بازآفرینی موسیقی بومی
<p>هرجا و هر زمان که سخن از موسیقی بومی، شیوه‌ی علمی گردآوری آن و آفریدن موسیقی تازه‌ای براساس آن به میان می‌آید، کار و کوشش بِلا بارتوک (Béla Bartok) موسیقی‌دان قرن بیستمی مجار در ذهن برجسته می‌شود. ارزش شیوه‌های برخورد او با موسیقی بومی همیشه مورد بحث محافل فرهنگی در جهان بوده است.</p> <!--break--> <p> </p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110525_JongMusigi_Khoshnam_Bartok_41.mp3"><img alt="" align="middle" src="//radiozamaneh.com/sites/default/files/musicicon_0_7.jpg" /></a></p> <p>بلا بارتوک ۲۵ مارس ۱۸۸۱ در یک دهکده‌ی کوچک مجارستان به‌دنیا آمد. نواختن پیانو را در خردسالی از مادرش فراگرفت و ۱۰ساله بود که برای نخستین بار در برابر مردم کنسرتی برگزار کرد و از ۱۸ سالگی به آفریدن موسیقی پرداخت.</p> <p>در این‌کار ابتدا زیر تأثیر برامس بود و بعد مجذوب شیوه‌ی آهنگسازی ریچارد اشتراواس شد. بارتو در دوره‌ی دوم آهنگسازی خود به موسیقی محلی مجار و موسیقی کشورهای آسیایی توجه پیدا کرد. او در جمع بیش از هفت هزار ترانه‌ی محلی مجار را به شیوه‌‌ای دقیق و علمی گرد آورد و ملودی‌های زیبای آن‌ها را زینت‌بخش آفریده‌های خود ساخت. بارتوک به موسیقی سرزمین‌های آسیایی نیز علاقه‌ای ویژه داشت و به پژوهش در ریتم‌های انواع موسیقی بومی شرق می‌پرداخت.</p> <p>او در سال ۱۹۴۰ با شدت گرفتن جنگ جهانی دوم به آمریکا مهاجرت کرد و در پنج سال باقی‌مانده‌ی عمر زیر تأثیر محیط به موسیقی آتونال گرایش پیداکرد. با این همه شهرت جهانگیر او را باید ناشی از آفریده‌های پیشین او و پرداختن‌اش به موسیقی بومی مجار دانست.</p> <p>از بارتوک یک اپرا و چندین کنسرتو و سونات برای ویلون و پیانو باقی مانده است. او در سال ۱۹۴۵ در نیویورک درگذشت.</p> <p> </p> <p><strong>خواننده‌ی خوش‌صدای موسیقی سنتی</strong></p> <p> </p> <p>شاید زیاد نباشد تعداد کسانی که خواننده‌ی خوش‌صدای موسیقی سنتی را که مقیم اتریش است، به نام اصلی بشناسند. نام هنری او البته آشناست: «سروش ایزدی». نه تنها نام اصلی او را که «سوسن مطلوبی‌» است کمتر می‌شناسند، شاید حتی ندانند که او یک پزشک متخصص کودکان نیز هست.</p> <p>سوسن مطلوبی از خردسالی همپای درس و مشق مدرسه با موسیقی آشنا شده است. صدای مادر و تار پدر شوق موسیقی را در او پرورانده و از هشت سالگی پایش را به برنامه‌ی کودک رادیو باز کرده است.</p> <p>سوسن سپس در هنرستان آزاد موسیقی ملی که به همت زنده یاد محمدعلی امیرجاهد بنیاد شده بود، نزد استادانی چون عبداله دوامی و محمود کریمی با زیر و بم موسیقی سنتی آشنا شده است. با تار علی‌اکبرخان شهنازی و سنتور فرامرز پایور آواز خوانده و در سال ۱۳۵۴ از سوی هوشنگ ابتهاج به همکاری با برنامه‌ی گلچین هفته دعوت شده و از آن زمان به پیشنهاد ابتهاج نام پرمعنای «سروش ایزدی» را برخود نهاده است.</p> <p>سوسن یا سروش در سال ۱۳۶۰ روانه‌ی اتریش شده و پابه‌پای کار پزشکی کنسرت‌هایی برگزار کرده و کاست و دیسک از خود به بازار فرستاده است. از میان بازخوانی‌های او تکه‌ای از تصنیف «امان از این دل» ساخته‌ی امیرجاهد را می‌شنویم که برای نخستین بار با صدای قمرالملوک وزیری ضبط شده است.</p> <p>امیرجاهد در برابر این بازخوانی سروش گفته بود: «آفرین دخترم، تو امروز قمر را برای من زنده کردی».<br /> </p>
هرجا و هر زمان که سخن از موسیقی بومی، شیوه‌ی علمی گردآوری آن و آفریدن موسیقی تازه‌ای براساس آن به میان می‌آید، کار و کوشش بِلا بارتوک (Béla Bartok) موسیقی‌دان قرن بیستمی مجار در ذهن برجسته می‌شود. ارزش شیوه‌های برخورد او با موسیقی بومی همیشه مورد بحث محافل فرهنگی در جهان بوده است.
