تأثیر بودجه ۹۷ بر آموزش و پرورش ایران و معیشت معلمان

در لایحه بودجه سال ۹۷ کمی بیش از ۳۶ هزار میلیارد تومان به آموزش و پرورش اختصاص داده شده. بودجه استانی آموزش و پرورش در سال ۹۷ هم حدود ۳۳ هزار میلیارد تومان است و برای اعتبارات اجرایی این وزارتخانه دو هزار و ۸۳۱ میلیارد تومان تعیین شده. در مقایسه با سال گذشته بودجه آموزش و پرورش بیش از چهار هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده. این امر در بازسازی و  توسعه مدارس و کیفیت تحصیل دانش‌آموزان و معیشت معلمان تأثیرگذار است.

توسعه و تجهیز مدارس

در این میان بودجه سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کاهش چشمگیری داشته و از حدود ۸۱۴ میلیارد  تومان در سال ۹۶ به حدود ۶۶ میلیارد تومان در سال ۹۷ رسیده است. این بدان معنی است که به نوسازی مدارس ایران بیش از ۷۴۸ میلیارد تومان کمتر بودجه تعلق گرفته.

در آبان سال جاری عباسعلی باقری مدیرکل آموزش‌ و پرورش شهر تهران اعلام کرده بود که فقط در تهران ‌ ۷۰۰ مدرسه از قدمتی بیش از ۴۰ سال برخوردارند و نیازمند تخریب و بازسازی‌اند. از میان این مدارس، ۱۰۰ مدرسه به دلیل ناامنی تخلیه شده‌‌اند و ۶۰۰ مدرسه هر چند از نظر کارشناسان استاندارد و امنیت لازم را ندارند اما در حال فعالیت هستند.

مینا کامران، مدیر اجرایی «پویش ایران من» که در زمینه بازسازی و نوسازی مدارس کشور فعالیت می‌کند، در خرداد سال جاری اعلام کرده بود که دست‌کم ۳۰ درصد مدارس ایران فرسوده‌اند و می‌بایست تخریب و بازسازی شوند.

وزارت آموزش و پرورش به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۹۶ اعلام کرده که دست‌کم ۴۲ درصد مدارس ایران از وسایل گرمایشی ایمن برخوردار نیستند. از مدارس کپری در استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان و در برخی مناطق خوزستان و مدارس «شبه‌گلی» در استان لرستان هم اصولاً نمی‌توان به عنوان فضای آموزشی نام برد.

دستمزد معلمان

وزارت آموزش و پرورش نمی‌تواند حقوق معلمان حق‌التدریسی را پرداخت کند و از عهده پرداخت اضافه‌کار معلمان هم برنمی‌‌آید. اگر حقوق معلمان بر اساس پیشنهاد دولت برای افزایش حقوق کارکنان، فقط ۱۰ درصد افزایش یابد، با توجه به کسری بودجه ۶ هزار میلیارد تومانی آموزش و پرورش برای پرداخت حقوق معلمان، در سال آینده هم همچنان معلمان ایرانی از پرداخت به موقع دستمزدها بی‌نصیب می‌مانند.

وزارت آموزش و پرورش در سال ۹۶ با توجه به بدهکاری در حوزه‌های اضافه کار معلمان، نیروهای حق‌التدریس و حق‌الزحمه امتحانات نهایی با کسری ۵ تا ۶ هزار میلیارد تومانی مواجه بود. این امر به اعتراضات معلمان حق‌التدریسی دامن زد.

سه‌شنبه ۲۱ آذر گروهی از معلمان حق‌التدریسی در مقابل مجلس شورای اسلامی تجمع کردند و خواهان استخدام رسمی در وزارت آموزش و پرورش شدند. همزمان در اردکان نیز صبح سه‌شنبه جمعی از زنان معلم حق‌التدریسی در مقابل فرمانداری شهر تجمع کردند. آن‌ها هم خواهان مشخص شدن وضع شغلی‌شان بودند. چهار روز پیش در اهواز و قم معلمان حق‌التدرسی مقابل دفتر نماینده مجلس در این شهرها تجمعاتی اعتراضی برگزار کردند.

تجمعات معلمان حق التدریسی از سال ۸۶ آغاز شد و در سال‌های گذشته و به ویژه در سال جاری همواره خبرساز بوده است.

کیفیت آموزش

دولت فقط ۲۸۶ میلیارد تومان به ارتقای کیفیت آموزش ۱۳ میلیون دانش‌آموز ایرانی اختصاص داده است. با عدم پرداخت سرانه مدارس انتظار می‌رود که فعالیت‌های آموزشی آسیب ببینند. از هم‌اکنون هم در برخی مدارس برای اخذ کمک‌‌های مردمی از اولیای دانش‌آموزان، کارنامه‌ها را گرو می‌گیرند.

بر اساس اصل ۳۰ قانون اساسی، تحصیل دانش‌آموزان تا دوره متوسطه رایگان است و دولت وظیفه دارد امکانات آموزشی را به طور رایگان در اختیار این گروه از انبوه دانش‌آموزان قرار دهد. با این‌حال در برخی مدارس دولتی از دانش‌آموزان تا ۷۵۰ هزار تومان شهریه طلب می‌کنند.

به گفته حسینعلی‌ حاجی‌دلیگانی، نماینده مجلس شورای اسلامی کار به آنجا رسیده که اگر والدین دانش‌آموزان از عهده پرداخت این شهریه برنیایند، اولیای مدرسه کارنامه دانش‌آموز را به گرو می‌گیرند و او به این ترتیب از ثبت نام در مقطع تحصیلی بالاتر محروم می‌ماند.

لایحه بودجه ۱۳۹۷