درباره آموزش آنلاین رادیو زمانه
<p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><b><u><span lang="EN-US" dir="ltr">E-learning @ Radio Zamaneh</span></u></b></span><b><u><span lang="EN-US" dir="ltr"><o p=""></o></span></u></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><span lang="FA">به تأیید مجموعه سازمان‌ها و نهادهای مدافع آزادی و حقوق بشر، ایران کشوری است که در آن آزادی بیان برقرار نیست، روزنامه‌نگاران و وبلاگ نویسان منتقد به زندان می‌افتند، علوم اجتماعی مشمول سانسور است و شهروندان برای بیان نظر خویش دچار محدودیت‌های بی‌شمار هستند</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">آنان از جمله به سختی می‌توانند مهارت‌هایی را کسب کنند که برای گزارش‌گری از زندگی و جامعه خود، به شکلی مؤثر و ویراسته، لازم دارند</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">از این رو رادیو زمانه این آرمان را در برابر خود نهاده که به شهروند</span><span lang="FA">-</span><span lang="FA">خبرنگارانی که می‌خواهند در کار گزارشگری مهارت بیشتری کسب کنند، کمک کند</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">امید ما بر این است که از این راه صداهای بیشتری امکان شنیده شدن یابند</span><span lang="FA">.<o p=""></o> </span></span><span lang="FA"><o p=""></o></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span> </span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><b><span lang="FA">آ</span><span style="color: rgb(51, 102, 255);"><span lang="FA">موزش همگانی روزنامه‌نگاری</span></span></b></span><span><span lang="FA"><o p=""></o> </span></span><span lang="FA"><o p=""></o></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><span lang="FA">رادیو زمانه در آغاز سال </span><span lang="FA" dir="ltr">۲۰۱۱</span><span lang="FA"> اعلام کرد که </span><span lang="FA" dir="ltr">۱۰۰۰</span><span lang="FA"> کارآموز دوره آموزشی آنلاین روزنامه‌نگاری </span><span lang="FA">«</span><span lang="FA">زمانه</span><span lang="FA">» </span><span lang="FA">به زبان فارسی را طی کرده‌اند</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">تنها شش ماه پس از آغاز آموزش آنلاین </span><span lang="FA">"</span><span lang="FA">زمانه</span><span lang="FA">" </span><span lang="FA">در اوت سال </span><span lang="FA" dir="ltr">۲۰۱۰</span><span lang="FA"> تعداد کارآموزان از حد تصور آغازین ما بسی فراتر رفت</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">ما ابتدا برای آموزش حدود صد نفر تدارک دیده بودیم، اما چندی نگذشت که از آنچه عرضه کرده بودیم، استقبالی شد که ما را برانگیخت فعالیت‌های خود را<span> </span>گسترش<span> </span>دهیم</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">اکنون تعداد دانشجویان ما از </span><span lang="FA" dir="ltr">۲۰۰۰</span><span lang="FA"> تن فراتر رفته‌ است، بی آنکه ما در مورد فعالیت‌های آموزشی </span><span lang="FA">«</span><span lang="FA">زمانه</span><span lang="FA">» </span><span lang="FA">تبلیغ ویژه‌ای کرده باشیم</span><span lang="FA">.