بلا بارتوک ۲۵ مارس ۱۸۸۱ در یک دهکده‌ی کوچک مجارستان به‌دنیا آمد. نواختن پیانو را در خردسالی از مادرش فراگرفت و ۱۰ساله بود که برای نخستین بار در برابر مردم کنسرتی برگزار کرد و از ۱۸ سالگی به آفریدن موسیقی پرداخت.
در این‌کار ابتدا زیر تأثیر برامس بود و بعد مجذوب شیوه‌ی آهنگسازی ریچارد اشتراواس شد. بارتو در دوره‌ی دوم آهنگسازی خود به موسیقی محلی مجار و موسیقی کشورهای آسیایی توجه پیدا کرد. او در جمع بیش از هفت هزار ترانه‌ی محلی مجار را به شیوه‌‌ای دقیق و علمی گرد آورد و ملودی‌های زیبای آن‌ها را زینت‌بخش آفریده‌های خود ساخت. بارتوک به موسیقی سرزمین‌های آسیایی نیز علاقه‌ای ویژه داشت و به پژوهش در ریتم‌های انواع موسیقی بومی شرق می‌پرداخت.
او در سال ۱۹۴۰ با شدت گرفتن جنگ جهانی دوم به آمریکا مهاجرت کرد و در پنج سال باقی‌مانده‌ی عمر زیر تأثیر محیط به موسیقی آتونال گرایش پیداکرد. با این همه شهرت جهانگیر او را باید ناشی از آفریده‌های پیشین او و پرداختن‌اش به موسیقی بومی مجار دانست.
از بارتوک یک اپرا و چندین کنسرتو و سونات برای ویلون و پیانو باقی مانده است. او در سال ۱۹۴۵ در نیویورک درگذشت.
خواننده‌ی خوش‌صدای موسیقی سنتی
شاید زیاد نباشد تعداد کسانی که خواننده‌ی خوش‌صدای موسیقی سنتی را که مقیم اتریش است، به نام اصلی بشناسند. نام هنری او البته آشناست: «سروش ایزدی». نه تنها نام اصلی او را که «سوسن مطلوبی» است کمتر می‌شناسند، شاید حتی ندانند که او یک پزشک متخصص کودکان نیز هست.
سوسن مطلوبی از خردسالی همپای درس و مشق مدرسه با موسیقی آشنا شده است. صدای مادر و تار پدر شوق موسیقی را در او پرورانده و از هشت سالگی پایش را به برنامه‌ی کودک رادیو باز کرده است.
سوسن سپس در هنرستان آزاد موسیقی ملی که به همت زنده یاد محمدعلی امیرجاهد بنیاد شده بود، نزد استادانی چون عبداله دوامی و محمود کریمی با زیر و بم موسیقی سنتی آشنا شده است. با تار علی‌اکبرخان شهنازی و سنتور فرامرز پایور آواز خوانده و در سال ۱۳۵۴ از سوی هوشنگ ابتهاج به همکاری با برنامه‌ی گلچین هفته دعوت شده و از آن زمان به پیشنهاد ابتهاج نام پرمعنای «سروش ایزدی» را برخود نهاده است.
سوسن یا سروش در سال ۱۳۶۰ روانه‌ی اتریش شده و پابه‌پای کار پزشکی کنسرت‌هایی برگزار کرده و کاست و دیسک از خود به بازار فرستاده است. از میان بازخوانی‌های او تکه‌ای از تصنیف «امان از این دل» ساخته‌ی امیرجاهد را می‌شنویم که برای نخستین بار با صدای قمرالملوک وزیری ضبط شده است.
امیرجاهد در برابر این بازخوانی سروش گفته بود: «آفرین دخترم، تو امروز قمر را برای من زنده کردی».
نظرها
نظری وجود ندارد.