آسمان آبی قاره‌ها
<p> </p> <p>سمانه خلیلی - در "جهانی بهتر" (Hævnen) ساخته سوزان بی‌یر (Susanne Bier ) کارگردان دانمارکی برنده بهترین فیلم خارجی جشنواره اسکار ۲۰۱۱ گلدن گلوپ است. این فیلم محصول مشترک دانمارک و سوئد، در سال ۲۰۱۰ است.</p> <!--break--> <p> پیش از این نیز سوزان بیر برای فیلم بعد از عروسی (After Wedding ) نامزد بهترین اسکار خارجی در سال ۲۰۰۷ شده بود و برای فیلم‌های "برادران" (Brothers) و "قلب باز" (Open Hearts) جوایزی را در دانمارک از آن خود کرده است. سوزان بیر یکی از اعضاء گروه "دگما ۹۵" هم بود. این گروه شامل تعدادی از کارگردانان جوان دانمارکی، همچون لارس فون تریر است که در صد سالگی سینما اعلام موجودیت کرد و برای ساخت فیلم اصول تازه‌ای را تعریف کردند.</p> <p> </p> <p><em>-پدر: تو اون می‌زنی، اون تو رو. و این بازی تموم نمی‌شه. این رو نمی‌فهمی؟ اینطوری جنگ‌ها شروع می‌شن. <br /> -کریستین: اگر بار اول جلوی طرف در بیای و حسابی بزنیش، دیگه بار آخر می‌شه <br /> </em></p> <p> </p> <blockquote> <p><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/samkhsub02.jpg" />"جهانی بهتر" ساخته سوزان بی‌یر: درگیری ذهنی با شخصیت‌هایی از جنس ما و تلاش برای یافتن پرسش‌های اخلاقی و فلسفی. آیا باید به خشونت با خشونت پاسخ گفت؟</p> </blockquote> <p>خشونت در آخرین ساخته سوزان بی‌یر نه آغازی دارد و نه پایانی، نه محدود به مکانی خاص است و نه به زمانی خاص و نه به طبقه‌ای خاص. آنتون که برای سازمان پزشکان بدون مرز کار می‌کند، برای درمان مجروحان جنگ داخلی در آفریقا به یک اردوگاه پناهجویان سفر می‌کند. او هر روز شاهد تن‌های خونین و دریده‌ای است که بر روی دستان مردان وحشت‌زده به اردوگاه آورده می‌شوند و چشمان ملتمسی که به دستان او دوخته می‌شوند تا معجزه کنند. <br /> </p> <p>خسته از این همه خشونت وقتی آنتون برای استراحت به آن سوی آرام جهان برمی‌گردد، می‌شنود که پسرش الیاس به همراه همکلاسی تازه‌اش کریستین یکی از پسرهای شرور مدرسه را با تلمبه دوچرخه زده و با چاقو تهدید کرده‌ است. اما آنتون نه تنها نمی‌تواند پسرش را قانع کند که خشونت پاسخ خشونت نیست، بلکه وقتی هم از یک تعمیرکار برای کاری که نکرده کتک می‌خورد، از او در ذهن بچه‌ها تصویر یک مرد ترسو و ضعیف نقش می‌بندد که حتی نمی‌تواند از خودش دفاع کند. حس تحقیر شدن دوباره سراغ الیاس می‌آید، این‌بار نه در حیاط مدرسه که در خیابان، به خاطر پدری که در برابر چشم‌های او کتک خورده است.</p> <p> <br /> <em>-الیاس: نمی‌خوای کاری کنی؟ مثلاً بری بزنیش. <br /> - پدر: آدم که نمی‌چرخه همینطور با این و اون دعوا کنه<br /> -الیاس: شاید اگر اینقدر ترسو نبودی، مامان ازت خوشش می‌آمد. <br /> </em></p> <p> </p> <p>وقتی کریستن به او پیشنهاد می‌کند برای انتقام از تعمیرکار، اتوموبیل او را منفجر کنند، با وجود همه تردیدهایش، سرانجام به این‌کار رضایت می‌دهد. <br /> </p> <blockquote> <p><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/samkhsub03.jpg" />کودکان فیلم نیز همچون والدین‌شان، با رنج و درد درونی و تنهایی‌شان می‌جنگند...