<o p=""></o> </span></span><span lang="FA"><o p=""></o></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><span lang="FA">اکنون، چند ماه بعد، و پس از کاری فشرده توسط تیمی از کارشناسان فناوری اطلاعات، خبرنگاران و آموزگاران، سیستم بهینه‌تری برای آموزش آنلاین تدارک دیده‌ایم که امیدواریم بتواند به دانشجویان کمک مؤثرتری کند</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">برپایه پیشنهادهای همکاران زمانه و کارآموزان، دوره‌هایی را طراحی کرده‌ایم که شرکت‌کنندگان در آنها بتوانند آگاهی‌هایی خود را تکامل دهند، از جمله در زمینه‌هایی چون</span><span lang="FA">: </span><span lang="FA">منبع‌شناسی، مهارت‌های نوشتاری، شگردهای مصاحبه، وبلاگ‌نگاری با تصویر وصدا، استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند برای گزارشگری، امنیت آنلاین، و همچنین اخلاق روزنامه‌نگاری</span><span lang="FA">.<o p=""></o> </span></span><span lang="FA"><o p=""></o></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><span lang="FA">کوشش کرده‌ایم که برنامه آموزشی ما مختصر و مفید باشد و مخاطبانی را در ایران در نظر گیرد که به گزارشگری علاقه‌مند هستند اما نتوانسته‌اند مهارت‌های لازم در این زمینه را کسب کنند</span><span lang="FA">.</span><span lang="FA">ما در دوره آموزش<span> </span>همگانی خود از سیستم خودکاری برای ارسال متن‌ها توسط ایمیل بهره می‌گیریم</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">درس‌ها و مکاتبات به زبان فارسی هستند</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">هر درسی با پرسش‌های چهارجوابی همراه است</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">دانشجویان از نتیجه کار خود آگاه شده و در صورت شرکت مؤثر در دوره، گواهی پایان دوره<span> </span>دریافت می‌کنند</span><span lang="FA">.<o p=""></o> </span></span><span lang="FA"><o p=""></o></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"> </p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span style="color: rgb(51, 102, 255);"><b><span lang="FA">از درس‌های پایه‌ای تا آموزش تعاملی و دو سویه و نشر مطالب</span></b></span><span><span lang="FA"><o p=""></o> </span></span><span lang="FA"><o p=""></o></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><span lang="FA">این شیوه ی آموزش که برپایه ی ایمیل است، با یک پلاتفرم آموزشی آنلاین برای دوره‌های پیشرفته تکمیل می‌شود</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">در این پلاتفرم آموزش و حمایت، شخصی و مستقیم است</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">برگزیدگانی از کارآموزان موفق در دوره‌ی مقدماتی و میانه این امکان را می‌یابند که در کلاس‌های دیجیتال ما شرکت کرده و مهارت‌های خود را در این سه گستره تکمیل کنند</span><span lang="FA">:<span> </span></span><span lang="FA">تولید متن، تولید رادیویی و تولید ویدیویی</span><span lang="FA">. </span><span lang="FA">هر دوره دو ماه است و کل دوره‌های پیشرفته شش ماه طول می‌کشد</span><span lang="FA">.</span></span><span lang="FA"><o p=""></o></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><span lang="FA">دانشجویان با شرکت در این کلاس‌های آنلاین امکان می‌یابند که مستقیما با مربیان تماس گیرند، منابع مفیدی را بارگیری </span><span lang="FA">(</span><span lang="FA">دانلود</span><span lang="FA">) </span><span lang="FA">کنند، اطلاعات خود را با دیگران در میان بگذارند و از یکدیگر بیاموزند</span><span lang="FA">.<o p=""></o> </span></span><span lang="FA"><o p=""></o></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><span lang="FA">مطالبی که کارآموزان تهیه می‌کنند، در صورت مناسب بودن و موافقت خودشان در تارنمای زمانه منتشر می‌شوند</span><span lang="FA">.