت‌ها، باید دست به تفکر تحلیلی زد و درباره‌ی بهترین عمل تصمیم گرفت. برای مثال، فرض کنید همکارتان درباره‌ی سود شرکت اغراق می‌کند – و این کار را برای خشنودی رئیس شرکت انجام می‌دهد. آیا باید موقعیت شغلی او را به خطر اندازید؟ اگر جواب مثبت است، به چه کسی باید گزارش کاری او را بگویید؟

راهنمایی‌هایی برای شناخت مسئله

یکی از معمولی‌ترین دلایل نشناختن مسئله این است که ما دل‌مان می‌خواهد از اقدام‌کردن و پذیرش مسئولیت طفره برویم. انسان‌ها فکر می‌کنند که اگر مسئله را نبینند، پس هیچ مسئولیتی برای حل‌کردن آن هم ندارند. این نوع فکرکردن منجر بدان می‌شود که فرد "متوجه" نشود که فقط پنج مورد از کارهای اداری‌اش را انجام داده و موارد دیگری هم هستند که باید انجام دهد. اما اگر متوجه شود، می‌تواند موارد را اولیت‌بندی کند.

اگر مسئله را نشناسیم، مسئله بزرگ‌تر و پییچده‌تر می‌شود، یا مسئله‌های جدیدتری به وجود می‌آیند. برای نمونه، وقتی یکی از کارکنان شرکت، کالایی را به‌صورت ناقص به کارکن دیگری می‌فرستد و متوجه نمی‌شود که نقص کالا کجا بوده، وقتی این کالا به دست کارکنی دیگر می‌افتد وی نیز آن را همان‌طور ناقص به دست مشتری می‌دهد. مشتری هم بابت ناقص‌بودن کالا شکایت می‌کند. همیشه به یاد داشته باشید که نشناختن مسئله معمولا منجر به کار بیشتر و مسئله‌های بیشتری می‌شود.

تعیین‌کردن وجودداشتن مسئله

بعضی از موقعیت‌ها به نظر مسئله می‌رسند، اما در واقع مسئله نیستند. چطور می‌شود چنین چیزی را تشخیص داد؟ از خودتان بپرسید «آیا این بخشی از رویه‌ی معمول است یا این که واقعاً نیازمند چاره و راه‌حل است؟»

وقتی دارید مسئله‌ای را دارید حل می‌کنید، مهم است بدانید که چه مهارت‌هایی مورد نیاز است و چه مهارت‌هایی مورد نیاز نیست. برای نمونه: جمال، کارمند بانک است و دو هفته است که به یک همکار جدید کار می‌آموزد. کارمند جدید در اولین‌روز کاریش اشتباه‌هایی انجام می‌دهد. آیا جمال باید از رئیس‌اش بخواهد که وقت بیشتری برای کارآموزی به کارمند جدید اختصاص دهد؟ یا اینکه جمال باید بفهمد رئیس‌اش چه انتظاراتی از کارمند جدید دارد؟ جمال پی می‌برد که رئیس طبیعی می‌داند که کارمند جدید در هفته‌ی اول کاری‌اش چند خطای کوچک داشته باشد. بنابراین آن چیزی که جمال مسئله می‌داند، اصلاً مسئله نیست.

انواع مسئله

وقتی مسئله را تشخیص دادید، پیش از آن که اقدام به حل آن کنید، باید نوع مسئله را مشخص کنید؛ مشخص کنید که چه‌قدر به جدول زمانی شما و اولویت‌های شخصی شما مربوط می‌شود. دو معیاری که در این مورد می‌تواند مفید باشد این‌ها هستند: میزان دشواری و اهمیت.

مسئله‌های دشوار

مسئله‌های دشوار دارای این ویژگی‌ها هستند:
۱. نیازمند چاره‌ای بلافاصله هستند،
۲. ممکن است نیاز باشد که افراد باتجربه را درگیر حل‌کردن مسئله کنیم،
۳. ممکن است منجر به پی‌آمدهای جدی‌ای شوند که چاره‌ناپذیر باشند.

