ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

تلخی شیرین

<p>بامداد راد - از اصغر فرهادی تاکنون چهار فیلم دیده&zwnj;ام: &laquo;شهر زیبا&raquo;، &laquo;چهارشنبه&zwnj;سوری&raquo;، &laquo;درباره&zwnj;ی الی...&raquo; و این آخرین و بهترین فیلمش: &laquo;جدایی نادر از سیمین&raquo;. هرکدام از فیلم&zwnj;های او را، بیش از دو بار دیده&zwnj;ام و گمان می&zwnj;کنم این تماشای چندباره، برای درک کامل فیلم&zwnj;های او -دست&zwnj;کم برای من- ضروری&zwnj; بودند.</p> <!--break--> <p><br /> این جُستار، درباره&zwnj;ی آخرین فیلم او نوشته شده، با این حال دوست دارم به بهانه&zwnj;ی آن ذکر کنم مسیری که اصغر فرهادی در دوران حرفه&zwnj;ای&zwnj;اش طی کرده، آن&zwnj;قدر پخته و سنجیده بوده و تکامل تفکّر و شیوه&zwnj;ی کارش، چنان ستودنی بوده که شخصاً افتخار می&zwnj;کنم هم&zwnj;عصر سینماگری هستم که یک&zwnj;تنه موج نویی در سینمای ایران به راه انداخته؛ سینمایی که از ابتذال لب&zwnj;ریز است و حمایت&zwnj;ها و محدودیت&zwnj;های دولتی زیان&zwnj;بار، هرروز زخمی تازه بر پیکره&zwnj;ی آن وارد می&zwnj;کند.</p> <p><br /> فیلم &laquo;جدایی نادر از سیمین&raquo;، در نگاه نخست بسیار تلخ است؛ همان&zwnj;گونه که در واقع باید باشد. جدایی، صرف&zwnj;نظر از تمام مسائل دیگری که در فیلم مطرح می&zwnj;شود تلخ است، اما وقتی فیلم را می&zwnj;دیدم، در پس ذهنم احساس شیرینی هم می&zwnj;کردم؛ یک شیرینی ویژه که دست&zwnj;آورد تلنگرهایی بود که پی&zwnj;درپی به بنیان&zwnj;های اخلاقی&zwnj;ام وارد می&zwnj;شد و آن&zwnj;ها را به چالش می&zwnj;طلبید.</p> <p><br /> <img hspace="8" height="174" align="left" width="262" vspace="8" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/mihanpatogh524842e15bdcf055096b24318a8ab4e2_82_pix2ir_com_jodaee3.jpg" alt="" />این وضعیت را در هر دو سینمایی که فیلم را دیدم مشاهده کردم؛ یکی سینمایی در محلّه&zwnj;ای در جنوب تهران، که تماشاگران عمدتاً خانواده&zwnj;هایی بودند که برای گذراندن عصر روز تعطیل به سینما آمده بودند و دیگری، سینمایی در محدوده&zwnj;ی خیابان انقلاب، که تماشاگرانش عمدتاً دانشجویان بودند. در هر دو سینما، تماشاگران پس از خروج از سالن نمایش مشغول گفت&zwnj;وگو درباره&zwnj;ی فیلم و به شدّت درگیر آن بودند. <br /> گمان می&zwnj;کنم اگر فیلمی صرفاً بیننده را به تفکّر - نه لزوماً درباره&zwnj;ی موضوع خودِ فیلم- وادارد، ارزش دیدن دارد، امّا این فیلم بنا به مسائل دیگری هم بسیار ارزشمند است:</p> <p><br /> یک. در چهار فیلمی که از فرهادی دیده&zwnj;ام، قضاوت یکی از بنیادی&zwnj;ترین مسائل بوده است و آن&zwnj;چه فیلم&zwnj;های