کاندیدای در سایه، یار شاطر یا بار خاطر روحانی
علی افشاری – موضوع معرفی کاندیدایی از طرف اصلاح‌طلبان تا چه حد جدی است؟ از چنین کاندیدایی به عنوان کاندیدای در سایه یا پوششی نام می‌برند. در مورد کارکرد آن چه می‌گویند؟
علی افشاری
موضوع معرفی کاندیدایی از طرف اصلاح‌طلبان تا چه حد جدی است؟ از چنین کاندیدایی به عنوان کاندیدای در سایه یا پوششی نام می‌برند. در مورد کارکرد آن چه می‌گویند؟
انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری به مراحل حساس و تعیین کننده خود نزدیک شده است. در حالی که کمتر از یک هفته به آغاز ثبت نام داوطلبان باقی نمانده است، اما هنوز آرایش نهایی رقابت‌های انتخاباتی به صورت کامل مشخص نیست. اگرچه فضای دو قطبی روحانی−رئیسی محتمل‌ترین گزینه به نظر می‌رسد، اما هنوز نمی‌توان قطعیتی برای آن قائل شد. تجارب گذشته نشان داده است که پایان مهلت کاندیداتوری و ترکیب داوطلبان می‌تواند به سرعت عرصه عمومی را نسبت به انتخابات حساس ساخته و فضا را گرم نماید.
یکی از موضوع‌هایی که می‌تواند چینش خوان آخر انتخابات و یا به تعبیر دقیق تر "شبه انتخابات" ریاست جمهوری را متاثر سازد، بحث کاندیدای "در سایه"ی اصلاح‌طلبان است. از چند ماه پیش این موضوع در جمع اصلاح‌طلبان دولت‌محور و پارلمانتاریست مطرح بوده است. گرایشی خواهان معرفی کاندیدای اصلاح‌طلبان به عنوان پوششی برای حمایت و تقویت روحانی در برابر حملات اصول گرایان با رویکرد تکثر کاندیدا شده و استدلال کرده که کاندیدای مورد نظر می‌تواند از منظر خودش پاسخگوی انتقادات به روحانی باشد و از ریزش آراء احتمالی جلوگیری کند.
رصد کردن مواضع اصلاح‌طلبان و بحث‌های داخلی آنها روشن می‌کند که از نظر برخی از نیرو‌ها کاندیدای سایه تنها عهده‌دار وظیفه حمایتی نیست. این جمع − که سخنان اخیر مسعود پزشکیان نایب رئیس مجلس دهم معرف ملاحظات آنها است − با عدم رضایت از روحانی تمایل به مرز بندی آشکار با او داشته وچه بسا ترجیح می‌دهند رئیس دولت دوازدهم یک چهره جدی اصلاح‌طلب باشد.
علی رغم اینکه ناخشنودی روحانی و اعتدالی‌ها از این پیشنهاد و مخالفت صریح رئیس دولت اعتدال جلو بردن این دیدگاه را با موانعی روبرو ساخته بود اما اظهار نظر عارف فضای جدیدی را شکل داد. او مدعی شده است که شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان تصمیم گرفته تا کاندیدای پوششی را معرفی کند. اگرچه این اظهار نظر از سوی دیگر چهره‌های ارشد اصلاح‌طلب تایید نشده است، اما احتمال وقوع آن وجود دارد. اخباری مبنی بر رایزنی‌ها برای اقناع برخی از اصلاح‌طلبان که توانایی عبور از سد شورای نگهبان دارند نیز صحت ادعای عارف را تقویت کرده است. نزدیکان روحانی و اعتدالی‌ها عارف را نکوهش قرار داده‌اند که در حال آماده‌سازی فضا برای کاندیداتوری خودش است، ادعایی که نزدیکان عارف آن را تکذیب کرده‌اند.