</span></span><span lang="FA"><o p=""></o></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><span lang="FA">اینها نمونه‌هایی از این دست مطالب هستند</span><span lang="FA">:</span><span lang="HI"> </span></span> </p> <p class="MsoBodyText"><span><span lang="EN-US"><a href="#http://radiozamaneh.com/society/women/2011/09/14/6934"><span><span><font color="#000080">http://radiozamaneh.com/society/women/2011/09/14/6934</font></span></span></a></span></span></p> <p class="MsoBodyText">h<span><span lang="EN-US"><a href="#http://radiozamaneh.com/politics/2011/09/13/6917"><span><font color="#000080">ttp://radiozamaneh.com/politics/2011/09/13/6917</font></span></a></span></span></p> <p class="MsoBodyText"><span lang="EN-US"><a href="#http://radiozamaneh.com/culture/silver-screen/2011/09/01/6535"><span><span><font color="#000080">http://radiozamaneh.com/culture/silver-screen/2011/09/01/6535</font></span></span></a></span></p> <p class="MsoBodyText"><span><br /> </span><span style="color: rgb(51, 102, 255);"><b><span lang="FA">برنامه‌های آینده</span></b></span><span><b><span lang="FA"> </span></b></span><b><span lang="FA"><o p=""></o></span></b></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><span lang="FA"><o p=""></o> </span></span><span lang="FA"><o p=""></o></span></p> <p class="MsoNormal" dir="rtl"><span><span lang="FA">ما بر آنیم که در آینده دوره‌هایی را نیز در زمینه علوم اجتماعی عرضه کنیم و در این راستا برنامه‌ خود را گسترش دهیم</span><span lang="FA">.</span></span></p> <p> <span><span lang="FA" dir="rtl"><a href="//radiozamaneh.com/sites/default/files/presentation_e-learning_for_website_sep_2011.pdf" target="_blank" rel="noopener">روی این متن کلیک کنید تا اطلاعات بیشتری به زبان انگلیسی بیابید</a></span></span><span lang="FA" dir="rtl"><a href="//radiozamaneh.com/sites/default/files/presentation_e-learning_for_website_sep_2011.pdf" target="_blank" rel="noopener"><o p=""></o></a></span></p> <p class="MsoNormal rteleft"><span><span lang="EN-US"><a href="//radiozamaneh.com/sites/default/files/presentation_e-learning_for_website_sep_2011.pdf" target="_blank" rel="noopener">Click on this document for more information in Englis</a>h</span></span></p> <p class="MsoNormal rteleft"><span> </span></p> <p class="MsoNormal rteright"> </p> <p><span> </span></p> <p class="MsoNormal rteright"><span style="color: rgb(51, 102, 255);"><strong>مصاحبه سارا روشن با رینکه فان سانتن در باره دوره </strong></span><span style="color: rgb(51, 102, 255);"><strong>های آموزش خبرنگاری </strong></span></p> <div class="field field-type-filefield field-field-maghaleh-image"> <div class="field-items"> <div class="field-item odd"><img height="234" width="250" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/2519_419.jpg" alt="" title="" class="imagecache imagecache-maghaleh_image imagecache-default imagecache-maghaleh_image_default" /></div> </div> </div> <p>سارا روشن ـ از اکتبر ۲۰۱۰ رادیو زمانه به ابتکار فرید حائری‌نژاد، سردبیر این رسانه یک دوره آموزشی خبرنگاری تشکیل داده است که شرکت در آن برای عموم به طور رایگان و آزاد است. همه شرکت‌کنندگان با نشانی ایمیل خود و به طور نا‌شناس وارد سیستم آموزشی می‌شوند و دو دوره آموزشی را با زمان‌بندی خود می‌گذرانند.