او را با سایر فیلم&zwnj;ها متمایز می&zwnj;کند، این است که فیلم&zwnj;های فرهادی قضاوتی را به بیننده تحمیل نمی&zwnj;کنند و قضاوت را به او واگذار می&zwnj;کنند، درست برخلاف عمده&zwnj;ی تولیدات سینمای ایران که در آن&zwnj;ها شخصیت&zwnj;هایی کاریکاتوری که تقریباً حتی از نامشان هم می&zwnj;توان فهمید هریک مثبت&zwnj;اند یا منفی، داستان را پیش می&zwnj;برند و در &zwnj;&zwnj;نهایت هم یک نتیجه&zwnj;گیری کاملاً منطبق با معیارهای اخلاقی مرسوم را به خورد بیننده می&zwnj;دهند. <br /> در این فیلم نیز قضاوت به شکلی پررنگ دیده می&zwnj;شود و چهار قاضی فیلم -که دو تا قاضی دادگاه نخست فیلم و بازپرس پرونده&zwnj;ی مرگ فرزند راضیه، آشکارند و دو تای دیگر، سمیّه و ترمه، سِمَتی با عنوان قاضی ندارند ولی شاهد رویداد&zwnj;ها هستند و به نوبه&zwnj;ی خود قاضی&zwnj;اند- هریک قضاوت&zwnj;هایی منحصر به فرد دارند و بیننده ناگزیر از گزینش این قضاوت&zwnj;ها یا برساختن قضاوت خود است.</p> <p><br /> <img hspace="8" height="174" align="right" width="259" vspace="8" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/nader_and_simin_a_separation_jodaeiye_nader_az_simin_05.jpg" alt="" />همین به ما یادآوری می&zwnj;کند این امر یکی از دغدغه&zwnj;های اصلی فرهادی&zwnj;ست و اساساً مسئله&zwnj;ای&zwnj;ست که جای پرداخت بسیار بیشتری دارد؛ اخلاق و قضاوت بر مبنای آن، در دوران معاصر که تغییرات با سرعت سرسام&zwnj;آوری در جریان است یکی از چالش&zwnj;های مهم بشر است و موقعیت&zwnj;هایی که فهم این&zwnj;که چه کسی درست می&zwnj;گوید و اساساً درست چی&zwnj;ست و نادرست چه، چگالی بیشتری نسبت به پیش یافته&zwnj; است. <br /> به یاد بیاورید یکی از سکانس&zwnj;های پایان فیلم را که خانواده&zwnj;ی نادر به خانه&zwnj;ی راضیه رفته&zwnj;اند و نادر بیان می&zwnj;کند برای جلب رضایت همسر راضیه چک&zwnj;ها را نوشته، تنها می&zwnj;خواهد -احتمالاً برای به یقین رسیدن خودش و مهم&zwnj;تر از او، به یقین رسیدن ترمه- با توجه به اعتقادات محکم راضیه، او به قرآن سوگند یاد کند عامل قتل فرزندش نادر بوده و راضیه حاضر نمی&zwnj;شود به دلیل تردیدش این&zwnj;کار را انجام دهد. کدامیک حق دارند؟ راضیه که حاضر نمی&zwnj;شود سوگند یاد کند و دریافت پول&zwnj;ها را به دلیل تردیدش حرام می&zwnj;داند یا همسرش که اگر پول&zwnj;ها را نگیرد زند&zwnj;گیشان فرومی&zwnj;پاشد و به همین خاطر از راضیه می&zwnj;خواهد به خاطر او بپذیرد سوگند یاد کند و به دلیل عدم پذیرش راضیه، خودزنی می&zwnj;کند؟