</p> </blockquote> <p>برای سوزان بیر سینما مهملی‌ست برای طرح پرسش‌های اخلاقی. او شما را درگیر پرسش‌هایی می‌کند که به راحتی نمی‌توانید برایشان پاسخی پیدا کنید. آیا تنها با خشونت می‌توان در برابر شرارت‌ها ایستاد؟ آیا هر خشونتی شر است؟ آیا باید در جواب سیلی طرف دیگر صورتت را بچرخانی و در برابر خشونتی که به تو روا می‌شود سکوت کنی؟ یا آنکه می‌بایست در مقابل کسانی که می‌خواهند جهان را به جنگل بی‌قانونی تبدیل کنند که تنها در آن زور حاکم باشد، ایستاد؟<br /> </p> <p>اینگونه پرسش‌ها آنتون را‌‌‌ رها نمی‌کند، چه در آفریقای در جنگ، زمانی‌که «Big Man» سردسته آدمکش‌ها و عامل همه خون‌های ریخته شده، به دستش می‌افتد، چه در دانمارک آرام وقتی مرد تعمیرکار از راه نرسیده توی گوشش می‌خواباند. <br /> </p> <p>کودکان فیلم نیز همچون والدین‌شان، با رنج و درد درونی و تنهایی‌شان می‌جنگند. کریستین غم از دست دادن مادرش را به خشم و نفرت علیه پدرش تبدیل می‌کند و الیاس بعد از جدایی والدینش منزوی‌تر و منفعل‌تر از پیش می‌شود. <br /> </p> <p>هنر فیلمسازی سوزان بی‌یر اینجاست که ما را با همه شخصیت‌های فیلم همراه می‌کند. ما با رنجشان رنج می‌بریم و تا مدت‌ها پس از دیدن فیلم هم باز در خاطرمان می‌مانند. آن‌ها نمونه‌ای هستند از همه ما. هیچ موقعیتی کوچک‌تر یا کم اهمیت‌تر از دیگری نیست. همیشه رویدادهایی هستند که ما را در برابر پرسش‌های اساسی یکسانی قرار می‌دهند. به این پرسش‌ها اما هیچ ایدئولوژی سیاسی و یا دستور اخلاقی نمی‌تواند پاسخ دهد، بلکه تنها این وجدان‌های فردی ماست که باید برایشان پاسخی بیابد. <br /> </p>
سمانه خلیلی - در "جهانی بهتر" (Hævnen) ساخته سوزان بی‌یر (Susanne Bier ) کارگردان دانمارکی برنده بهترین فیلم خارجی جشنواره اسکار ۲۰۱۱ گلدن گلوپ است. این فیلم محصول مشترک دانمارک و سوئد، در سال ۲۰۱۰ است.
پیش از این نیز سوزان بیر برای فیلم بعد از عروسی (After Wedding ) نامزد بهترین اسکار خارجی در سال ۲۰۰۷ شده بود و برای فیلم‌های "برادران" (Brothers) و "قلب باز" (Open Hearts) جوایزی را در دانمارک از آن خود کرده است. سوزان بیر یکی از اعضاء گروه "دگما ۹۵" هم بود. این گروه شامل تعدادی از کارگردانان جوان دانمارکی، همچون لارس فون تریر است که در صد سالگی سینما اعلام موجودیت کرد و برای ساخت فیلم اصول تازه‌ای را تعریف کردند.
-پدر: تو اون می‌زنی، اون تو رو. و این بازی تموم نمی‌شه. این رو نمی‌فهمی؟ اینطوری جنگ‌ها شروع می‌شن.
-کریستین: اگر بار اول جلوی طرف در بیای و حسابی بزنیش، دیگه بار آخر می‌شه
"جهانی بهتر" ساخته سوزان بی‌یر: درگیری ذهنی با شخصیت‌هایی از جنس ما و تلاش برای یافتن پرسش‌های اخلاقی و فلسفی. آیا باید به خشونت با خشونت پاسخ گفت؟
خشونت در آخرین ساخته سوزان بی‌یر نه آغازی دارد و نه پایانی، نه محدود به مکانی خاص است و نه به زمانی خاص و نه به طبقه‌ای خاص. آنتون که برای سازمان پزشکان بدون مرز کار می‌کند، برای درمان مجروحان جنگ داخلی در آفریقا به یک اردوگاه پناهجویان سفر می‌کند. او هر روز شاهد تن‌های خونین و دریده‌ای است که بر روی دستان مردان وحشت‌زده به اردوگاه آورده می‌شوند و چشمان ملتمسی که به دستان او دوخته می‌شوند تا معجزه کنند.
