اولی الامر در قرآن و تفاسیر (۲)
<div dir="RTL">علی ممقانی − فقهای شیعه برای استخراج حکومت برای امامان شیعه (و بعضی ازعلما) و حتی حکومت فقیه از قرآن، متمسک به آیه اولی الامر شده‌اند و این آیه محکم ترین دلیل بر اثبات نظرشان است.</div> <div dir="RTL">چنانچه این آیه نظر آنان را تامین کند بقیه آیات و احادیث مورد استدلالشان مؤید خواهد بود.</div> <div dir="RTL">اما اگر این آیه نظر آنان را تایید نکند بقیه مستندات آنان کارگشا نخواهد بود.</div> <!--break--> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">قسمت اول مقاله را که نقد نظر صاحب المیزان درباره اولی الامر بود، ملاحظه نمودید.</div> <div dir="RTL">حال نظر سایر مفسرین شیعه نقل می‌گردد.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">گفته شد در دو آیه از قرآن از لفظ اولی الامر استفاده شده است</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>آیه اول</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>وَ إِذا جاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذاعُوا بِهِ وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى</b><b><span dir="LTR">‌</span></b><b> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ، لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیکمْ وَ رَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّیطانَ إِلَّا قَلِیلًا (نساء</b><b>۸۳</b><b>)</b></div> <div dir="RTL">و چون خبرى [حاکى<span dir="LTR">‌</span>] از ایمنى یا وحشت به آنان برسد، انتشارش دهند و اگر آن را به پیامبر و اولیاى امر خود ارجاع کنند، قطعاً از میان آنان کسانى<span dir="LTR">‌</span>اند که [مى<span dir="LTR">‌</span>توانند درست و نادرست<span dir="LTR">‌</span>] آن را دریابند، و اگر فضل خدا و رحمتِ او بر شما نبود، مسلّماً جز [شمارِ] اندکى، از شیطان پیروى مى<span dir="LTR">‌</span>کردید.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b><span dir="LTR">II</span></b><b>.</b></div> <div dir="RTL"><b>نظر سایر </b><b>مفسرین شیعه از آیه </b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۱. ارشاد الاذهان ( سبزواری )</b>: وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ أی لو رجعوا إلیه لأخذ رأیه (ص) وَ <b>إِلى</b><b><span dir="LTR">‌</span></b><b> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ أی أئمتهم و أصحاب الرأی فیهم لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ أی أئمتهم و أصحاب الرأی فیهم</b> لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ أی لعرف أولو الأمر کیف یستخرجون وجه الصواب فیه<b>.</b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۲. تمثیل</b><b> فی تفسیر کتاب الله المنزل (مکارم شیرازی </b><b>): </b><b>أُولِی الْأَمْرِ فی الآیة هم المحیطون بالأمور القادرون على أن یوضحوا للناس ما کان حقیقیا منها </b>و ما کان إشاعة فارغة. و <b>هم النّبی صلّى اللّه علیه و آله و سلّم و خلفاؤه من أئمّة أهل البیت علیهم السّلام بالدّرجة الأولى</b><b><span dir="LTR">.</span></b><b>و یأتی من بعدهم العلماء المتخصصون فی هذه المسائل</b></div> <div><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۳. </b><b>برگزیده تفسیر نمونه (احمد علی بابایی):</b> در حالى که اگر آن را به پیامبر و پیشوایان- که قدرت تشخیص کافى دارند- بازگردانند، از ریشه<span dir="LTR">‌</span>هاى مسائل آگاه خواهند شد (وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ) ... <b>تنها پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و صاحب نظران و دانشمندان مو شکاف و باریک بینند که مى‌توانند خود را از وساوس شایعات و شایعه</b><b><span dir="LTR">‌</span></b><b>سازان برکنار دارند</b>.