</p> <p>به گفته رینکه فان سانتن (Rieneke van Santen) مدیر اجرایی این پروژه در دوره اول ۷۰۰ نفر و الان ۱۷۰۰ نفر این دوره آموزشی را می‌گذرانند. با او درباره این دوره آموزشی گفت‌وگویی کرده‌ام و از او خواسته‌ام که توضیح بیشتری برای علاقه‌مندان بدهد.</p> <p> </p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110804_E-learning_Sara.mp3" target="_blank" rel="nofollow noopener"><img height="31" width="273" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_25.jpg" alt="" /></a><br /> رینکه فان سانتن- ما دو دوره متفاوت داریم؛ یکی دوره آموزشی مقدماتی و دیگری دوره پیشرفته است. دوره آموزشی مقدماتی درباره اصول اولیه خبرنگاری، کار با اینترنت و رسانه‌های جدید است. این دوره از طریق ایمیل به دانشجویان فرستاده می‌شود. در دوره پیشرفته کسانی شرکت می‌کنند که دوره مقدماتی را با موفقیت به اتمام رسانده و در یک آزمون نوشتاری قبول شده باشند. این دوره سه بخش دارد: دوماه آموزش نوشتار، دوماه آموزش گزارشگری صوتی و دوماه گزارشگری تصویری. در کنار این بخش‌ها در مورد اصول خبرنگاری و فلسفه خبرنگاری هم درس‌هایی آماده شده است. در این دوره شرکت‌کنندگان در یک تارنما با همدیگر و با استادان خود در ارتباط مستقیم هستند. </p> <p> </p> <p><span><strong>هدف رادیو زمانه از برگزاری این دوره‌های آموزشی چیست؟</strong></span></p> <p>ما چند هدف مختلف داریم! یکی از مهم‌ترین اهدافمان ایجاد امکانی برای فارسی‌زبانان است که خبرنگاری مستقل را بیاموزند. از طرف دیگر رادیو زمانه می‌تواند فضایی ایجاد کند برای انتشار گزارش‌های شهروندی. </p> <p> </p> <p><span><strong>ارزش مدرکی که شرکت‌کنندگان از رادیو زمانه می‌گیرند چیست؟</strong></span></p> <p>این مدرک در واقع نشان می‌دهد که آن‌ها «شهروند-گزارشگر» حرفه‌ای هستند و اصول اولیه تحقیق، نوشتن، ضبط صدا و تصویر و تدوین آن‌ها را بلد هستند.</p> <p>برای رادیو زمانه که گزارشگری شهروندی را تشویق می‌کند، همه گزارشگر شهروندی هستند. این به این معناست که گزارش یک شهروند می‌تواند پیغامی داشته باشد که به اندازه گزارش یک فرد حرفه‌ای مهم باشد، ولی روشی که به آن موضوع پرداخته هم مهم است. به همین دلیل رادیو زمانه تلاش می‌کند گزارشگران شهروندی را آموزش بدهد که داستان‌های خود را بهتر تعریف کنند. </p> <p> </p> <p><span><strong>چرا دوره مقدماتی از طریق ایمیل پشت سر گذاشته می‌شود؟</strong></span></p> <p>به دو دلیل: یک این‌که از طریق ایمیل، درس‌ها به شکل اتوماتیک فرستاده می‌شود و ما محدودیتی در تعداد شرکت‌کنندگان نداریم. دلیل دوم این‌که بیشتر شرکت‌کنندگان از ایران هستند و دسترسی آن‌ها به اینترنت محدود است و نمی‌توانند همه سایت‌ها را بازدید کنند ولی راحت‌تر به ایمیلشان دسترسی دارند. </p> <p> </p> <p><span><strong>پراکندگی ایرانیان و آموزش آنلاین</strong> </span></p> <p>با خشایار، یکی از شرکت‌کنندگان این دوره که به تازگی دوره پیشرفته را تمام کرده و تا به‏حال چند برنامه رادیویی و چند مقاله در تارنمای زمانه منتشر کرده است، گفت‏وگویی داشته‌ام.</p> <p>او در رشته برق صنعتی تحصیل کرده است و در همین زمینه هم کار می‌‏کند. </p> <p> </p> <p><span><strong>انگیزه شما از شرکت در دوره آموزش روزنامه‌نگاری چه بوده است؟