خسته از این همه خشونت وقتی آنتون برای استراحت به آن سوی آرام جهان برمی‌گردد، می‌شنود که پسرش الیاس به همراه همکلاسی تازه‌اش کریستین یکی از پسرهای شرور مدرسه را با تلمبه دوچرخه زده و با چاقو تهدید کرده است. اما آنتون نه تنها نمی‌تواند پسرش را قانع کند که خشونت پاسخ خشونت نیست، بلکه وقتی هم از یک تعمیرکار برای کاری که نکرده کتک می‌خورد، از او در ذهن بچه‌ها تصویر یک مرد ترسو و ضعیف نقش می‌بندد که حتی نمی‌تواند از خودش دفاع کند. حس تحقیر شدن دوباره سراغ الیاس می‌آید، این‌بار نه در حیاط مدرسه که در خیابان، به خاطر پدری که در برابر چشم‌های او کتک خورده است.
-الیاس: نمی‌خوای کاری کنی؟ مثلاً بری بزنیش.
- پدر: آدم که نمی‌چرخه همینطور با این و اون دعوا کنه
-الیاس: شاید اگر اینقدر ترسو نبودی، مامان ازت خوشش می‌آمد.
وقتی کریستن به او پیشنهاد می‌کند برای انتقام از تعمیرکار، اتوموبیل او را منفجر کنند، با وجود همه تردیدهایش، سرانجام به این‌کار رضایت می‌دهد.
کودکان فیلم نیز همچون والدین‌شان، با رنج و درد درونی و تنهایی‌شان می‌جنگند...
برای سوزان بیر سینما مهملی‌ست برای طرح پرسش‌های اخلاقی. او شما را درگیر پرسش‌هایی می‌کند که به راحتی نمی‌توانید برایشان پاسخی پیدا کنید. آیا تنها با خشونت می‌توان در برابر شرارت‌ها ایستاد؟ آیا هر خشونتی شر است؟ آیا باید در جواب سیلی طرف دیگر صورتت را بچرخانی و در برابر خشونتی که به تو روا می‌شود سکوت کنی؟ یا آنکه می‌بایست در مقابل کسانی که می‌خواهند جهان را به جنگل بی‌قانونی تبدیل کنند که تنها در آن زور حاکم باشد، ایستاد؟
اینگونه پرسش‌ها آنتون را رها نمی‌کند، چه در آفریقای در جنگ، زمانی‌که «Big Man» سردسته آدمکش‌ها و عامل همه خون‌های ریخته شده، به دستش می‌افتد، چه در دانمارک آرام وقتی مرد تعمیرکار از راه نرسیده توی گوشش می‌خواباند.
کودکان فیلم نیز همچون والدین‌شان، با رنج و درد درونی و تنهایی‌شان می‌جنگند. کریستین غم از دست دادن مادرش را به خشم و نفرت علیه پدرش تبدیل می‌کند و الیاس بعد از جدایی والدینش منزوی‌تر و منفعل‌تر از پیش می‌شود.
هنر فیلمسازی سوزان بی‌یر اینجاست که ما را با همه شخصیت‌های فیلم همراه می‌کند. ما با رنجشان رنج می‌بریم و تا مدت‌ها پس از دیدن فیلم هم باز در خاطرمان می‌مانند. آن‌ها نمونه‌ای هستند از همه ما. هیچ موقعیتی کوچک‌تر یا کم اهمیت‌تر از دیگری نیست. همیشه رویدادهایی هستند که ما را در برابر پرسش‌های اساسی یکسانی قرار می‌دهند. به این پرسش‌ها اما هیچ ایدئولوژی سیاسی و یا دستور اخلاقی نمی‌تواند پاسخ دهد، بلکه تنها این وجدان‌های فردی ماست که باید برایشان پاسخی بیابد.
نظرها
فرزانه
با تشکر از خانم سمانه خلیلی