برای نمونه، نشت‌کردن لوله‌های خانه مسئله‌ای دشوار است. تا زمانی که نشتی گرفته نشود، آب چکه خواهد کرد و احتمالا همه‌جا را خواهد گرفت. آب می‌تواند همه‌چیز را خراب کند، کف چوبی خانه و فرش‌ها و مبلمان و دیوارها را. اگر لوله‌کش نیستید، باید به کسی که حرفه‌اش این است زنگ بزنید تا مشکل را بلافاصله برطرف کند. تأخیر در حل این مشکل، منجر به مشکلات بیش‌تری خواهد شد و هزینه‌ی تعمیر را بالاتر خواهد برد.

بعضی از مسائل کوچک هم اگر بلافاصله برطرف نشوند، دشوار می‌شوند. برای نمونه، خاموش‌کردن شعله‌ا‌ی کوچک در جنگل ممکن است سخت باشد، اما اگر آتش به همه‌ی جنگل سرایت کند مسئله را سخت‌تر خواهد کرد.

• تمرین یک

در محیط کار هستید، سه مشکل هم‌زمان بروز می‌کند. نظم مسئله‌ها را مشخص کنید:
الف. چاپگر محل کار خراب است.
ب. باید گزارشی را پیش از نشست ساعت ۳ بعد از ظهر تمام کنید.
ج. اسناد باید رأس ساعت ۵ بعد از ظهر به اداره‌ی پست برده شوند.

پاسخ:
معنی‌دارترین نظم این است: الف، ب، ج. شما نمی‌توانید بدون چاپگر گزارش‌تان را چاپ کنید. پس باید اول چاپگر را درست کنید و اگر به تعمیرکار نیاز دارید، وی را باید فراخوانید. این کار، بیش از مورد سوم وقت می‌برد. بعد، گزارش‌تان را بنویسید. وقتی گزارش را تمام کردید، اسناد را چاپ کنید و بعد اسناد چاپ ‌شده را به اداره‌ی پست ببرید.

• تمرین دو

دوستانتان را به صرف پیتزا و دیدن فیلم دعوت کرده‌اید. پیش از این‌که دوستانتان سر برسند، فر را گرم نگه می‌دارید و سی‌دی را توی دستگاه پخش سی‌دی می‌گذارید تا تبلیغ‌های پیش از فیلم را بزنید جلو. اما دستگاه پخش خراب است. همین‌که مشغول عوض‌کردن سی‌دی هستید، بوی گاز از آشپزخانه می‌آید. چه کاری باید انجام دهید؟

پاسخ:

نشت گاز مسئله‌ای دشوار است و باید اول از همه بررسی شود. باید اجاق را سریعاً خاموش کنید و هوای اتاق را تخلیه کنید و مواظب باشید که چراغ و کبریت روشن نکنید. بعد باید به مسئول ساختمان زنگ بزنید و نشت گاز را گزارش بدهید تا بیاید و کنترل کند. مسئله‌ی دستگاه پخش، مسئله‌ی دشواری نیست. شما می‌توانید به دوستانتان بگویید که تا امن‌شدن ساختمان منتظر بمانند. اگر مشکل گاز برطرف شد، فیلم دیگری داخل دستگاه بگذارید. اما اگر مشکل گاز برطرف نشد، ساختمان را تخلیه کنید و مهمانی را به روز دیگری موکول کنید.

• تمرین سه

کدام از مسائل زیر،‌ دشوار است؟
الف. کودکِ لیلا چندروزی است که عطسه می‌کند، اما به نظر نمی‌رسد که تب داشته باشد.
ب. احمد متوجه‌ی سوراخی در پیراهن محبوب‌ش شده است، همان پیراهنی که می‌خواست در نخستین روز کارش بپوشد.