</strong> </span></p> <p><strong>خشایار: </strong>من همیشه به روزنامه‏نگاری علاقه داشتم و وبلاگ‏نویسی هم می‌‏کردم. در ذهنم هیچ‏وقت فکر نمی‌‏کردم ‏که روزنامه‏نگار بشوم، اما همیشه این علاقه را داشتم. این دوره را که دیدم، احساس کردم شاید من هم بتوانم وارد این کار بشوم و علاقه‏ام را از شکل خواندن مطالب به جهت ارائه مطلب سوق بدهم. </p> <p> </p> <p><span><strong>در این دوره آموزشی چه چیزهایی یاد گرفتید؟</strong> </span></p> <p>دوره «مهارت در نوشتن»، به لحاظ تئوریک دوره خیلی پرباری بود. این‏که چطور می‌‏توانیم یک مطلب را بی‏طرفانه منتقل کنیم و خیلی چیزهای دیگر که یاد گرفتن آن‏‌ها برای من لذتبخش بود. </p> <p> </p> <p><span><strong>به نظر شما روش آموزش آنلاین برای یاد‏گیری خبرنگاری مناسب است؟</strong> </span></p> <p>احتمالاً بهترین روش نیست. اما با توجه به وضعیت کنونی فارسی‏زبانان که در تمام دنیا پخش هستند، فکر می‌‏کنم راه دیگری به‏جز این وجود نداشته باشد. در واقع، حداقلی است که شاید مجبوریم به آن راضی باشیم. چون در جایی که فارسی‏زبان‏‌ها تمرکزشان از همه بیشتر است، در کشور ایران، شاید این موقعیت نباشد که همه بتوانند به شکل مناسب آموزش روزنامه‏نگاری حرفه‏ای و بی‏طرفانه را ببینند.</p> <p>نکته‏ای که وجود داشت، این بود که مربی‏‌ها هیچ‏وقت معرفی نشدند. فکر می‌‏کنم این ضعف خیلی بزرگی بود. من هنوز هم نمی‌‏دانم دوره مهارت در نوشتن که خیلی دوره مفیدی بود و خیلی چیزهای مثبت از آن یاد گرفتیم، با کدام بزرگ‏واری بود که این‏قدر روی ما تأثیر گذاشت.</p> <p>ما این را در‌‌ همان دوره اول مهارت در نوشتن مطرح کردیم و در دوره‏های بعدی، مربی‏‌ها به‏ نام معرفی شدند.</p> <p> </p> <p><span><strong>ضرورت یادگیری روزنامه‌نگاری آنلاین</strong></span></p> <p>تارا یکی دیگر از شرکت‌کنندگان این دوره‌های آموزشی است که با او گفت‏وگو کرده‌ام. تحصیلات‏ او در ایران در رشته خبرنگاری بوده و در همین زمینه هم کار کرده است. تارا در زمانی که در ایران بود، دوره آموزشی زمانه را شروع کرد و به پایان رساند. نخست از او پرسیدم که چگونه با این دوره آشنا شده است؟</p> <p>تارا: من آگهی این برنامه آموزشی را در سایت زمانه دیدم. چون معمولاً به سایت رادیو زمانه سر می‌‏زدم و اخبار آن را می‌‏خواندم. </p> <p> </p> <p><span><strong>چه انگیزه‏ای داشتید برای این‏که این دوره را بگذرانید؟</strong> </span></p> <p>فکر می‌‏کنم کسی که در این حرفه مشغول است، یعنی روزنامه‏نگار یا خبرنگار است، لازم است که در این زمینه مطالعه و تحصیل کرده باشد و آموزش‏های پایه‏ای را دیده باشد. منتها لازمه این رشته این است که همیشه از آخرین اطلاعات و دانش روز در این زمینه باخبر بشود. همین باعث شد که من فکر کردم خوب است که من هم این دوره را بگذرانم و حتماً چیزهای جدیدی یاد خواهم گرفت. </p> <p> </p> <p><span><strong>آیا انتظارات‏ شما برآورده شد؟</strong> </span></p> <p>تا حد خیلی زیادی بله! به‏خصوص من اطلاعات زیادی در مورد روزنامه‏نگاری آن‏لاین، نحوه استفاده و کاربرد اینترنت و فن‏آوری‏های جدید ارتباطی را از این طریق کسب کردم. </p> <p> </p> <p><span><strong>به غیر از فن‏آوری جدید و اینترنت، از نظر روش خبرنگاری و روزنامه‏نگاری و تهیه گزارش‏های نوشتاری، ویدئویی و صوتی چه نکته‏هایی یاد گرفتید که در دوره آموزشی دانشگاهی‏ات به آن خیلی توجه نشده بود؟