نخستین دیدار عباس با ترامپ: چشم‌انداز یک صلح پایدار بین فلسطین و اسرائیل
رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین برای نخستین بار با رئیس جمهوری آمریکا دیدار کرد. او به از سرگیری مذاکرات صلح امیدوار است. این خوشبینی اما چندان واقع‌بینانه نیست.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین چهارشنبه ۳ مه در واشنگتن با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا دیدار و گفت وگو می‌کند. او و مشاورانش، برخلاف سا‌ل‌های پیش، به حصول توافق صلح میان اسرائیل و فلسطین خوشبین‌اند.
فلسطینی‌ها می‌گویند ممکن است دونالد ترامپ تنها کسی باشد که به خاطر ویژگی‌های شخصیتی‌اش بتواند مذاکرات صلح بین اسرائیل و فلسطین را با هدف تأمین امنیت مرزهای فلسطین از سربگیرد.
به رغم خوشبینی رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، بسیاری از فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها در نظرسنجی‌ها می‌گویند انتظار چندانی برای تغییر ندارند. ماه ژوئن سال جاری مصادف است با پنجاهمین سالگرد اشغال نظامی کرانه باختری توسط اسرائیل. ترامپ صلح احتمالی بین اسرائیل و فلسطین را دشوارترین توافق جهان نامیده است.
اما مذاکره‌کنندگان سابق صلح ایالات متحده در واشنگتن و همتایان اسرائیلی‌شان در اورشلیم معتقدند که اکنون شرایط برای از سرگیری مذاکرات صلح مناسب نیست.
دیوید ماکوفسکی، یکی از مذاکره‌کنندگان پیشین که اکنون در مؤسسه واشنگتن پژوهشگر سیاست‌های خاور نزدیک است می‌گوید:« از توافق محمود عباس و دونالد ترامپ انتظارات بسیار کمی می‌رود.»
به گفته او هیچ زمینه‌ای برای یک توافق بزرگ وجود ندارد. در واقع نه ترامپ و نه جامعه یهودیان آمریکا به از سرگیری مذاکرات صلح رغبت چندانی ندارند.
۹ ماه مذاکره صلح که به ابتکار جان کری، وزیر امور خارجه سابق آمریکا انجام شد، در آوریل ۲۰۰۴ به بن‌بست رسید. سپس یک سال تمام با حملات فلسطینی‌های مسلح با چاقو به شهروندان اسرائیلی یا زیر گرفتن آنها با اتوموبیل‌هایشان، خشونت‌ها افزایش یافت و به اقدامات امنیتی سختگیرانه‌ای توسط مقامات اسرائیلی منجر شد.
ماه گذشته، محمود عباس به یک گزارشگر ژاپنی گفت که حاضر است در نشستی سه جانبه با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل «تحت حمایت دونالد ترامپ» در واشنگتن حضور یابد.
ترامپ، روز گذشته، در مصاحبه‌ای با رویترز گفت: «می‌خواهم صلح بین اسرائیل و فلسطین را ببینم. هیچ دلیلی وجود ندارد که تاکنون بین اسرائیل و فلسطین صلح برقرار نشده است.»
ترامپ در ماه مارس سال جاری، جیسون گیرنبالت، مشاور ارشد حقوقی خود را که اکنون نماینده ویژه او در مذاکرات بین‌المللی است، به اورشلیم و رام‌‌الله فرستاد تا امکان از سرگیری مذاکرات صلح را بررسی کند. گیرنبالت از هر دو طرف نشانه‌های خوبی دریافت کرد. ترامپ همچنین داماد خود، جرارد کوشنر را به عنوان مسئول برقراری صلح در خاور دور منصوب کرده است.
همزمان در ماه مارس، ترامپ با نتانیاهو در کاخ سفید ملاقات کرد. در این ملاقات مقامات رسمی اصرار داشتند که اسرائیل گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانه باختری را محدود کند، سرزمینی که فلسطینی‌ها می‌خواهند دولت مستقل خود را در آن تشکیل دهند. مذاکرات به هیچ توافقی نرسید. درحال حاضر ۴۰۰ هزار یهودی در کرانه باختری زندگی می‌کنند. صهیونیست‌ها اعتقاد دارند تاریخ و خدا این سرزمین را به آنها وعده داده است.
با پایان رسیدن دولت اوباما رهبران فلسطینی امید خود را از واشنگتن به عنوان تنها مجرایی برای رسیدن به صلح قطع کردند و به بین‌المللی کردن درخواست فلسطینی‌ها برای تشکیل کشور مستقل از طریق قطعنامه‌های سازمان ملل و تجمع نمادین دیپلمات‌های جهان در پاریس چشم دوختند.
ترامپ با عباس پیش از این تلفنی صحبت کرده است. چهارشنبه سوم ماه مه آنها برای اولین بار به طور حضوری با هم ملاقات می‌کنند.
محمود عباس، ۸۲ ساله به خوش بیانی و داشتن شخصیتی دوست داشتنی مشهور نیست. او اغلب چند محافظ دارد. به کنفرانس خبری و به توئیت هم بی‌علاقه است. او در میان گروهی از فلسطینی‌ها منفور است. در فلسطین سال‌هاست که انتخاباتی برگزار نشده است.