ج. اجاره‌ی وحید چند ماه به تعویق افتاده است و پول کافی برای پرداخت اجاره‌ها را ندارد.
د. شرکت اتوبوس‌رانی در اعتصاب است، و سیما ساعت ۳ بعد از ظهر مصاحبه‌ی مهمی دارد.

پاسخ:

مورد "ج" دشوارترین مسئله است: وحید خانه‌اش را از دست خواهد داد. از مبرمیت مشکل کاسته خواهد شد اگر بلافاصله به صاحب‌خانه زنگ بزند و توضیح بدهد و اقدامی انجام دهد تا مانع از بیرون‌انداختن‌اش شود. او همچنین می‌تواند یک هم‌خانه بگیرد و از فشار مالی روی خود بکاهد.
مورد "الف" زمانی به مسئله‌ی دشواری تبدیل می‌شود که تب شروع شود. اما ضروری نیست که بچه را صرفا به خاطر عطسه به نزد دکتر برد.
مورد "د" و" ب" دشوار نیستند. احمد می‌تواند پیراهن دیگری بپوشد و سیما هم می‌تواند راه دیگری برای رفتن به محل مصاحبه پیدا کند.

مسائل مهم

مسائل همیشه در رابطه و نسبت با دیگر مسائل و اولویت‌های شخصی، مهم یا غیرمهم دانسته می‌شوند. یعنی شما باید مشخص کنید که چه مسائلی برای شما مهم‌تر هستند. شما باید اولویت‌بندی کنید و نبایستی مسائل کوچک را اول بررسی کنید و مسائل مهم‌تر را به آخر وقت واگذار کنید.

• تمرین چهار

این مسائل را با نشاندن بر جایگاه‌های ۱ (مهم‌ترین) تا ۵ (غیرمهم‌ترین) به هم مرتبط کنید: اقتصاد، گرم‌شدن کره‌ی زمین، بهداشت جهانی، جنایت، آموزش و پرورش.

پاسخ:

جواب شما بستگی به عقاید و شرایط زندگی شما دارد. مثلاً اگر بنیه‌ی اقتصاد کشور شما ضعیف باشد و میزان بیکاری و قیمت کالاها بالا باشد، شما اقتصاد را مهم‌ترین مسئله می‌دانید. اگر یکی از اعضای خانواده‌ی شما بیمار باشد و در پرداخت هزینه‌های پزشکی مشکل داشته باشد، بهداشت مهم‌ترین مسئله‌ی شما می‌شود. اما اگر در محله‌ی زندگی شما میزان جرم و جنایت بالا باشد، یا نظام آموزشی دچار نارسایی باشد، ممکن است این مسائل را به‌عنوان مهم‌ترین مسائل بدانید.

• تمرین پنج

دارید یک سفر خانوادگی را برنامه‌ریزی می‌کنید، سفری به ۸۰۰ کیلومتری خانه‌تان. این‌ها مسائلی هستند که شما باید به آن‌ها توجه نشان دهید. آن‌ها را اولویت‌بندی کنید.
الف. خرید بلیت هواپیما،
ب. تحقیق درباره‌ی رستوران‌های نزدیک مقصد،
ج. رزو کردن اتاق در مقصد،
د. تعلیق انتقال نامه‌ها و روزنامه‌ها در مدت سفر،
ه. پیدا کردن کسی که مراقب گربه‌تان باشد.

