همه‌پرسی کردستان: سازمان ملل و بریتانیا در جمع مخالفان، عربستان آماده میانجیگری

سازمان ملل و بریتانیا نیز به جمع مخالفان برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان عراق در ۲۵ سپتامبر افزوده شدند. ترکیه این همه‌پرسی را مسئله امنیت ملی خود خواند و دولت مرکزی در بغداد نیز ادعا کرد که در صورت بروز خشونت، در اقلیم کردستان مداخله نظامی می‌کند. همزمان عربستان برای میانجیگری بین اربیل و بغداد اعلام آمادگی کرد. حزب اتحادیه میهنی کردستان نیز با جداکردن راه خود از حزب دموکرات کردستان گفت که باید بدیل ایالات متحده، بریتانیا و سازمان ملل برای همه‌پرسی را جدی گرفت.

مسعود بارزانی، رئیس حکومت اقلیم کردستان عراق شنبه ۱۶ سپتامبر/۲۵ شهریور، در جمع حامیانش در دهوک گفت که علی‌رغم مخالفت‌های بین‌المللی، همه‌پرسی استقلال طبق برنامه در ۲۵ سپتامبر برگزار می‌شود.

او پس از بی‌دلیل خواندن نگرانی‌های امنیتی نسبت به این همه‌پرسی، خطاب به ایران و ترکیه نیز گفت که «کاش می‌فهمیدیم شما از کی نگران تمامیت ارضی، استقلال و قانون اساسی عراق شده‌اید؟»

بارزانی البته اشاره کرد که پذیرای ایده‌های بدیل است، اما تاکنون هیچ بدیل مناسبی برای این همه‌پرسی ارائه نشده.

او در ادامه گفت که دیگر برای قبول بدیلی در برابر همه‌پرسی دیر شده است.

او در حالی این سخنان را ایراد کرد که به گزارش شبکه خبری «روداو» در سلیمانیه مالا بختیار، یک عضو ارشد حزب اتحادیه میهنی کردستان به رهبری جلال طالبانی گفت رهبران کردستان عراق باید «بدیل» پیشنهادی ایالات متحده، بریتانیا و سازمان ملل را «بسیار جدی بگیرند».

افزایش مخالفت‌ها

پارلمان کردستان عراق در غیاب حزب گوران (تغییر)، دومین حزب بزرگ کردستان عراق جمعه‌شب به برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان عراق در ۲۵ سپتامبر رأی مثبت داد.

پس از آن دامنه مخالفت‌ها افزایش یافته است. اما حکومت کردستان عراق می‌گوید مخالفت‌ها تغییری در تاریخ همه‌پرسی ایجاد نخواهند کرد.

دفتر وزارت خارجه بریتانیا شنبه در بیانیه‌ای از عدم حمایت از این همه‌پرسی خبر داد و اعلام کرد که «همه‌پرسی خطر افزایش بی‌ثباتی در منطقه را به همراه دارد، آن هم در زمانی که باید بر شکست‌دادن داعش (گروه «دولت اسلامی) تمرکز کرد.»

وزارت خارجه بریتانیا اعلام کرد که «مذاکرات جدیدی را بین حکومت اقلیم کردستان و حکومت عراق درباره آینده رابطه بین اربیل و بغداد پیشنهاد داده است.»

پیش از بریتانیا، کاخ سفید در اعلامیه‌ای خواهان تعلیق برگزاری همه‌پرسی شده بود.

خبرگزاری فرانسه نیز شنبه گزارش داد که یان کوبیس، فرستاده ارشد سازمان ملل در عراق سندی را پنج‌شنبه به بارزانی تحویل داده که در آن نسبت به برگزاری همه‌پرسی ابراز نگرانی شده است. این سند همچنین حاوی پیشنهاد سازمان ملل برای برگزاری مذاکرات فوری بین دولت مرکزی در بغداد و حکومت اقلیم کردستان با پشتیبانی بین‌المللی است.

بر اساس این گزارش، سند سازمان ملل دورنمایی دو، سه‌ساله برای رفع مشکلات بین بغداد و اربیل در نظر گرفته است.

دولت مرکزی در بغداد نیز مخالفت خود را تشدید کرده است. شنبه حیدرالعبادی، نخست‌وزیر عراق در گفت‌و‌گو با آسوشیتدپرس گفت که در صورت بروز تنش‌های خشونت‌بار به دلیل انجام همه‌پرسی در اقلیم کردستان، بغداد حق دخالت نظامی در آنجا را برای خود محفوظ می‌دارد.

او به علاوه از بازبودن درهای مذاکره نیز سخن گفت.

ترکیه یکی از مخالفان جدی همه‌پرسی کردستان عراق و از شرکای اصلی تجاری حکومت آن اقلیم نیز شنبه گفت که مسئله همه‌پرسی برای آنکارا موضوعی در رده امنیت ملی است. بن علی ییلدریم، نخست‌وزیر ترکیه نیز از احتمال تحریم اقلیم کردستان عراق سخن گفته بود.

ترکیه پیشتر گفته بود که کردستان عراق را در صورت استقلال به رسمیت نخواهد شناخت و با حضور کرکوک در این همه‌پرسی مخالف است، اما مناسباتش با اربیل را حفظ می‌کند.

کرکوک یکی از مهم‌ترین شهرهای مورد مناقشه در همه‌پرسی استقلال کردستان عراق است. بغداد و اربیل هر دو از مدعیان کنترل بر این شهر هستند.

نیروهای کرد از ۲۰۱۴ و پس از فروپاشی ارتش عراق در برابر هجوم گروه «دولت اسلامی» (داعش) کنترل این شهر را در دست گرفتند. پیشمرگه‌های کردستان عراق توانستند از چاه‌های نفتی کرکوک در برابر هجوم داعش محافظت کنند.

این شهر شب گذشته هدف یک بمب‌گذاری «تروریستی» قرار گرفت.

علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبری در امور بین‌الملل نیز شنبه تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران با هر حرکتی که دانسته یا نادانسته به سمت استقلال یکی از بخش‌های عراق یا هر کشور دیگری در منطقه حرکت کند، کاملاً مخالف است.

او گفت که استقلال کردستان عراق تنها به نفع قدرت‌های بزرگ، به‌خصوص آمریکا و اسرائیل است.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل از همه‌پرسی استقلال کردستان عراق حمایت کرده است.

امیر خجسته، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی نیز در اظهاراتی مشابه یکشنبه، ۲۶ شهریور ادعا کرد که «ردپای افسران سازمان‌های اطلاعاتی موساد و سیا در همه‌پرسی استقلال کردستان عراق به چشم می‌خورد.»

میانجیگری عربستان

شنبه هیئتی بلندپایه از عربستان سعودی با مسعود بارزانی دیدار کرد.

به گزارش شبکه خبری «روداو»، ثامر السبهان، وزیر امور خلیج فارس عربستان در این دیدار به بارزانی گفت که کشورش برای میانجیگری بین بغداد و اربیل آمادگی دارد. او گفت که ریاض می‌تواند زمینه‌های مشترک این گفتگو را فراهم آورد.

السبهان همچنین پیام تشکر و قدردانی ملک سلمان از نقش نیروهای پیشمرگه کرد و مردم کردستان در نبرد با «تروریسم» را تسلیم بارزانی کرد.

عربستان تا کنون موضع آشکاری در موافقت یا مخالفت با همه‌پرسی استقلال کردستان عراق نگرفته است.

در همین زمینه