ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

شیوه‌ی معیوب عرضه‌ی کتاب در ایران

<p>ویدا وفایی - کتاب در ایران کالایی مظلوم است که مدعیان بسیاری دارد، از دولتی&zwnj;ها گرفته تا ناشران و اهالی قلم. هر سال در اردیبهشت ماه که زمان نمایشگاه کتاب تهران است، بحث درباره&zwnj;ی کتاب، وضعیت نشر، و سیاست&zwnj;های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بالا می&zwnj;گیرد.</p> <!--break--> <p>مسئولان وزارت ارشاد در یکی دو سال گذشته پرده&zwnj;پوشی را کنار گذاشته و به صراحت گفته&zwnj;اند از ناشرانی که به انقلاب و آرمان&zwnj;های حاکمیت نزدیکند، حمایت می&zwnj;کند و دیگران که خواسته یا ناخواسته آب به آسیاب دشمن ریخته&zwnj;اند، نباید انتظار حمایت داشته باشند. حلقه&zwnj;ی ممیزی هر روز تنگ&zwnj;تر شده و تیغ سانسور بُرنده&zwnj;تر. برخی ناشران اخطار گرفته&zwnj;اند و به گروهی اعلام شده که دیگر کتابی برای کسب مجوز به ارشاد نفرستند تا تکلیفشان روشن شود. اکثر ناشران قدیمی و صاحب&zwnj;نام در یک سال گذشته حتماً چند عنوان کتابشان مجوز انتشار نگرفته و چندین عنوان از کتاب&zwnj;های قبلیشان در چاپ چندم لغو مجوز شده است. برخی ناشران تجربه&zwnj;های تلخ&zwnj;تری هم داشته&zwnj;اند: کتاب پس از طی زمانی طولانی مجوز گرفته و چاپ شده، اما در مرحله&zwnj;ی اعلام وصول (کسب مجوز برای توزیع کتاب) ارشاد مجوز کتاب را از ناشر گرفته و او را وادار کرده تا کتاب را خمیر کند. این روند فرساینده جان و توان ناشران و اهل قلم را به معنای واقعی کلمه گرفته است. البته در این میان استثناهایی هم وجود دارد. هستند ناشران نوپایی که در کمتر از یک ماه برای کتاب&zwnj;هایشان مجوز می&zwnj;گیرند، به راحتی با مسئولان اداره&zwnj;ی کتاب نشست&zwnj;های هفتگی دارند، و سانسور در کمترین حد ممکن در موردشان اعمال می&zwnj;شود. خلاصه اینکه به روش&zwnj;هایی نامعلوم رگ خواب مسئولان را پیدا کرده&zwnj;اند و بی&zwnj;دغدغه مشغول کارند. این در شرایطی است که برخی ناشران برای دیدار با مدیران ارشاد و طرح مشکلاتشان بار&zwnj;ها نامه نوشته و هفته&zwnj;ها منتظر مانده&zwnj;اند اما جواب نگرفته&zwnj;اند.</p> <p>با در نظر گرفتن روند تولید و عرضه&zwnj;ی کتاب در ایران، در این فرایند معیوب و بیمار معضلات بسیاری را می&zwnj;توان برشمرد، اما در این مجال اندک اکتفا می&zwnj;کنم به نقش رسانه&zwnj;ها.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>تلویزیون، ابررسانه&zwnj;ای در خدمت حاکمیت</strong></p> <p><img alt="" align="left" src="//www.zamaaneh.com/pictures-new/VIDAVD03.jpg" /></p> <p>&nbsp;</p> <p>تلویزیون رسانه&zwnj;ای است که بیشترین مخاطب را در ایران دارد، از ساکنان پایتخت و شهرستان&zwnj;ها گرفته تا روستانشینان سراسر ایران. منطقی است که از این رسانه انتظار داشته باشیم در راستای ارتقاء فرهنگ مردم، فضایی را هم برای کتاب در نظر بگیرد. بله، رد پای کتاب را می&zwnj;توان در معدود برنامه&zwnj;هایی در شبکه&zwnj;های تلویزیون ایران پیدا کرد، اما آنچه هست محدود می&zwnj;شود به معرفی کتاب&zwnj;های مذهبی و ادبیات &laquo;دفاع مقدس&raquo; وآثار مؤلفان وابسته به حکومت و اما و ولایت، و تحلیل&zwnj;های کلاسیک از آثار کهن ادبیات فارسی. این سیاست چندساله