</p> <p><br /> دو. یکی از نکات بارز فیلم آخر فرهادی، حضور کودکانی&zwnj;ست که شاهد و ناظر تمام رویداد&zwnj;ها هستند و از قضا، تنها شخصیت&zwnj;های راستگوی فیلم همین کودکان&zwnj;اند. به نظر می&zwnj;رسد بنا به روایت فرهادی، دلیل این راستگویی عدم ورود این کودکان به مناسبات اجتماعی باشد.</p> <p><br /> توجه کنید به ترمه و سمیه که از نظر سنی آن&zwnj;چنان نزدیک&zwnj;اند که هم&zwnj;بازی یک&zwnj;دیگرند ولی ترمه که وارد مناسبات اجتماعی شده - می&zwnj;تواند در پمپ&zwnj;بنزین بنزین بزند و بقیه&zwnj;ی پولش را از متصدی پمپ&zwnj;بنزین بگیرد- در پاسخ به پرسش&zwnj;های بازپرس دروغ می&zwnj;گوید و سمیه که حتی وارد مدرسه نشده، تنها شخصیت راستگوی فیلم باقی می&zwnj;ماند.</p> <p><br /> فرهادی این&zwnj;جا هم هنرمندانه، قضاوتی را مثلاً با گنجاندن دیالوگ&zwnj;های قلمبه در دهان این کودکان - نظیر شخصیت دختر خردسال فیلم &laquo;چهل&zwnj;سا&zwnj;لگی&raquo; که همانند حکمای کهنسال سخن می&zwnj;گفت و این موضوع تصنعی و نچسب بود- انجام نمی&zwnj;دهد و تنها در حاشیه&zwnj;ی فیلم با نگاه&zwnj;های ویرانگر آن&zwnj;ها، پیچید&zwnj;گی و آلود&zwnj;گی مناسبات اجتماعی معاصر ایران را یادآور می&zwnj;شود که طی آن مدام لازم است صداقت در پای مصلحت قربانی شود.</p> <p><br /> این&zwnj;جا باید از کودک باز&zwnj;یگر نقش سمیه به طور ویژه تقدیر شود که ناظر تمام رویدادهاست و به نوعی دانای کل و راست&zwnj;گوی مطلق هم هست ولی هیچ&zwnj;گاه به اصطلاح آدم به حساب نمی&zwnj;آید که طرف گفت&zwnj;وگو برای آگاهی از حقیقت باشد، فقط در را&zwnj;هروی دادسرا آموزگار ترمه سعی می&zwnj;کند واقعیتی را به او بقبولاند و از زبان او دوباره بشنود؛ گویی راست&zwnj;گو&zwnj;ها حقّی برای اظهارنظر ندارند.</p> <p><br /> <img hspace="8" height="174" align="left" width="259" vspace="8" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/jodayie_nader_az_simin-peyman.jpg" alt="" />برای درک هنر بازیگری این کودک و هم&zwnj;چنین هنر کارگردانی فرهادی، تنها یک نگاه سمیه در خانه&zwnj;&zwnj;شان -در&zwnj;&zwnj; همان سکانس حضور خانواده&zwnj;ی نادر- به ترمه کفایت می&zwnj;کند؛ کدامیک از بازیگران حرفه&zwnj;ای سینمای ایران، می&zwnj;توانند چنین نگاه سنگین و پرمعنا و خصمانه&zwnj;ای را، بدون اغراق و ساختگی&zwnj;بودن، نمایش دهند؟ <br /> سه. گمان می&zwnj;کنم یکی از بحران&zwnj;های امروز جامعه&zwnj;ی ما تضاد طبقاتی گسترده&zwnj;ی آن باشد و این بحران، همراه با چند بحران دیگر از مسائلی هستند که حیات جامعه&zwnj;ی ایران را با تهدید فزاینده&zwnj;ای روبه&zwnj;رو خواهند کرد. دلیل عیان&zwnj;نشدن این بحران&zwnj;ها که البته&zwnj; گاه مشاهده می&zwnj;شوند، حکومتی&zwnj;ست که یکی از کوشش&zwnj;هایش پنهان&zwnj;کردن این بحران&zwnj;ها و شکاف&zwnj;های عظیم است.