با این‌حال عباس و اطرافیانیش مشتاق‌اند شنیدن نظرات ترامپ‌اند. عباس به گزارشگرهای ژاپنی گفت:« ما خوشحالیم که اکنون مقامات دولتی آمریکا صدای ما را از زبان خودمان می‌شنوند، نه از زبان یک فرد ثالث.»
جبرئیل رجوب، یک مقام عالی‌رتبه فلسطینی و رهبر حزب سیاسی فتح نیز روز گذشته به واشنگتن پست گفت: « ما بسیار خوشبین هستیم. به تازگی در آمریکا بودم. به من گفته شد که رفع بحران بین فلسطین و اسرائیل یکی از اولویت‌های ترامپ است. رئیس جمهور آمریکا به طور جدی می‌خواهد در این بحران مداخله کند و آن را به توافق نهایی برساند.»
رجوب گفت که تشکیلات خودگردان فلسطین آماده همکاری با دولت ترامپ است: «ما باور داریم که صلح در خاورمیانه بیش از همه به سود مردم آمریکاست.»
به گفته این مقام فلسطینی، سیاست« اولویت با آمریکا»ی ترامپ امنیت ملی را شامل می‌شود. به همین جهت، حل کردن بحران فاسطین و اسرائیل به عنوان مهم‌ترین کانون درگیری در خاورمیانه در نهایت به امنیت ملی آمریکا می‌انجامد.
پیش از این دونالد ترامپ با عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری مصر، عبدالله دوم، پادشاه اردن، محمد بن سلمان، معاون ولیعهد عربستان و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل دیدار و گفت‌وگو کرده است.
برخی مقامات آمریکایی بر اقدامی سراسری پافشاری می‌کنند تا تنش بین اسرائیل و فلسطین با یک توافق بزرگ برطرف گردد. توافقی که به فلسطین اجازه تشکیل یک کشور مستقل را بدهد و در عوض کشورهای عربی مدارا پیشه کنند و اسرائیل را به رسمیت بشناسند.
نیتانیاهو گفته است به شرط آنکه با عباس اسرائیل را به عنوان یک کشور یهودی به رسمیت بشناسد با او ملاقات می‌کند. عباس اما اسرائیل را فقط به عنوان یک کشور به رسمیت شناخته است. فلسطینی‌ها استدلال می‌آورند که ۲۰ درصد از مردم اسرائیل را مسلمانان و مسیحیان فلسطینی تشکیل می‌دهند.
در حال حاضر اسرائیل و حامیانش در کنگره آمریکا به ترامپ فشار می‌آورند که عباس را مجبور کند پرداخت حقوق دولتی مقامات فلسطینی به خانواده‌های زندانیان یا مهاجمانی که در حملات تروریستی توسط نیروهای اسرائیلی زخمی یا کشته شده‌اند را متوقف کند.
این کار برای عباس بسیار دشوار خواهد بود زیرا زندانیان و «شهیدان» در جامعه فلسطین از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. در این میان مروان برغوثی، رقیب محمود عباس و صدها زندانی فلسطینی از حدود دو هفته پیش در زندان‌های اسرائیل در اعتراض به منع ملاقات بستگانشان اعتصاب غذا کرده‌اند. یک دادگاه اسرائیلی برغوثی را به جرم قتل پنج نفر و عضویت در یک سازمان تروریستی به ۴۰ سال زندان محکوم کرده است.
عباس همچنین به خاطر جنبش اسلامگرای حماس که از سال ۲۰۰۷ نوار غزه را در کنترل خویش گرفته تحت فشار است.
اگر ترامپ از عباس بپرسد که آیا او فلسطینی‌های غزه را هم نمایندگی می‌کند، عباس پاسخی نخواهد داشت.
عباس با رقیب خود حماس مشکلات مالی نیز دارد، مشکلاتی همچون پرداخت کارکنان دولتی در غزه، تدابیر امنیتی، مالیات‌ها و اینکه چه کسی باید اقتصاد علیل نوار غزه را که مدت‌هاست تحت محاصره است سر پا نگاه دارد.
حماس به تازگی منتشر کرده که در آن از ایجاد یک دولت انتقالی فلسطینی در چارچوب مرزهای ۱۹۶۷ حمایت خواهد کرد؛ یعنی مرزهای قبل از اشغال غزه، کرانه باختری رود اردن و شرق بیت‌المقدس (اورشلیم) توسط اسرائیل. دراین منشور اسرائیل به عنوان یک کشور به رسمیت شناخته نمی‌شود. اسرائیل این منشور را پروپاگاندای یک سازمان تروریستی نامیده است.
دنیس روس، یک مذاکره کننده صلح قدیمی آمریکایی گفت: « پس از سی سال می‌توانم بگویم که اکنون در شرایط بدی هستیم.»
به گفته او در هر دو طرف این تنش برای دستیابی نهایی به یک توافق صلح «ناباوری مطلق» وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
نظرها
نظری وجود ندارد.