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۴. البلاغ فی تفسیر القران بالقران (صادقی تهرانی):</b> وَ إِذا جاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ عن العدو أَوِ الْخَوْفِ منه أَذاعُوا بِهِ و هما من الرموز التکتیکیة الحربیة الخفیة وَ لَوْ رَدُّوهُ أمرا منهما إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ الکائنین مِنْهُمْ حیث <b>أمرهم الرسول صلى اللّه علیه و آله للقیادات الحربیة</b> لَعَلِمَهُ: الأمر، هل یذاع أو یخفى الَّذِینَ یسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ <b>فان أمور الحرب مما تستنبط، و هکذا کافة الأمور غیر الظاهرة حیث تحتاج إلى استنباط یناسبها.</b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۵. ترجمه جوامع الجامع (مترجمین)</b>: در اینکه منظور از «اولى الأمر» در این آیه چیست اقوالى است<span dir="LTR">:</span></div> <div dir="RTL">• منظور <b>علما و فقها</b>ى ملازم پیامبر (ص) مى<span dir="LTR">‌</span>باشند<span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL">• مقصود <b>فرماندهان سریه</b><b><span dir="LTR">‌</span></b><b>ها</b>- جنگهایى که پیامبر در آنها حضور نداشت- <b>و والیان</b> هستند<span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL">• امام باقر (ع) فرمود: منظور <b>امامان معصوم</b> اند<span dir="LTR">.</span>. .</div> <div dir="RTL">وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ: اگر سکوت مى<span dir="LTR">‌</span>کردند تا پیامبر و اولو الامر- که بقول امام صادق (ع) ائمه معصومین هستند- اظهار مى<span dir="LTR">‌</span>کردند، دیگران هم اطلاع حاصل مى<span dir="LTR">‌</span>کردند<span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL">اختلاف در باره اولو الامر</div> <div dir="RTL">• سدى و ابن زید و ابو على و جبایى گویند: اولو الامر، فرماندهان سریه<span dir="LTR">‌</span>ها- جنگهایى که پیامبر در آنها حضور نداشت- و والیان هستند<span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL">• حسن و قتاده و دیگران گویند: اولوا الامر، علما و فقهاى ملازم پیامبر بوده<span dir="LTR">‌</span>اند، زیرا آنان اگر از حقیقت آن اخبار وحشتناک از پیامبر سؤال مى<span dir="LTR">‌</span>کردند، علم پیدا مى<span dir="LTR">‌</span>کردند. زجاج نیز همین نظر را اختیار کرده است<span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL">• ابو على جبایى گوید: این نظر صحیح نیست، زیرا اولو الامر به کسانى گفته مى<span dir="LTR">‌</span>شود که زمامدار مردم باشند<span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>۶. ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجمین):</b> اگر حکم آن را برسول رد میکردند یا به <b>اولیاء (کارزار)</b> که از خودشان هستند واگذار مى<span dir="LTR">‌</span>نمودند قطعا افرادى که از ایشان بودند حکم آنرا استنباط میکردند.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۷. تفسیر آسان (محمد جواد نجفی): </b>این آیه شریفه بعموم مسلمین تعلیم میدهد که باید امور اجتماعى خود را <b>برسول یا به نمایندگان او</b> که میتوانند: راه را از چاه و ضرر را از نفع تشخیص دهند عرضه نمایند.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۸. تفسیر اثنا عشری (حسین حسینی): </b>وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ: و یا <b>مراجعه به تدبیر اولیاى امور از اهل ایمان، مانند اشراف صحابه و امراى لشکر</b>.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۹. تفسیر الکاشف والمبین (محمد جواد مغنیه): </b>و المراد بأولی الأمر من یثق الرسول (ص) بکفاءتهم الدینیة و العلمیة.. . و <b>یعرضوه على الرسول و الأکفاء من أصحابه</b> فهم وحدهم الذین <b>یعرفون أخبار الحرب و مکائدها</b>، و یستخرجون الأشیاء من مصادرها، و یردونها الى أصولها.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۱۰. التفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة (سلطان محمد گنابادی): </b>أو المراد بأولى الأمر اعمّ من <b>أمراء السّرایا</b>.