</p> <p><br /> در &laquo;جدایی نادر از سیمین&raquo; این مسئله نیز طرح شده. به یاد بیاورید تمام گفتارهای همسر راضیه را که با خشم به این موضوع اشاره می&zwnj;کرد و ترمه را که در راهروی دادسرا به&zwnj;عنوان درس&zwnj; پس&zwnj; دادن به مادربزرگش جملاتی را از کتاب تاریخ نقل می&zwnj;کرد که: &laquo;در عصر ساسانی جامعه دو طبقه داشت؛ اشراف و مردم عادی&raquo;. به این&zwnj;ها بیفزایید یکی از پوستر ساده&zwnj;ی فیلم را که در آن نیز این مسئله نمایانده شده؛ خانواده&zwnj;ی راضیه به خانواده&zwnj;ی نادر و سیمین از پایین به بالا نگاه می&zwnj;کنند.</p> <p><br /> اگر وضعیت خانواده&zwnj;ی راضیه بهتر از اینی بود که اکنون هست، آیا او مجبور می&zwnj;شد برای تأمین معاش خانواده&zwnj;اش از پیرمردی بیمار مراقبت کند که بحران&zwnj;های آتی فیلم به وجود بیایند و در &zwnj;&zwnj;نهایت خانواده&zwnj;اش از هم بپاشد؟ این&zwnj;جا باز فرهادی ماهرانه تنها روایت می&zwnj;کند چه در ایران ِامروز در حال روی&zwnj;دادن است و نابودی خانواده&zwnj;ها صرفاً به خاطر فقر اقتصادی یعنی چه؛ آن هم در شرایطی که سال به سال درآمدهای ارزی کشور افزایش یافته است.</p> <p><br /> چهار. اشاره&zwnj;ای به بازی&zwnj;های درخشان فیلم نمی&zwnj;کنم که فکر می&zwnj;کنم باید چنین بازی&zwnj;های شاهکاری مکمل فیلم&zwnj;نامه&zwnj;ای به این درخشانی شوند. همان&zwnj;گونه که تمرین&zwnj;های این فیلم روشی مشابه تمرین&zwnj;های نمایش داشته، بازی&zwnj;ها هم در اکثر مواقع چنان ملموس&zwnj;اند که گویی در حال تماشای نمایش هستیم. فیلم&zwnj;برداری که مانند &laquo;درباره&zwnj;ی الی...&raquo; با دوربین روی دست انجام شده است، خود یکی از عوامل درگیری بیشتر بیننده در جریان رویدادهاست و تدوین حرفه&zwnj;ای نیز، بر کم&zwnj;نشدن ریتم فیلم تأثیر دوچندان گذاشته است. <br /> عبّاس کیارستمی که خود چهره&zwnj;ای موفق در عرصه&zwnj;ی جهانی&zwnj;ست، پس از موفقیت خیره&zwnj;کننده&zwnj;ی &laquo;جدایی نادر از سیمین&raquo; در جشنواره&zwnj;ی برلین و دریافت سه جایزه&zwnj;ی بهترین فیلم و بهترین بازیگران مرد و زن، جمله&zwnj;ای با این مضمون بیان کرده بود که: &laquo;معلوم نیست اصغر فرهادی تا کجا می&zwnj;خواهد پیش برود&raquo;. آرزو می&zwnj;کنم مسئولان فرهنگی کشور که با یک اقدام مناسب زمینه&zwnj;ی اکران این فیلم را در نوروز، یکی از بهترین موعدهای اکران، فراهم کردند، زمینه&zwnj;ی حضور این فیلم در اسکار آینده را نیز فراهم سازند که ایستگاه بعدی موفقیت&zwnj;های فرهادی که به حق شایسته&zwnj;ی آن&zwnj;ها نیز هست، اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی&zwnj;زبان باشد.</p>