</strong> </span></p> <p>یکی از نکاتی که در این دوره روی آن خیلی تاکید شد، این بود که خبرنگار‌ها از زیاده‏گویی و گفتن مطالب بیهوده و حاشیه رفتن پرهیز کنند و سعی کنند موضوعی که مد نظرشان است را در کوتاه‏‌ترین حجم مطلب و خیلی ساده و روان مطرح کنند. نکته دیگر هم بحث‌‌ همان بی‏طرفی و رعایت اخلاق روزنامه‏نگاری بود که من احساس می‌‏کردم در این دوره، خیلی روی آن تاکید می‌‏شود. </p> <p> </p> <p><span><strong>فکر می‌‏کنید روش آموزش به‏ شکل آنلاین مناسب است؟ شما در ایران بودید و دوره پایه‏ای رسانه را از طریق ایمیل دریافت می‌‏کردید. فکر می‌‏کنید این روش، روش مناسبی است برای علاقه‌مندانی که در ایران زندگی می‌کنند و می‌‏خواهند چنین دوره‏ای را بگذرانند؟</strong> </span></p> <p>به نظر من بله؛ روش مناسبی است. این‏که این دوره‏‌ها به‏صورت آنلاین برگزار شود، خیلی خوب است. به‏خاطر این‏که معمولاً خبرنگار‌ها و روزنامه‏نگار‌ها وقت‏شان خیلی پر است و حتی ممکن است روزهای تعطیل کشیک داشته باشند و بروند سر کار. به همین دلیل، این‏که مطالب از طریق ایمیل می‌‏آید و آموزش‏‌ها به صورت اینترنتی و غیر حضوری است، باعث می‌‏شود که خیلی‏‌ها بتوانند در وقت‏های آزادشان این دوره را بگذرانند. </p> <p> </p> <p><span><strong>در این دوره، نکته‏هایی بوده است که به شکل انتقادی به آن نگاه کرده باشید یا فکر کرده باشید که نیاز به تغییر دارند؟</strong> </span></p> <p>در ارتباط با نقاط قوت‏اش، این‏که این دوره به صورت تعاملی برگزار شد، یعنی امکان ارتباط شرکت‌کننده‏‌ها با همدیگر و ارتباط دوجانبه و تعاملی با مربی وجود داشت، خیلی خوب بود و فضای آموزنده و خوبی بود. <br /> این شیوه باعث می‌‏شد که ما شرکت‌کننده‏‌ها بتوانیم از تجربیات همدیگر استفاده کنیم. این‏که بحثی مطرح می‌‏شد و همه در آن شروع می‌‏کردند و در مورد آن نظر می‌‏دادند و موضوعاتی حتی اضافه بر آن واحدهای درسی‏ای که ما باید پاد می‌‏گرفتیم، مطرح شد و همه به همدیگر منابع مفید معرفی می‌‏کردند، به نظر من خیلی عالی بود.</p> <p>ولی مثلاً در ارتباط با بحث برنامه‏هایی رادیویی یا ویدئویی و آموزش آن‏‌ها، یک‌سری کم و کسری و اشکالاتی وجود داشت. مثلاً ممکن بود درس‏‌ها یا برخی مسائل، به لحاظ فنی خیلی خوب توضیح داده نشوند و مثلاً ما با خواندن درسنامه، کاملاً نمی‌‏فهمیدیم که چطور با این نرم‏افزار کار کنیم.</p> <p>ولی باز همین تعاملی بودن دوره و این‏که همه می‌‏توانستند با همدیگر حرف بزنند، سبب می‌‏شد که اشکالات کارمان را مطرح کنیم و از آن طرف، یک نفر دیگر که منظور مربی را فهمیده بود برای بقیه توضیح می‌‏داد و یا حتی خود مربی توضیحات تکمیلی می‌‏گذاشت و آن مسئله برطرف می‌‏شد.</p> <p>شما هم اگر علاقه‏مندید در این دوره‏ی آموزشی شرکت کنید، می‌‏توانید از طریق سایت رادیو زمانه برای شرکت در این دوره آموزشی ثبت‏نام کنید و یا به تارنمای http: //www. darsnameh. com/ مراجعه کنید</p> <p class="MsoNormal rteleft"> </p> <p class="MsoNormal rteleft"> </p>
E-learning @ Radio Zamaneh
به تأیید مجموعه سازمان‌ها و نهادهای مدافع آزادی و حقوق بشر، ایران کشوری است که در آن آزادی بیان برقرار نیست، روزنامه‌نگاران و وبلاگ نویسان منتقد به زندان می‌افتند، علوم اجتماعی مشمول سانسور است و شهروندان برای بیان نظر خویش دچار محدودیت‌های بی‌شمار هستند. آنان از جمله به سختی می‌توانند مهارت‌هایی را کسب کنند که برای گزارشگری از زندگی و جامعه خود، به شکلی مؤثر و ویراسته، لازم دارند. از این رو رادیو زمانه این آرمان را در برابر خود نهاده که به شهروند-خبرنگارانی که می‌خواهند در کار گزارشگری مهارت بیشتری کسب کنند، کمک کند. امید ما بر این است که از این راه صداهای بیشتری امکان شنیده شدن یابند.