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۱۱. تفسیر جوامع الجامع (فضل بن حسن طبرسی): </b>أولى الأمر على أمن أی وثوق بالظّفر على الأعداء أو خوف منهم أذاعوه «وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ» یعنى رسول اللّه- صلّى اللّه علیه و آله- [۱] «وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> [۲] أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ» قیل: <b>هم أهل العلم و الفقه الملازمون للنّبی</b> علیه السّلام و قیل: <b>هم أمراء السّرایا و الولاة</b> و قال الباقر- علیه السّلام-: <b>هم الأئمّة المعصومون</b><span dir="LTR">‌</span>.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>۱۲. تفسیر خسروی (میرزا خسروانی): </b>موضوع را <b>برسول خدا یا باهل رأى و حلّ و عقد</b> (از صحابه و معصومین) رجوع دهند آنها چون أهل استنباط هستند و به تجسّس یا تجربیات یا بنظر صائبى که آنها راست بکنه آن خبر علم پیدا میکنند. .. قرآن کریم در اینباب ضمن این آیه مسلمانانرا از نشر اخبار بدون ارجاع بمردمان با استنباط و <b>دانشمندان بى</b><b><span dir="LTR">‌</span></b><b>غرض و أهل حلّ و عقد</b> که ریشه مطالب را بدست میآورند و منبع اخبار را کشف میکنند ممنوع ساخته است. ..</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>۱۳. تفسیر روشن (حسن مصطفوی): </b>و مراد از اولى الأمر: اشخاصى هستند که تسلّط و احاطه بهمان موضوع امر داشته، و مى<span dir="LTR">‌</span>توانند آنچه در ارتباط باین موضوع گفته یا شنیده مى<span dir="LTR">‌</span>شود، بفهمند و یا بررسى و تحقیق کنند<span dir="LTR">.</span>وعنوان اولى الأمر با موارد فرق مى<span dir="LTR">‌</span>کند، و در اینمورد <b>مراد سران قوم و رؤساى مجاهدین هستند</b> که تحت امر و حکم رسول اکرم بوده، و در حقیقت اجراء کننده دستورهاى او باشند، بى<span dir="LTR">‌</span>آنکه از خود اظهار نظر و دستور خاصّى بدهند، و اگر نه اختلاف پیش آمده و نتیجه منظور گرفته نشده، و اثر معکوس مى<span dir="LTR">‌</span>بخشد<span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>۱۴. تفسیر من وحی القرآن (محمد حسین فضل الله): </b>"وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ<span dir="LTR">‌</span> "فیمکن أن یعرّفهم من ذلک ما لا یعرفون، و یبصّرهم ما لا یبصرون، أو یرجعهم إلى <b>أهل الخبرة الذین أعدّهم للمسؤولیة فی حمایة المجتمع و إدارته بقیادته</b> و فی حالة غیاب الرسول صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم، فإن علیهم إرجاعه إلى أولى الأمر الذین <b>یملکون زمام الموقف و شرعیته من خلال مواقعهم</b> التی وضعهم اللَّه فیها بشکل مباشر أو غیر مباشر، و انطلاقا من الخطة الإسلامیة الموضوعة لتحدید المسؤولیات العملیة فی الأمة.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>۱۵. تفسیر نمونه (مکارم شیرازی): </b>منظور از أُولِی الْأَمْرِ (صاحبان فرمان) در اینجا کسانى هستند که قدرتتشخیص و احاطه کافى به مسائل مختلف دارند، و مى<span dir="LTR">‌</span>توانند "حقایق" را از" شایعات بى اساس" و مطالب راستین را از نادرست براى مردم روشن سازند، که <b>در درجه اول پیغمبر ص و ائمه اهل بیت ع جانشینان او و در درجه بعد دانشمندانى هستند که در این گونه مسائل صاحبنظرند</b><span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>۱۶. الجدید فی تفسیر القرآن المجید</b><b>(محمد سبزواری): </b>وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ أی <b>أئمتهم و أصحاب الرأی و الحکم فیهم</b> لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ أی لعرف أولو الرأی و الأمر کیف یستخرجون وجه الصواب و أحسن التدبیر و أجمل التعلیل لما یدور فی أفکارهم، و <b>ذلک بفضل تجاربهم و خبرتهم</b>، و بفضل ما منحهم اللّه تعالى من سداد الرأی .</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۱۷. جلاء الأذهان و جلاء الأحزان</b><b>(حسین بن حسن جرجانی): </b>بدانستندى حقیقت آن خبر را از خداوندان فرمان گفته<span dir="LTR">‌</span>اند که: (اولى الامر) <b>امراء سرایااند</b> و امام محمّد باقر علیه السّلام گفت که: <b>ائمّه معصوم اند</b> .