رصد کردن مواضع اصلاح‌طلبان و بحث‌های داخلی آنها روشن می‌کند که از نظر برخی از نیرو‌ها کاندیدای سایه تنها عهده‌دار وظیفه حمایتی نیست. این جمع − که سخنان اخیر مسعود پزشکیان نایب رئیس مجلس دهم معرف ملاحظات آنها است − با عدم رضایت از روحانی تمایل به مرز بندی آشکار با او داشته وچه بسا ترجیح می‌دهند رئیس دولت دوازدهم یک چهره جدی اصلاح‌طلب باشد. ازاینرو این بخش از اصلاح‌طلبان به علنی کردن انتقادات از عملکرد روحانی رو آورده‌اند. در این نگاه مشکلات دولت روحانی صرفا به کارشکنی اصول‌گرایان تندرو و یا تخریب‌های آنها تقلیل داده نمی‌شود. البته آنها حمایت مشروط از روحانی را مد نظر دارند منظور اصلی این حرف می‌تواند توجه بیشتر روحانی به انتظارات اصلاح‌طلبان در دولت آینده باشد. این نگاه که هم می‌تواند بیانگر مطالبات و نگاه‌های برنامه‌ای باشد و هم سهم‌خواهی و دریافت مناصب سیاسی بیشتر در دولت دوازدهم، تاثیر بسزایی در انتخابات ریاست جمهوری خواهد داشت.
مشروط کردن موفقیت روحانی به برخورد صادقانه می‌تواند در شرایطی این دیدگاه را در جمعی ازاصلاح‌طلبان تقویت کند که به رقابت با روحانی روی آورده و انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری را سه ضلعی کنند. امری که خامنه‌ای وبخش مسلط قدرت از آن استقبال می‌کنند و چه بسا شورای نگهبان نیز در قبال آن به طور نسبی نرمش بیشتری نشان دهد. تا کنون از جمع اصلاح‌طلبان و نزدیکان به آنها مصطفی کواکبیان و محمد اشرفی اصفهانی تمایل خود را به کاندیداتوری اعلام کرده‌اند اما آنها برای دریافت تاییدیه از شورای نگهبان بخت کمی دارند. اما گزینه‌های جدی، مسعود پزشکیان، اسحاق جهانگیری و محمدرضا عارف هستند که هم چالش شورای نگهبان برای آنها جدی نیست و هم به لحاظ رای آوری شرایط بالقوه خوبی دارند.
تفاوتی که نسبت به سال ۹۲ دیده می‌شود افزایش انتظارات از روحانی است تا وی سهم بیشتری به اصلاح‌طلبان در کابینه آینده بدهد. نحوه مواجهه روحانی با این خواست تاثیر مهمی در رویکرد نهایی اصلاح‌طلبان خواهد داشت.
مسعود پزشکیان که بحث کاندیداتوری وی از چند ماه پیش مطرح بوده است، پرونده کاندیدتوری را به صورت کامل نبسته و گفته فعلا چنین تصمیمی ندارد. عارف تا کنون چنین تصمیمی را رد کرده است. جهانگیری نیز با حمایت از روحانی اعلام کرده به هیچوجه به رقابت با روحانی نخواهد پرداخت. سوابق انتخابات در ایران نشان می‌دهد این نوع موضع‌گیری‌ها تضمینی بر خودداری از کاندیداتوری در لحظات آخر نیست. وضعیت ناپایدار سیاسی در ایران و واکنش‌های پیش‌بینی‌ناپذیر و ناگهانی اجتماعی می‌تواند باعث جدی شدن کاندیدای سایه و شکسته شدن رای روحانی و حتی ناکامی وی شود. بخصوص که از ابتدا روحانی انتخاب اصلاح‌طلبان نبود. اصلاح‌طلبان در شرایط موازنه قوای داخل حکومت و سخت گیری‌ها مجبور به پذیرش او شدند. الان نیز اگرچه بخش غالب اصلاح‌طلبان پارلمانتاریست و بویژه سید محمد خاتمی اصرار بر حفظ حمایت از روحانی دارند، اما این سیاست مورد حمایت تمامی اصلاح‌طلبان نیست.
