میراث فرهنگی و چالش خروج آثار از ثبت ملی

<p>بیژن روحانی - سازمان میراث فرهنگی ایران با صدور اطلاعیه&zwnj;ی جدیدی اعلام کرده است مالکانی که با حکم دیوان عدالت اداری خانه&zwnj;هایشان از فهرست آثار ملی خارج شده می&zwnj;توانند بدون هیچ ممانعتی از سوی سازمان میراث، تمام حقوق مالکانه&zwnj;ی خود را اعمال کنند. این اطلاعیه به این معناست که از این پس چنین مالکانی چنان&zwnj;چه بخواهند، قادر خواهند بود خانه&zwnj;ها و املاک خود را تخریب و بنای جدیدی به جای آن بسازند.</p> <!--break--> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110626_Rouhani_HeritageList.mp3"><img alt="" align="middle" src="http://www.zamaaneh.com/pictures-new/musicicon.jpg" /></a></p> <p>همچنین در بخش دیگری از این اطلاعیه آمده است مالکانی که نسبت به قرار داشتن املاک&zwnj;شان در فهرست آثار تاریخی ایران اعتراض دارند می&zwnj;توانند با طرح شکایت در دیوان عدالت اداری موضوع را پیگیری کنند. تصریح این بند در اطلاعیه&zwnj;ی سازمان میراث فرهنگی که به معنای نشان دادن راه خروج آثار تاریخی از فهرست آثار ملی به مالکان است، بسیار پرسش&zwnj;برانگیز است.</p> <p>پیشتر دیوان عدالت اداری ایران حکم خروج تعدادی از خانه&zwnj;ها و آثار تاریخی را از فهرست آثار ملی ایران صادر کرده بود. این رأی بنا بر شکایت مالکان این آثار صادر شده بود که مدعی بودند با ثبت خانه&zwnj;ها و املاک تاریخی&zwnj;شان امکان اعمال حقوق مالکانه از آنان سلب شده است. در این زمینه حقوق مالکانه به مفهوم تغییرات اساسی در ساختمان و یا تخریب کامل آن و ساختن بناهای جدید بوده است. مطابق قانون، تخریب آثاری که به تشخیص سازمان میراث فرهنگی ایران در فهرست آثار ملی ثبت می&zwnj;شوند ممنوع است و هرگونه دخل و تصرف و یا تعمیرات در آن نیز باید زیر نظر میراث فرهنگی صورت بگیرد.</p> <p><img alt="" align="left" src="http://www.zamaaneh.com/pictures-new/ROUHBIJTAK02.jpg" />مشخص نیست با این رویکرد جدید اگر مالکان دیگری که خانه&zwnj;&zwnj;های تاریخی آنها در شهرهای متخلف ایران در فهرست آثار ملی ثبت شده خواهان خروج آثارشان از فهرست ثبتی شوند، چه تعداد دیگر از آثار ملی مجوز تخریب دریافت خواهند کرد؛ و به این ترتیب ثبت چنین بناهایی در فهرست آثار ملی ایران دیگر چه مفهومی خواهد داشت؟ از آن&zwnj;جا که مطابق قانون، سازمان میراث فرهنگی تنها متولی حفظ آثار تاریخی در ایران است و ثبت بناهای تاریخی در فهرست آثار ملی تنها در صلاحیت این سازمان است، حکم دیوان عدالت اداری در تناقض با وظایف این سازمان و تشخیص کارشناسی آن قرار می&zwnj;گیرد.</p> <p>صدور این اطلاعیه&zwnj;ی پرسش&zwnj;برانگیز از طرف میراث فرهنگی باعث انتقاد تعدادی از نمایندگان مجلس نیز شده است. محمد سادات ابراهیمی نماینده&zwnj;ی شوشتر و گتوند در مجلس، بازگرداندن آثار تاریخی به مالکان و خروج آنها از فهرست آثار ملی را &laquo;پاک کردن صورت مسأله&raquo; خوانده است. به گزارش خبرگزاری ایسنا، این نماینده&zwnj;ی مجلس گفته است راه حل اساسی آن است که بناهای ثبت&zwnj;شده در فهرست آثار ملی را به هر بهایی حفظ کنیم و دولت و مجلس نیز باید خود را مقید به پاسداری از این آثار بدانند. در این زمینه اگر مردم نیز مدعی باشند باید آ&zwnj;ن&zwnj;ها را متقاعد کرد تا رضایت&zwnj;شان جلب شود. او همچنین احساس حفظ و پاسداری از آثار تاریخی را در سازمان میراث فرهنگی ضعیف دانسته و گفت: &laquo;اگر این سازمان عِرق و حساسیت داشت قطعاً نسبت به صدور چنین اطلاعیه&zwnj;ای اقدام نمی&zwnj;کرد&raquo;.</p> <p>همچنین یک عضو هیئت رییسه&zwnj;ی کمیسیون فرهنگی مجلس نیز صدور این اطلاعیه از طرف سازمان میراث فرهنگی را عقب&zwnj;نشینی آن سازمان و چراغ سبز به کسانی دانسته است که به دنبال خروج آثار از <img alt="" align="left" src="http://www.zamaaneh.com/pictures-new/ROUHBIJTAK03.jpg" />فهرست آثار ملی و تخریب و نوسازی آن هستند. بهروز جعفری نماینده&zwnj;ی سمیرم در مجلس، صدور این اطلاعیه را با حکمی انفصالی که پیش از این برای حمید بقایی، رییس پیشین سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده بود مرتبط دانست و افزود راه&zwnj;کار این است که میان دستگاه قضایی و سازمان میراث فرهنگی تعامل ایجاد شود. پیش&zwnj;تر دیوان عدالت اداری در پی عدم اجرای یکی از این احکام در مورد خروج خانه&zwnj;ای تاریخی در شیراز، حمید بقایی رییس پیشین سازمان میراث را به چهار سال انفصال از خدمات دولتی محکوم کرده بود که البته این این حکم با تقاضای تجدیدنظر او رو&zwnj;به&zwnj;رو شد. در سال ۱۳۸۱ سازمان میراث فرهنگی خانه&zwnj;ای تاریخی در شیراز را در فهرست آثار ملی ثبت کرد. در سال ۱۳۸۵ و در پی شکایت یکی از وارثان خانه، دیوان عدالت اداری حکم به ابطال ثبت ملی آن خانه داد. از &zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;آن&zwnj;جا که رییس سازمان میراث فرهنگی از اجرا آن حکم خودداری ورزیده بود، در دیوان عدالت اداری محکوم شد.</p> <p>سازمان میراث فرهنگی در حالی با صدور این اطلاعیه&zwnj;ی جدید مسأله خروج بناهای تاریخی از فهرست آثار ملی را پذیرفته است که به اعتقاد تعدادی از حقوق&zwnj;دانان در ایران، همچنان بر مبانی حقوقی این حکم ایراد وارد است و می&zwnj;توان با رایزنی و نشان دادن مشکلات حقوقی چنین احکامی راه را بر خروج تعداد بیشتری از بناهای تاریخی از فهرست آثار ملی بست و به این ترتیب مانع از تخریب و از دست رفتن چنین آثاری شد.<br /> &nbsp;<br /> <strong>در همین زمینه:</strong><br /> ::<a href="#http://radiozamaneh.com/content/%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D9%84%DB%8C">خروج بناهای تاریخی از فهرست آثار ملی</a>::<br /> ::<a href="http://radiozamaneh2.vps.redbee.nl/content/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF%D8%9F">آیا خانه تاریخی اتحادیه تخریب می&zwnj;شود؟</a>::</p>