</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۱۸. الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین</b><b>(عبدالله شبر) </b>"إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ" <b>الائمة المعصومین</b>، و قیل <b>أمراء السرایا</b>، أی لو سکتوا حتى ظهر لهم<span dir="LTR">.</span> قوله تعالى لَعَلِمَهُ لعلم تدبیره.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۱۹. خلاصة المنهج</b><b>(ملا فتح الله کاشانی): </b>"وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ" یا تدبیر خداوندان امر از اهل اسلام چون <b>اشراف صحابه و امراى لشکر</b> لَعَلِمَهُ الَّذِینَ هر آینه دانند آن را آنانکه یسْتَنْبِطُونَهُ استخراج میکنند خبر را و نیکو تحقیق مینمایند مِنْهُمْ از پیغمبر و اولى الامر یعنى از ایشان تحقیق خبر کنند.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۲۰. زبدة التفاسیر(ملا فتح الله کاشانی): </b>"وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ " أی: إلى رأیه و <b>رأی أهل العلم و العفّة</b> الّذین هم ملازمون للنبی صلّى اللّه علیه وآله وسلّم<b>، بصراء بالأمور أو أمراء السرایا و الولاة</b>. وعن الباقر علیه السّلام <b>هم الأئمّة المعصومون</b> علیهم السّلام<span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۲۱. سواطع الإلهام فی تفسیر القرآن (فیضی دکنی)</b>: وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ و الآراء مِنْهُمْ <b>رؤساء عساکر الإسلام و طلّاع معاد الأمور و مآل مصالحها</b> لَعَلِمَهُ و أدرکه هؤلاء الَّذِینَ یسْتَنْبِطُونَهُ الأمر کما هو مدّللا و هم أولو الأحلام و أهل الإلهام دلّلوا الأوامر و الأحکام و سلّوا ما هو الأصلح و الأحکم مِنْهُمْ الرسول و <b>أمراء العساکر</b>.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۲۲. تفسیر کوثر(یعقوب جعفری): </b>و اگر به جاى شایع کردن خبر، آن را فقط <b>به پیامبر و یا فرماندهان سپاه</b> گزارش مى<span dir="LTR">‌</span>کردند، اهل نظر از آنها که قدرت تحلیل مسایل را دارند، آن خبر را مى<span dir="LTR">‌</span>دانستند و طبعاً تصمیم<span dir="LTR">‌</span>هاى لازم را مى<span dir="LTR">‌</span>گرفتند<span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL">از این آیه برمى<span dir="LTR">‌</span>آید که هر مسلمانى وقتى خبرى که مربوط به امنیت جامعه اسلامى است مى<span dir="LTR">‌</span>شنوند علاوه بر اینکه نباید آن را شایع کنند، باید به رهبر و یا فرماندهان رده بالا گزارش بدهد تا آنها در جریان امر قرار گیرند و اقدامات مقتضى را به عمل آورند. اگر خبر خوشى باشد، شایع کردن آن این ضرر را دارد که در صورت دروغ بودن، مردم امید خود را از دست مى<span dir="LTR">‌</span>دهند و اگر خبر ناگوارى باشد روحیه مردم تضعیف مى<span dir="LTR">‌</span>شود و در هر دو صورت خبر به گوش دشمن مى<span dir="LTR">‌</span>رسد و خود را آماده مى<span dir="LTR">‌</span>کند و به هر حال اسرار مسلمانان به دست بیگانگان مى<span dir="LTR">‌</span>افتد. ولى اگر خبر را فقط به <b>مقامات مسؤول</b> گزارش کنند آنها در درجه نخست درستى و نادرستى آن خبر را به دست مى<span dir="LTR">‌</span>آورند و در درجه بعد روى آن تصمیم مى<span dir="LTR">‌</span>گیرند و عکس العمل نشان مى<span dir="LTR">‌</span>دهند<span dir="LTR">.</span></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>۲۳. مواهب علیة</b><b>(کاشفی سبزواری): </b>وَ لَوْ رَدُّوهُ و اگر بازگذارند آن خبر را إِلَى الرَّسُولِ براى صائب پیغمبر ص تا اگر صلاح داند خود آشکارا کند وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ یا بتدبیر خداوندان امر از <b>اهل ایمان چون اشراف صحابه رض و امراى سرایا</b> لَعَلِمَهُ الَّذِینَ هرآئینه بدانند آنرا آنانکه یسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ استخراج مى<span dir="LTR">‌</span>کنند خبر را و نیکو تحقیق فرمایند از پیغمبر و اولى الامر آنکه دانند که کدام خبر را افشا و کدام را اخفا باید کرد .