سبب شده که مردم اعتمادشان را به این برنامه&zwnj;ها از دست داده&zwnj;اند. آن&zwnj;ها نیک می&zwnj;دانند که اگر در تلویزیون ایران از شاعر یا نویسنده&zwnj;ای تحسین و تمجید شود، باید به دیده&zwnj;ی شک و تردید به هنر او بنگرند. <br /> با این توصیف، مهم&zwnj;ترین رسانه&zwnj;ی ارتباط جمعی از دسترس ناشران و مؤلفان مستقل خارج است. <br /> جالب اینجاست که ویژه برنامه&zwnj;های تلویزیون در روزهای نمایشگاه کتاب هم همچنان در انحصار ناشران معلوم&zwnj;الحالی چون &laquo;سوره&zwnj;ی مهر&raquo; است، و باز&zwnj;&zwnj; همان کتاب&zwnj;های مذهبی و همسو با حکومت به مردم معرفی می&zwnj;شود. برنامه&zwnj;های خبری هم در گزارش&zwnj;هایشان از نمایشگاه کتاب، خانم&zwnj;های &laquo;بدحجاب&raquo; را نشان می&zwnj;دهند که با بی&zwnj;قیدی تمام و بدن توجه به شعائر اسلامی فضای مقدس مصلی را آلوده کرده&zwnj;اند!</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>مطبوعات</strong></p> <p><img alt="" align="left" src="http://www.zamaaneh.com/pictures-new/VIDAVD02.jpg" /></p> <p>&nbsp;</p> <p>پس از خرداد ۷۶ و جان گرفتن روزنامه&zwnj;های موسوم به اصلاح&zwnj;طلب، صفحات ادبیات و اندیشه در این روزنامه&zwnj;ها همواره نقش پررنگی در برقراری ارتباط میان مخاطبان و دنیای کتاب داشته&zwnj;اند و از سوی مردم و حاکمیت جدی تلقی شده&zwnj;اند. گاهی حتی انتشار مقاله یا مصاحبه&zwnj;ای در این صفحات منجر به توقیف روزنامه شده است. اما در کنار زحمت&zwnj;ها ی مستمر و کوشش&zwnj;های بسیار، ایرادی بر این طیف روزنامه&zwnj;ها و مجلات وارد است و آن اینکه متاسفانه در اکثر مواردی این صفحات تبدیل شده&zwnj;اند به تریبون اختصاصی چند ناشر به&zwnj;خصوص، و دیگران از این ابزار مؤثر برای ارتباط با مخاطبان کتاب محروم مانده&zwnj;اند. این امر در درازمدت توازن بازار را به نفع آن چند ناشر خاص به هم زده است. متأسفانه در شرایط کنونی روزنامه&zwnj;نگاران بسیاری هستند که استقلالشان را از دست داده&zwnj;اند و یادداشت&zwnj;ها، نقد&zwnj;ها و تحلیل&zwnj;هایشان را بیشتر به واسطه&zwnj;ی همکاری&zwnj;های مالی با ناشرانی مشخص تهیه و تنظیم می&zwnj;کنند. با این توصیف، حضور چشمگیر و همیشگی این ناشران و آثارشان در مطبوعات ضرورتاً نشان برتری کیفی آثار این ناشران نیست، بلکه از زدوبند&zwnj;ها، رفاقت&zwnj;ها و مناسبات مالی خبر دارد، که این موضوع باعث کاهش اعتماد برخی مخاطبان شده است.</p> <p>وضعیت تلویزیون برای مردم روشن است و کسی از این رسانه انتظار عدالت و استقلال ندارد. اما مطبوعات حسابشان جداست. مردم هنوز به نقش روزنامه&zwnj;ها اعتقاد دارند و نمی&zwnj;خواهند شاهد تنگ&zwnj;نظری، تک&zwnj;صدایی و باندبازی آن&zwnj;ها باشند. در این شرایط بسته که کتاب، ناشر و اهل قلم به شدت تحت فشار جریان سرکوب وزارت ارشاد و اداره&zwnj;ی کتاب هستند، اگر مسئولان سرویس&zwnj;های ادبیات، اندیشه و فرهنگ مطبوعات گرفتار مونوپولی نشوند و با حفظ تکثرگرایی امکان حضور طیف گسترده&zwnj;تری را فراهم کنند، می&zwnj;توانند فضایی پویا و قابل اعتماد برای ارتباط میان حوزه&zwnj;ی ادبیات و اندیشه و توده&zwnj;ی مردم ایجاد کنند، چیزی که این روز&zwnj;ها جای خالی&zwnj;اش بیشتر از قبل حس می&zwnj;شود.</p>