تفاوتی که نسبت به سال ۹۲ دیده می‌شود افزایش انتظارات از روحانی است تا وی سهم بیشتری به اصلاح‌طلبان در کابینه آینده بدهد. نحوه مواجهه روحانی با این خواست تاثیر مهمی در رویکرد نهایی اصلاح‌طلبان خواهد داشت. اما مستقل از این امر قطعی شدن کاندیداتوری ابراهیم رئیسی در انتخابات تاثیرات متضادی بر کاندیدای سایه خواهد داشت. از یک سو لزوم حمایت از روحانی در فضای دو قطبی این موضوع را منتفی می‌سازد اما از سوی دیگر رد صلاحیت روحانی، هر چند هم احتمالش ضعیف باشد، اما از منظر عقلانی، داشتن کاندیدای ذخیره را بایسته می‌کند. پایان مهلت ثبت نام کاندیداها 26 فروردین است. تا آن هنگام ممکن است بسی اتفاق‌ها بیفتد.
بیشتر بخوانید، در صفحه ویژه انتخابات
نظرها
عليرضا
جاي خوشوقتي است كه علي افشاري پيشرفت بسيار مهمي كرده و حاضر شده در ابتداي اين مطلب از چيزي به نام «شبه انتخابات» صحبت كند. اما معلوم نيست چرا نسبت به چيزي كه خودش آن را شبيه انتخابات مي داند اين قدر اهميت قائل است و همه چيز را با چشم يك آدم رژيمي نگاه مي كند. يعني نفرت مردم از بازيهاي كثيف روحاني و آبروباختگي اين آخوندك حقير را «افزايش انتظارات از روحاني» ناميده است. اگر علي افشاري بتواند بگويد كه اين اصلاح طلبان كه اين همه برايشان يقه دراني مي كند چه جنمي هستند كه روحاني كانديدايشان نبود، عارف هم نبود، ميرحسين موسوي هم كه حتي حاضر نمي شد در تظاهرات به حمايت از خودش شركت كند نبود، محمد خاتمي هم نبود، پس لابد نكند كه خود امام غايب است كه قرار است در «شبه انتخاباتي» كه يك كمي بيشتر شبيه انتخابات باشد، به صحنه بيايد و كانديداي اصلاح ريش و پشم اين رژيم بشود!! مسخره نيست؟ چرا هست؟ ولي مسخره تر اصلاح طلب بودن در حكومت وللايت فقيه از آن سوي درياهاست!!
nader
محمد نوری، به‌همراه سینا دهقان دیگر زندانی محبوس در زندان اراک بخاطر فعالیت و بیان عقیده در شبکه‌های اجتماعی در شعبه یک دادگاه کیفری استان مرکزی به اتهام سب‌النبی!! به اعدام محکوم شده و دیوان عالی کشورر نیز حکم اعدام این دو زندانی هم‌پرونده‌ای را تأیید کرده است. گفتنی است شعبه یک دادگاه کیفری استان مرکزی به ریاست محمدرضا رحمتی، در پرونده موسوم به متهمان توهین به مقدسات در شبکه‌های مجازی، سینا دهقان و محمد نوری را به اعدام و سحر الیاسی را به ۷ سال زندان محکوم کرد!
اسدالله محمدي
اين گزارش به خوبي نشان مي دهد كه انتخابات در رژيم كنوني چه پديده يي است و همه كساني كه به هر صورتي در آن شركت مي كنند يا بازار آن را گرم مي كنند در واقع اسبهاي عصاري هستند كه چرخ حاكميت ولايت فقيه را به گردش در مي آورند. نمي دانم خانم گزارشگر كه زحمت كشيده چقدر به اين مهم دقت داشته و آگاهانه اين كار را كرده و يا چون فقط به اصالت نظرها و ديدگاهها مقيد بوده كارش به بيان حقيقت نزديك شده و آن را نشان داده است. نكته جالب توجه ديگر در اين گزارش ان است كه چگونه حتي فعالان و تحليلگراني كه ضد اين رژيم نيستند و در تحت حاكميت همين رژيم به مسائل مي پردازند، از فساد اين رژيم و شخص رهبرش به خوبي آگاهند و ويژگيهاي رهبر رژيم را به روشني بر ملا مي كنند. آن وقت تصورش را بكنيد كساني كه مردم را تشويق مي كنند كه در انتخابات اين رژيم شركت كنند، خودشان مشغول چه عوامفريبي هستند. كساني كه به انتخابات رژيم فرامي خوانند هر شعاري بدهند و هر طور كه خود را پنهان كنند باز هم خواه يا ناخواه از عوامل پيدا و ناپيداي همين رژيمند.