آموزش همگانی روزنامه‌نگاری
رادیو زمانه در آغاز سال ۲۰۱۱ اعلام کرد که ۱۰۰۰ کارآموز دوره آموزشی آنلاین روزنامه‌نگاری «زمانه» به زبان فارسی را طی کرده‌اند. تنها شش ماه پس از آغاز آموزش آنلاین "زمانه" در اوت سال ۲۰۱۰ تعداد کارآموزان از حد تصور آغازین ما بسی فراتر رفت. ما ابتدا برای آموزش حدود صد نفر تدارک دیده بودیم، اما چندی نگذشت که از آنچه عرضه کرده بودیم، استقبالی شد که ما را برانگیخت فعالیت‌های خود را گسترش دهیم. اکنون تعداد دانشجویان ما از ۲۰۰۰ تن فراتر رفته است، بی آنکه ما در مورد فعالیت‌های آموزشی «زمانه» تبلیغ ویژه‌ای کرده باشیم.
اکنون، چند ماه بعد، و پس از کاری فشرده توسط تیمی از کارشناسان فناوری اطلاعات، خبرنگاران و آموزگاران، سیستم بهینه‌تری برای آموزش آنلاین تدارک دیده‌ایم که امیدواریم بتواند به دانشجویان کمک مؤثرتری کند. برپایه پیشنهادهای همکاران زمانه و کارآموزان، دوره‌هایی را طراحی کرده‌ایم که شرکت‌کنندگان در آنها بتوانند آگاهی‌هایی خود را تکامل دهند، از جمله در زمینه‌هایی چون: منبع‌شناسی، مهارت‌های نوشتاری، شگردهای مصاحبه، وبلاگ‌نگاری با تصویر وصدا، استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند برای گزارشگری، امنیت آنلاین، و همچنین اخلاق روزنامه‌نگاری.
کوشش کرده‌ایم که برنامه آموزشی ما مختصر و مفید باشد و مخاطبانی را در ایران در نظر گیرد که به گزارشگری علاقه‌مند هستند اما نتوانسته‌اند مهارت‌های لازم در این زمینه را کسب کنند.ما در دوره آموزش همگانی خود از سیستم خودکاری برای ارسال متن‌ها توسط ایمیل بهره می‌گیریم. درس‌ها و مکاتبات به زبان فارسی هستند. هر درسی با پرسش‌های چهارجوابی همراه است. دانشجویان از نتیجه کار خود آگاه شده و در صورت شرکت مؤثر در دوره، گواهی پایان دوره دریافت می‌کنند.
از درس‌های پایه‌ای تا آموزش تعاملی و دو سویه و نشر مطالب
این شیوه ی آموزش که برپایه ی ایمیل است، با یک پلاتفرم آموزشی آنلاین برای دوره‌های پیشرفته تکمیل می‌شود. در این پلاتفرم آموزش و حمایت، شخصی و مستقیم است. برگزیدگانی از کارآموزان موفق در دوره‌ی مقدماتی و میانه این امکان را می‌یابند که در کلاس‌های دیجیتال ما شرکت کرده و مهارت‌های خود را در این سه گستره تکمیل کنند: تولید متن، تولید رادیویی و تولید ویدیویی. هر دوره دو ماه است و کل دوره‌های پیشرفته شش ماه طول می‌کشد.
دانشجویان با شرکت در این کلاس‌های آنلاین امکان می‌یابند که مستقیما با مربیان تماس گیرند، منابع مفیدی را بارگیری (دانلود) کنند، اطلاعات خود را با دیگران در میان بگذارند و از یکدیگر بیاموزند.
مطالبی که کارآموزان تهیه می‌کنند، در صورت مناسب بودن و موافقت خودشان در تارنمای زمانه منتشر می‌شوند.
اینها نمونه‌هایی از این دست مطالب هستند:
برنامه‌های آینده
ما بر آنیم که در آینده دوره‌هایی را نیز در زمینه علوم اجتماعی عرضه کنیم و در این راستا برنامه خود را گسترش دهیم.
