ادغام سه مؤسسه مالی: سپرده‌گذاران همچنان چشم‌انتظار

رئیس کل بانک مرکزی ایران از پایان فعالیت موسسه‌های مالی «غیرمجاز» خبر داد. او اما درباره نحوه پرداخت منابع سپرده‌گذاری شده در این موسسه‌ها چیزی نگفت.

ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی ایران چهارشنبه ۱۱ مرداد اعلام کرد که با ادغام سه مؤسسه مالی «افضل توس»، «البرز ایرانیان» و «آرمان» داستان مؤسسه‌های مالی و اعتباری غیرمجاز به پایان رسیده است.

خبرگزاری‌های داخلی گزارش داده‌اند که مسئولیت مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌های تعاونی‌های اعتبار منحله «البرز ایرانیان» به بانک تجارت، «افضل توس» به بانک آینده و «آرمان» (وحدت) به موسسه اعتباری ملل واگذار می‌شود. تکلیف سپرده‌گذاران این تعاونی‌ها را بانک‌ها و مؤسسات تعیین شده مشخص می‌کنند.

ورشکستگی مؤسسه‌های مالی و اعتباری پرشمار که در دهه ۸۰ خورشیدی در بازار پولی و مالی ایران رشد قارچ‌گونه داشت، در سال‌های گذشته به یک بحران تبدیل شد.

اعتراض سپرده‌گذاران این مؤسسه‌ها از سال گذشته افزایش یافت و به درگیری معترضان با نیروهای امنیتی انجامید. بانک مرکزی ایران سال گذشته اعلام کرد که به منظور ساماندهی این مؤسسه‌ها راهکار ادغام را در پیش خواهد گرفت.

در همین راستا نیز تعدادی از مؤسسه‌های مالی وابسته به نهادهای حکومتی و عمومی طی سال‌های گذشته با مجوز بانک مرکزی به بانک تبدیل شدند.

بانک مرکزی ایران همچنین هشت تعاونی و مؤسسه مالی و اعتباری «فرشتگان»، «الزهرا»، «دامداران و کشاورزان کرمانشاه»، «عام کشاورزان مازندران»، «حسنات اصفهان»، «پیوند مشهد»، «بدر توس» و «امید جلین» را به ادغام و تشکیل مؤسسه مالی کاسپین موظف کرد.

دو مؤسسه مالی و اعتباری ثامن‌الحجج و میزان نیز از سوی بانک مرکزی منحل و رسیدگی به امور آنها به بانک‌های صادرات و پارسیان واگذار شد. به‌رغم گذشت دو سال از این اقدام سپرده‌گذاران مؤسسه‌های ادغام یا منحل شده همچنان نتوانسته‌اند سپرده و سود سپرده خود را دریافت کنند.

بانک مرکزی ایران اعلام کرده است که به منظور پرداخت مطالبات سپرده‌گذاران، اعتبار ویژه‌ای از محل صندوق توسعه ملی به بانک‌های تعیین شده اختصاص خواهد داد.

در ادامه همین روند سه مؤسسه مالی و اعتباری «افضل توس»، «البرز ایرانیان» و «آرمان وحدت» منحل و رسیدگی به امور مشتریان آنها به بانک‌های «تجارت»، «آینده» و «موسسه اعتباری ملل» واگذار شد.

به گفته رئیس کل بانک مرکزی ایران ادغام این سه مؤسسه «غیرمجاز» آخرین گام ساماندهی مؤسسه‌های مالی و اعتباری است.

رسیدگی به امور مشتریان مؤسسه‌های مالی در شرایطی به بانک‌ها واگذار شده است که کارشناسان و نهادهای ناظر حکومتی فعالیت نظام بانکی را «زیان‌ده» ارزیابی کرده و معتقدند که نظام بانکی بدون استقراض از بانک مرکزی توان ادامه فعالیت نخواهد داشت.

افضل توس از زیرمجموعه‌های بنیاد شهید است. در سال ۱۳۹۰ پس از ادغام چند تعاونی مالی از سوی بانک مرکزی مجوز فعالیت دریافت کرد. مدیران این موسسه به فساد اقتصادی متهم هستند. رمضان شجاعی کیاسری نماینده مجلس نهم گفته بود که ۷۰ درصد سهام این موسسه به نام یک فرد و خانواده او است.این موسسه دارای بیش از ۱۲۰۰ شعبه در استان‌های خراسان رضوی، گلستان، مازندران، کرمانشاه و ... است. دو سال قبل فعالیت این موسسه غیرمجاز اعلام شد اما مدیران موسسه در برابر آن مقاومت کردند. مدیرعامل این موسسه مجتبی لبافچی رئیس بنیاد شهید استان خراسان رضوی است.
بانک عامل تجارت: این بانک در سال گذشته زیان ده اعلام شد و نماد بورسی آن تا اصلاح صورت وضعیت‌ها در تالار بورس تهران مسدود شد. زیان انباشته بانک تجارت در آذر سال گذشته ۱۲۳۶ میلیارد تومان اعلام شد.

این موسسه اعتباری نیز فاقد مجوز از بانک مرکزی است. یکی از موسساتی است که در تعاونی اعتباری کاسپین ادغام شده بود. زمستان سال گذشته خبرگزاری‌های ایران از بلوکه شدن حساب سپرده مشتریان موسسه خبر دادند. همچنین یکی از مدیران این موسسه در کرج توسط افراد ناشناس کشته شد. هنوز جزئیاتی در باره قتل او منتشر نشده اما مقام‌های پلیس محلی کرج احتمال کشته شدن او به دست مشتریان و سپرده‌گذاران موسسه را بعید ندانستند. رئیس بانک مرکزی گفته که پرونده این موسسه در دستگاه قضایی در حال بررسی است.
بانک مسئول: آینده- این بانک از ادغام بانک تات، موسسه اعتباری صالحین و موسسه اعتباری آتی در سال ۹۱ تاسیس شد.صورت وضعیت بانک آینده در پایان سال گذشته بیانگر کاهش ۵۰ درصدی سود سهام است.

موسسه آرمان نیز در ساماندهی و ادغام سال ۹۵ موسسات مالی قرار بود که به یکی دیگر از بانک‌ها یا موسسات مالی واگذار شود. مدیران موسسه نیز چندی بعد از ادغام آرمان در بانک توسعه خبر دادند که از سوی مدیران بانک مرکزی تکذیب شد. فعالیت موسسه وحدت از سال ۹۴ تحت عنوان آرمان پیگیری شد. سپرده‌گذاران این موسسه برای دریافت مطالبات خود با مشکل روبرو شده‌اند. قوه قضائیه اعلام کرده که به پرونده این موسسه و شکایت سپرده‌گذاران آن رسیدگی خواهد کرد.
موسسه مالی ملل- صندوق ذخیره عسکریه تیر ماه سال ۱۳۹۴ برای آنکه در فهرست تحریم‌ها قرار نگیرد، تغییر نام داد. ۱۶ شرکت زیرمجموعه دارد. سهامداران عمده این موسسه روحانیون و نهادهای حوزوی هستند. در حالی که نظام بانکی ایران با بحران روبرو است و دولت اعتبار ویژه‌ای برای افزایش سرمایه بانک‌ها اختصاص داده، موسسه ملل در مجمع عمومی سال گذشته ۲ هزار میلیارد تومان افزایش سرمایه داد.

بیشتر بخوانید: مؤسسه‌های مالی پا در هوا و واکنش رئیس کل بانک مرکزی