</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۲۴. تفسیر مقاتل بن سلیمان</b><b> (زیدی مذهب): </b>"وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ " یقول <b>أمراء السرایا فیکونون هم الذین یخبرون و یکتبون به</b> لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ یعنى الذین یتبینونه منهم یعنى الخیر على وجهه و یحبوا أن یعلموا ذلک فیعلمونه.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>۲۵. فتح القدیر</b><b> (محمد بن علی شوکانی زیدی مذهب): </b>"وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى<span dir="LTR">‌</span> أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ" و هم <b>أهل العلم و العقول الراجحة</b> الذین یرجعون إلیهم فی أمورهم، أو هم <b>الولاة علیهم </b>لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ أی: یستخرجونه بتدبیرهم و صحة عقولهم.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL">به نظر می‌آید مطلب به‌اندازه گویا بوده و نیاز به توضیح بیشتر نداشته باشد که دیدگاه غالب شیعه انحصار اولی الامر در امامان شیعه نمی‌باشد و این انحصار از ناحیه متعصبین شیعی تبلیغ می‌شود.</div> <div dir="RTL">بنابراین اگر اولی الامر اختصاص به امامان شیعه ندارد و کارگزاران حکومت و عالمان دین نیز می‌توانند جزء اولی الامر باشند، اعتقاد به عصمت اولی الامر نیز باوری غیر ضرور خواهد بود.</div> <div dir="RTL">خلاصه این که از این آیه نه ضرورت حکومت برای امامان شیعه بدست می‌آید ونه عصمت آنان، شیعیان باید چاره دیگری برای اثبات عصمت و الزام مسلمین برای تبعیت از حکومت امامان شیعه بیاندیشند.</div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>نتیجه اینکه:</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">۱. درباره اولی الامر سه دیدگاه مطرح است:</div> <div dir="RTL">۱.۱. ولی امر صاحب نظران و دانشمندان، علما و فقها، فرماندهان سریه<span dir="LTR">‌</span>ها، والیان، نمایندگان رسول گرامی، اشراف صحابه، امراى لشکر، مقامات مسؤول و نظایر آن می‌باشد که در اینصورت أئمّة شیعه نیز مشمول تعریف فوق هستند.</div> <div dir="RTL">۱.۲. فقط أئمّة شیعه ولی امر هستند که علامه طباطبایی به جد معتقد و مصر بر این نظر است و نتیجه طبیعی آن باور به وجود عصمت در أئمّة شیعه می‌باشد.</div> <div dir="RTL">۱.۳. نظریه دیگر نظر حاکمان فعلی ایران است که ضمن تایید نظریه دوم یک تبصره به آن دارد وآن اینکه فقها به نیابت از امام غایب می‌توانند ولی امر باشند.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">۲. با آوردن متون تفاسیر کاملأ روشن است که نظریه اول سازگار با عقل است و نظریه دوم از لحاظ استدلال ضعیف است، ولی نظریه سوم چون تکیه گاهش نظردوم است ضعیف بوده، ولی از آن جهت که دنبال راه حل اسلامی شیعی برای اداره جامعه می‌باشد مثبت است. اما آیا به مقصود خود نایل خواهد شد؟</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">۳. به دلایل ذیل نظریه سوم نیز ناتوان از ارایه مدل اسلامی از حکومت است:</div> <div dir="RTL">۳.۱. چون زیربنا ضعیف است هر نوع نما سازی محکوم به ویرانی است.</div> <div dir="RTL">۳.۲. به فرض صحت نظر دوم، اگر امام معصوم با رعایت سلسله مراتب اسمأ منصوب از طرف خداست، بایستی آن فقیه مدعی نیز اسمأ منصوب از طرف امام معصوم باشد و به کار بردن عبارت "نصب عام" یعنی ذکر شرایط فقیه برای منصب ولایت امر مشکل را حل نمی‌کند .</div> <div dir="RTL">۳.۳. فرض صحت نظر دوم چون اطاعت از ولی امر به آن جهت که معصوم است هم ردیف اطاعت از خدا و رسول قرار گرفته، درباره فقیه که همه شیعیان معترف به عدم عصمت آنان هستند، صادق نیست، لذا اطاعت از آنها نمی‌تواند بدون قید و شرط باشد.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">دراین باره بعد از بررسی آیه دوم درباره اولی الامر کنکاش بیشتری خواهد شد.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><em>ادامه دارد</em></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <div dir="RTL"><b>بخش پیشین</b></div> <div dir="RTL"><a href="#http://radiozamaneh.com/reflections/2011/04/04/2979">اولی الامر در قرآن و تفاسیر (۱)</a></div> <div dir="RTL"><b> </b></div> <p> </p>
نظرها
نظری وجود ندارد.