بامداد راد - از اصغر فرهادی تاکنون چهار فیلم دیده‌ام: «شهر زیبا»، «چهارشنبه‌سوری»، «درباره‌ی الی...» و این آخرین و بهترین فیلمش: «جدایی نادر از سیمین». هرکدام از فیلم‌های او را، بیش از دو بار دیده‌ام و گمان می‌کنم این تماشای چندباره، برای درک کامل فیلم‌های او -دست‌کم برای من- ضروری‌ بودند.

این جُستار، درباره‌ی آخرین فیلم او نوشته شده، با این حال دوست دارم به بهانه‌ی آن ذکر کنم مسیری که اصغر فرهادی در دوران حرفه‌ای‌اش طی کرده، آن‌قدر پخته و سنجیده بوده و تکامل تفکّر و شیوه‌ی کارش، چنان ستودنی بوده که شخصاً افتخار می‌کنم هم‌عصر سینماگری هستم که یک‌تنه موج نویی در سینمای ایران به راه انداخته؛ سینمایی که از ابتذال لب‌ریز است و حمایت‌ها و محدودیت‌های دولتی زیان‌بار، هرروز زخمی تازه بر پیکره‌ی آن وارد می‌کند.

فیلم «جدایی نادر از سیمین»، در نگاه نخست بسیار تلخ است؛ همان‌گونه که در واقع باید باشد. جدایی، صرف‌نظر از تمام مسائل دیگری که در فیلم مطرح می‌شود تلخ است، اما وقتی فیلم را می‌دیدم، در پس ذهنم احساس شیرینی هم می‌کردم؛ یک شیرینی ویژه که دست‌آورد تلنگرهایی بود که پی‌درپی به بنیان‌های اخلاقی‌ام وارد می‌شد و آن‌ها را به چالش می‌طلبید.

این وضعیت را در هر دو سینمایی که فیلم را دیدم مشاهده کردم؛ یکی سینمایی در محلّه‌ای در جنوب تهران، که تماشاگران عمدتاً خانواده‌هایی بودند که برای گذراندن عصر روز تعطیل به سینما آمده بودند و دیگری، سینمایی در محدوده‌ی خیابان انقلاب، که تماشاگرانش عمدتاً دانشجویان بودند. در هر دو سینما، تماشاگران پس از خروج از سالن نمایش مشغول گفت‌وگو درباره‌ی فیلم و به شدّت درگیر آن بودند.
گمان می‌کنم اگر فیلمی صرفاً بیننده را به تفکّر - نه لزوماً درباره‌ی موضوع خودِ فیلم- وادارد، ارزش دیدن دارد، امّا این فیلم بنا به مسائل دیگری هم بسیار ارزشمند است:

یک. در چهار فیلمی که از فرهادی دیده‌ام، قضاوت یکی از بنیادی‌ترین مسائل بوده است و آن‌چه فیلم‌های او را با سایر فیلم‌ها متمایز می‌کند، این است که فیلم‌های فرهادی قضاوتی را به بیننده تحمیل نمی‌کنند و قضاوت را به او واگذار می‌کنند، درست برخلاف عمده‌ی تولیدات سینمای ایران که در آن‌ها شخصیت‌هایی کاریکاتوری که تقریباً حتی از نامشان هم می‌توان فهمید هریک مثبت‌اند یا منفی، داستان را پیش می‌برند و در ‌‌نهایت هم یک نتیجه‌گیری کاملاً منطبق با معیارهای اخلاقی مرسوم را به خورد بیننده می‌دهند.
در این فیلم نیز قضاوت به شکلی پررنگ دیده می‌شود و چهار قاضی فیلم -که دو تا قاضی دادگاه نخست فیلم و بازپرس پرونده‌ی مرگ فرزند راضیه، آشکارند و دو تای دیگر، سمیّه و ترمه، سِمَتی با عنوان قاضی ندارند ولی شاهد رویداد‌ها هستند و به نوبه‌ی خود قاضی‌اند- هریک قضاوت‌هایی منحصر به فرد دارند و بیننده ناگزیر از گزینش این قضاوت‌ها یا برساختن قضاوت خود است.