ویدا وفایی - کتاب در ایران کالایی مظلوم است که مدعیان بسیاری دارد، از دولتی‌ها گرفته تا ناشران و اهالی قلم. هر سال در اردیبهشت ماه که زمان نمایشگاه کتاب تهران است، بحث درباره‌ی کتاب، وضعیت نشر، و سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بالا می‌گیرد.

مسئولان وزارت ارشاد در یکی دو سال گذشته پرده‌پوشی را کنار گذاشته و به صراحت گفته‌اند از ناشرانی که به انقلاب و آرمان‌های حاکمیت نزدیکند، حمایت می‌کند و دیگران که خواسته یا ناخواسته آب به آسیاب دشمن ریخته‌اند، نباید انتظار حمایت داشته باشند. حلقه‌ی ممیزی هر روز تنگ‌تر شده و تیغ سانسور بُرنده‌تر. برخی ناشران اخطار گرفته‌اند و به گروهی اعلام شده که دیگر کتابی برای کسب مجوز به ارشاد نفرستند تا تکلیفشان روشن شود. اکثر ناشران قدیمی و صاحب‌نام در یک سال گذشته حتماً چند عنوان کتابشان مجوز انتشار نگرفته و چندین عنوان از کتاب‌های قبلیشان در چاپ چندم لغو مجوز شده است. برخی ناشران تجربه‌های تلخ‌تری هم داشته‌اند: کتاب پس از طی زمانی طولانی مجوز گرفته و چاپ شده، اما در مرحله‌ی اعلام وصول (کسب مجوز برای توزیع کتاب) ارشاد مجوز کتاب را از ناشر گرفته و او را وادار کرده تا کتاب را خمیر کند. این روند فرساینده جان و توان ناشران و اهل قلم را به معنای واقعی کلمه گرفته است. البته در این میان استثناهایی هم وجود دارد. هستند ناشران نوپایی که در کمتر از یک ماه برای کتاب‌هایشان مجوز می‌گیرند، به راحتی با مسئولان اداره‌ی کتاب نشست‌های هفتگی دارند، و سانسور در کمترین حد ممکن در موردشان اعمال می‌شود. خلاصه اینکه به روش‌هایی نامعلوم رگ خواب مسئولان را پیدا کرده‌اند و بی‌دغدغه مشغول کارند. این در شرایطی است که برخی ناشران برای دیدار با مدیران ارشاد و طرح مشکلاتشان بار‌ها نامه نوشته و هفته‌ها منتظر مانده‌اند اما جواب نگرفته‌اند.

با در نظر گرفتن روند تولید و عرضه‌ی کتاب در ایران، در این فرایند معیوب و بیمار معضلات بسیاری را می‌توان برشمرد، اما در این مجال اندک اکتفا می‌کنم به نقش رسانه‌ها.