پاسخ:

اگرچه نظم این گزینه‌ها بسته به ترجیحات شخصی شماست، اما عمومی‌ترین رده‌بندی اهمیت آن‌ها:
۱. اتاقی را در مقصد رزرو کنید. بسیاری از مکان‌های توریستی پرجمعیت هستند و ممکن است بی‌اتاق بمانید.
۲. بلیت هواپیما بخرید. شما به هر حال باید به مقصد سفرتان بروید، اگر هواپیما هم نتوانستید گیر بیاورید یک خودرو کرایه کنید.
۳. کسی را پیدا کنید که در روزهای مسافرت شما، مراقب گربه‌تان باشد. این مسئله زیاد دشوار نیست، اما بدون پیداکردن مراقب نمی‌توانید مسافرت کنید.
۴. نامه‌ها و روزنامه‌ها را به حالت تعلیق درآورید. صندوق پستی پرشده و روزنامه‌های جلوی در، به دزدها می‌فهماند که کسی در این خانه نیست. اما اگر این موضوع را فراموش هم کنید، می‌توانید از مقصد به همسایه زنگ بزنید و از او کمک بخواهید.
۵. در مورد رستوران‌ها تحقیق کنید. شما در طول اقامت‌تان در مقصد، وقت زیادی برای تحقیق درباره‌ی رستوران‌ها دارید. از آن‌جا اقدام کنید خیلی بهتر از آن خواهد بود که از خانه تحقیق کنید.

هزینه‌ی حل مسئله

وقتی مجبور به بودجه‌بندی هستید، پول عامل تعیین‌کننده ای در میزان اهمیت مسائل است. اگر چند مسئله داشته باشید که هرکدام نیازمند صرف پول هستند و شما پول کافی ندارید، باید دست به اولویت‌بندی بزنید.

• تمرین شش

شما درست یک روز پیش از این‌که تنظیم‌کننده‌ی دمای خانه را بدهید برای تعمیر، متوجه می‌شوید که خودروی شما به اگزوز جدیدی نیاز دارد. پول کافی برای هر دوی این‌ها ندارید. دلایل بیاورید که کدام‌یک مهم‌تر است و اول از همه باید انجام شود.

پاسخ:

فهرست دلایل شما احتمالا این‌گونه خواهد بود:
تعمیر خودرو: ۱. خوردو بدون اگزوز، بسیار پرصدا خواهد بود. ۲. پلیس خودروی بدون اگزوز را جریمه خواهد کرد. ۳. بدون اگزوز نمی‌توان رانندگی کرد. ۴. خودرو را برای رفتن به سر کار نیاز دارید.
تعمیر تنظیم‌کننده‌ی دمای خانه: ۱. بدون تعمیر این دستگاه، برق به هدر خواهد رفت. ۲. جبهه‌ی هوای بسیار گرمی در هفته‌ی بعد خواهد آمد. ۳. بدون این دستگاه نمی‌توانید بخوابید. ۴. زندگی‌کردن بدون این دستگاه در طبقه‌ی چهارم یک ساختمان بسیار سخت خواهد بود.
نتیجه: خودرو را باید پیش از دستگاه تنظیم‌کننده‌ی دمای خانه تعمیر کرد. گرچه بدون این دستگاه زندگی راحتی نخواهید داشت، اما برای رفتن به سر کار به خودرو نیاز دارید و این مهم‌ترین اولویت شماست.

چکیده‌ی بحث

وقتی درمی‌یابید که با مسئله‌ای روبه‌رو هستید، متوجه می‌شوید که نیاز به اقدام‌کردن دارید. اما این اقدام بستگی به نوع مسئله‌ای دارد که شما با آن روبرو هستید. آیا مسئله، مسئله‌ی جدی و دشواری است؟ اگر بیش از یک مسئله داشتید، چه مسئله‌ای را اول از همه باید بررسی کنید؟ از مهارت‌های تفکر انتقادی‌تان استفاده کنید تا همه‌ی مسائل را بررسی کنید و بعد اقدام به برطرف‌کردن‌ آنها کنید.

ادامه دارد

توضیح مترجم: آنچه خواندید بخش ۱ از مجموعه‌ی "ورزیدگی در تفکر انتقادی" است. این مجموعه بر پایه‌ی ترجمه‌‌ای آزاد از کتاب زیر عرضه می‌شود:
Lauren Starkey, Critical thinking skills success in 20 minutes a day, New York 2010

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

نظری وجود ندارد.