همین به ما یادآوری می‌کند این امر یکی از دغدغه‌های اصلی فرهادی‌ست و اساساً مسئله‌ای‌ست که جای پرداخت بسیار بیشتری دارد؛ اخلاق و قضاوت بر مبنای آن، در دوران معاصر که تغییرات با سرعت سرسام‌آوری در جریان است یکی از چالش‌های مهم بشر است و موقعیت‌هایی که فهم این‌که چه کسی درست می‌گوید و اساساً درست چی‌ست و نادرست چه، چگالی بیشتری نسبت به پیش یافته‌ است.
به یاد بیاورید یکی از سکانس‌های پایان فیلم را که خانواده‌ی نادر به خانه‌ی راضیه رفته‌اند و نادر بیان می‌کند برای جلب رضایت همسر راضیه چک‌ها را نوشته، تنها می‌خواهد -احتمالاً برای به یقین رسیدن خودش و مهم‌تر از او، به یقین رسیدن ترمه- با توجه به اعتقادات محکم راضیه، او به قرآن سوگند یاد کند عامل قتل فرزندش نادر بوده و راضیه حاضر نمی‌شود به دلیل تردیدش این‌کار را انجام دهد. کدامیک حق دارند؟ راضیه که حاضر نمی‌شود سوگند یاد کند و دریافت پول‌ها را به دلیل تردیدش حرام می‌داند یا همسرش که اگر پول‌ها را نگیرد زند‌گیشان فرومی‌پاشد و به همین خاطر از راضیه می‌خواهد به خاطر او بپذیرد سوگند یاد کند و به دلیل عدم پذیرش راضیه، خودزنی می‌کند؟

دو. یکی از نکات بارز فیلم آخر فرهادی، حضور کودکانی‌ست که شاهد و ناظر تمام رویداد‌ها هستند و از قضا، تنها شخصیت‌های راستگوی فیلم همین کودکان‌اند. به نظر می‌رسد بنا به روایت فرهادی، دلیل این راستگویی عدم ورود این کودکان به مناسبات اجتماعی باشد.

توجه کنید به ترمه و سمیه که از نظر سنی آن‌چنان نزدیک‌اند که هم‌بازی یک‌دیگرند ولی ترمه که وارد مناسبات اجتماعی شده - می‌تواند در پمپ‌بنزین بنزین بزند و بقیه‌ی پولش را از متصدی پمپ‌بنزین بگیرد- در پاسخ به پرسش‌های بازپرس دروغ می‌گوید و سمیه که حتی وارد مدرسه نشده، تنها شخصیت راستگوی فیلم باقی می‌ماند.

فرهادی این‌جا هم هنرمندانه، قضاوتی را مثلاً با گنجاندن دیالوگ‌های قلمبه در دهان این کودکان - نظیر شخصیت دختر خردسال فیلم «چهل‌سا‌لگی» که همانند حکمای کهنسال سخن می‌گفت و این موضوع تصنعی و نچسب بود- انجام نمی‌دهد و تنها در حاشیه‌ی فیلم با نگاه‌های ویرانگر آن‌ها، پیچید‌گی و آلود‌گی مناسبات اجتماعی معاصر ایران را یادآور می‌شود که طی آن مدام لازم است صداقت در پای مصلحت قربانی شود.

این‌جا باید از کودک باز‌یگر نقش سمیه به طور ویژه تقدیر شود که ناظر تمام رویدادهاست و به نوعی دانای کل و راست‌گوی مطلق هم هست ولی هیچ‌گاه به اصطلاح آدم به حساب نمی‌آید که طرف گفت‌وگو برای آگاهی از حقیقت باشد، فقط در را‌هروی دادسرا آموزگار ترمه سعی می‌کند واقعیتی را به او بقبولاند و از زبان او دوباره بشنود؛ گویی راست‌گو‌ها حقّی برای اظهارنظر ندارند.

برای درک هنر بازیگری این کودک و هم‌چنین هنر کارگردانی فرهادی، تنها یک نگاه سمیه در خانه‌‌شان -در‌‌ همان سکانس حضور خانواده‌ی نادر- به ترمه کفایت می‌کند؛ کدامیک از بازیگران حرفه‌ای سینمای ایران، می‌توانند چنین نگاه سنگین و پرمعنا و خصمانه‌ای را، بدون اغراق و ساختگی‌بودن، نمایش دهند؟
سه. گمان می‌کنم یکی از بحران‌های امروز جامعه‌ی ما تضاد طبقاتی گسترده‌ی آن باشد و این بحران، همراه با چند بحران دیگر از مسائلی هستند که حیات جامعه‌ی ایران را با تهدید فزاینده‌ای روبه‌رو خواهند کرد. دلیل عیان‌نشدن این بحران‌ها که البته‌ گاه مشاهده می‌شوند، حکومتی‌ست که یکی از کوشش‌هایش پنهان‌کردن این بحران‌ها و شکاف‌های عظیم است.