تلویزیون، ابررسانه‌ای در خدمت حاکمیت

تلویزیون رسانه‌ای است که بیشترین مخاطب را در ایران دارد، از ساکنان پایتخت و شهرستان‌ها گرفته تا روستانشینان سراسر ایران. منطقی است که از این رسانه انتظار داشته باشیم در راستای ارتقاء فرهنگ مردم، فضایی را هم برای کتاب در نظر بگیرد. بله، رد پای کتاب را می‌توان در معدود برنامه‌هایی در شبکه‌های تلویزیون ایران پیدا کرد، اما آنچه هست محدود می‌شود به معرفی کتاب‌های مذهبی و ادبیات «دفاع مقدس» وآثار مؤلفان وابسته به حکومت و اما و ولایت، و تحلیل‌های کلاسیک از آثار کهن ادبیات فارسی. این سیاست چندساله سبب شده که مردم اعتمادشان را به این برنامه‌ها از دست داده‌اند. آن‌ها نیک می‌دانند که اگر در تلویزیون ایران از شاعر یا نویسنده‌ای تحسین و تمجید شود، باید به دیده‌ی شک و تردید به هنر او بنگرند.
با این توصیف، مهم‌ترین رسانه‌ی ارتباط جمعی از دسترس ناشران و مؤلفان مستقل خارج است.
جالب اینجاست که ویژه برنامه‌های تلویزیون در روزهای نمایشگاه کتاب هم همچنان در انحصار ناشران معلوم‌الحالی چون «سوره‌ی مهر» است، و باز‌‌ همان کتاب‌های مذهبی و همسو با حکومت به مردم معرفی می‌شود. برنامه‌های خبری هم در گزارش‌هایشان از نمایشگاه کتاب، خانم‌های «بدحجاب» را نشان می‌دهند که با بی‌قیدی تمام و بدن توجه به شعائر اسلامی فضای مقدس مصلی را آلوده کرده‌اند!

مطبوعات

پس از خرداد ۷۶ و جان گرفتن روزنامه‌های موسوم به اصلاح‌طلب، صفحات ادبیات و اندیشه در این روزنامه‌ها همواره نقش پررنگی در برقراری ارتباط میان مخاطبان و دنیای کتاب داشته‌اند و از سوی مردم و حاکمیت جدی تلقی شده‌اند. گاهی حتی انتشار مقاله یا مصاحبه‌ای در این صفحات منجر به توقیف روزنامه شده است. اما در کنار زحمت‌ها ی مستمر و کوشش‌های بسیار، ایرادی بر این طیف روزنامه‌ها و مجلات وارد است و آن اینکه متاسفانه در اکثر مواردی این صفحات تبدیل شده‌اند به تریبون اختصاصی چند ناشر به‌خصوص، و دیگران از این ابزار مؤثر برای ارتباط با مخاطبان کتاب محروم مانده‌اند. این امر در درازمدت توازن بازار را به نفع آن چند ناشر خاص به هم زده است. متأسفانه در شرایط کنونی روزنامه‌نگاران بسیاری هستند که استقلالشان را از دست داده‌اند و یادداشت‌ها، نقد‌ها و تحلیل‌هایشان را بیشتر به واسطه‌ی همکاری‌های مالی با ناشرانی مشخص تهیه و تنظیم می‌کنند. با این توصیف، حضور چشمگیر و همیشگی این ناشران و آثارشان در مطبوعات ضرورتاً نشان برتری کیفی آثار این ناشران نیست، بلکه از زدوبند‌ها، رفاقت‌ها و مناسبات مالی خبر دارد، که این موضوع باعث کاهش اعتماد برخی مخاطبان شده است.

وضعیت تلویزیون برای مردم روشن است و کسی از این رسانه انتظار عدالت و استقلال ندارد. اما مطبوعات حسابشان جداست. مردم هنوز به نقش روزنامه‌ها اعتقاد دارند و نمی‌خواهند شاهد تنگ‌نظری، تک‌صدایی و باندبازی آن‌ها باشند. در این شرایط بسته که کتاب، ناشر و اهل قلم به شدت تحت فشار جریان سرکوب وزارت ارشاد و اداره‌ی کتاب هستند، اگر مسئولان سرویس‌های ادبیات، اندیشه و فرهنگ مطبوعات گرفتار مونوپولی نشوند و با حفظ تکثرگرایی امکان حضور طیف گسترده‌تری را فراهم کنند، می‌توانند فضایی پویا و قابل اعتماد برای ارتباط میان حوزه‌ی ادبیات و اندیشه و توده‌ی مردم ایجاد کنند، چیزی که این روز‌ها جای خالی‌اش بیشتر از قبل حس می‌شود.

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

نظری وجود ندارد.