در «جدایی نادر از سیمین» این مسئله نیز طرح شده. به یاد بیاورید تمام گفتارهای همسر راضیه را که با خشم به این موضوع اشاره می‌کرد و ترمه را که در راهروی دادسرا به‌عنوان درس‌ پس‌ دادن به مادربزرگش جملاتی را از کتاب تاریخ نقل می‌کرد که: «در عصر ساسانی جامعه دو طبقه داشت؛ اشراف و مردم عادی». به این‌ها بیفزایید یکی از پوستر ساده‌ی فیلم را که در آن نیز این مسئله نمایانده شده؛ خانواده‌ی راضیه به خانواده‌ی نادر و سیمین از پایین به بالا نگاه می‌کنند.

اگر وضعیت خانواده‌ی راضیه بهتر از اینی بود که اکنون هست، آیا او مجبور می‌شد برای تأمین معاش خانواده‌اش از پیرمردی بیمار مراقبت کند که بحران‌های آتی فیلم به وجود بیایند و در ‌‌نهایت خانواده‌اش از هم بپاشد؟ این‌جا باز فرهادی ماهرانه تنها روایت می‌کند چه در ایران ِامروز در حال روی‌دادن است و نابودی خانواده‌ها صرفاً به خاطر فقر اقتصادی یعنی چه؛ آن هم در شرایطی که سال به سال درآمدهای ارزی کشور افزایش یافته است.

چهار. اشاره‌ای به بازی‌های درخشان فیلم نمی‌کنم که فکر می‌کنم باید چنین بازی‌های شاهکاری مکمل فیلم‌نامه‌ای به این درخشانی شوند. همان‌گونه که تمرین‌های این فیلم روشی مشابه تمرین‌های نمایش داشته، بازی‌ها هم در اکثر مواقع چنان ملموس‌اند که گویی در حال تماشای نمایش هستیم. فیلم‌برداری که مانند «درباره‌ی الی...» با دوربین روی دست انجام شده است، خود یکی از عوامل درگیری بیشتر بیننده در جریان رویدادهاست و تدوین حرفه‌ای نیز، بر کم‌نشدن ریتم فیلم تأثیر دوچندان گذاشته است.
عبّاس کیارستمی که خود چهره‌ای موفق در عرصه‌ی جهانی‌ست، پس از موفقیت خیره‌کننده‌ی «جدایی نادر از سیمین» در جشنواره‌ی برلین و دریافت سه جایزه‌ی بهترین فیلم و بهترین بازیگران مرد و زن، جمله‌ای با این مضمون بیان کرده بود که: «معلوم نیست اصغر فرهادی تا کجا می‌خواهد پیش برود». آرزو می‌کنم مسئولان فرهنگی کشور که با یک اقدام مناسب زمینه‌ی اکران این فیلم را در نوروز، یکی از بهترین موعدهای اکران، فراهم کردند، زمینه‌ی حضور این فیلم در اسکار آینده را نیز فراهم سازند که ایستگاه بعدی موفقیت‌های فرهادی که به حق شایسته‌ی آن‌ها نیز هست، اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان باشد.

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

  • کاربر مهمان

    <p>سلام .نقد جالبي بود.ولي به نظر من سميه در دقايق ابتدايي فيلم - هنگام عوض كردن لباس پير مرد توسط مادرش - هم انجا كه به مادرش مي گويد به بابا نمي گم در اين دروغ گويي مشترك با بقيه همگام است. </p>

  • کاربر مهمان

    <p>به بابا نمي گم تقصير بچه نيست تقصير نگاه ناموس پرست مرد ايرانيه</p>