مصاحبه سارا روشن با رینکه فان سانتن در باره دوره های آموزش خبرنگاری
سارا روشن ـ از اکتبر ۲۰۱۰ رادیو زمانه به ابتکار فرید حائری‌نژاد، سردبیر این رسانه یک دوره آموزشی خبرنگاری تشکیل داده است که شرکت در آن برای عموم به طور رایگان و آزاد است. همه شرکت‌کنندگان با نشانی ایمیل خود و به طور نا‌شناس وارد سیستم آموزشی می‌شوند و دو دوره آموزشی را با زمان‌بندی خود می‌گذرانند.
به گفته رینکه فان سانتن (Rieneke van Santen) مدیر اجرایی این پروژه در دوره اول ۷۰۰ نفر و الان ۱۷۰۰ نفر این دوره آموزشی را می‌گذرانند. با او درباره این دوره آموزشی گفت‌وگویی کرده‌ام و از او خواسته‌ام که توضیح بیشتری برای علاقه‌مندان بدهد.
رینکه فان سانتن- ما دو دوره متفاوت داریم؛ یکی دوره آموزشی مقدماتی و دیگری دوره پیشرفته است. دوره آموزشی مقدماتی درباره اصول اولیه خبرنگاری، کار با اینترنت و رسانه‌های جدید است. این دوره از طریق ایمیل به دانشجویان فرستاده می‌شود. در دوره پیشرفته کسانی شرکت می‌کنند که دوره مقدماتی را با موفقیت به اتمام رسانده و در یک آزمون نوشتاری قبول شده باشند. این دوره سه بخش دارد: دوماه آموزش نوشتار، دوماه آموزش گزارشگری صوتی و دوماه گزارشگری تصویری. در کنار این بخش‌ها در مورد اصول خبرنگاری و فلسفه خبرنگاری هم درس‌هایی آماده شده است. در این دوره شرکت‌کنندگان در یک تارنما با همدیگر و با استادان خود در ارتباط مستقیم هستند.
هدف رادیو زمانه از برگزاری این دوره‌های آموزشی چیست؟
ما چند هدف مختلف داریم! یکی از مهم‌ترین اهدافمان ایجاد امکانی برای فارسی‌زبانان است که خبرنگاری مستقل را بیاموزند. از طرف دیگر رادیو زمانه می‌تواند فضایی ایجاد کند برای انتشار گزارش‌های شهروندی.
ارزش مدرکی که شرکت‌کنندگان از رادیو زمانه می‌گیرند چیست؟
این مدرک در واقع نشان می‌دهد که آنها «شهروند-گزارشگر» حرفه‌ای هستند و اصول اولیه تحقیق، نوشتن، ضبط صدا و تصویر و تدوین آنها را بلد هستند.
برای رادیو زمانه که گزارشگری شهروندی را تشویق می‌کند، همه گزارشگر شهروندی هستند. این به این معناست که گزارش یک شهروند می‌تواند پیغامی داشته باشد که به اندازه گزارش یک فرد حرفه‌ای مهم باشد، ولی روشی که به آن موضوع پرداخته هم مهم است. به همین دلیل رادیو زمانه تلاش می‌کند گزارشگران شهروندی را آموزش بدهد که داستان‌های خود را بهتر تعریف کنند.
چرا دوره مقدماتی از طریق ایمیل پشت سر گذاشته می‌شود؟
به دو دلیل: یک اینکه از طریق ایمیل، درس‌ها به شکل اتوماتیک فرستاده می‌شود و ما محدودیتی در تعداد شرکت‌کنندگان نداریم. دلیل دوم اینکه بیشتر شرکت‌کنندگان از ایران هستند و دسترسی آنها به اینترنت محدود است و نمی‌توانند همه سایت‌ها را بازدید کنند ولی راحت‌تر به ایمیلشان دسترسی دارند.
پراکندگی ایرانیان و آموزش آنلاین
با خشایار، یکی از شرکت‌کنندگان این دوره که به تازگی دوره پیشرفته را تمام کرده و تا بهحال چند برنامه رادیویی و چند مقاله در تارنمای زمانه منتشر کرده است، گفت‌وگویی داشته‌ام.
او در رشته برق صنعتی تحصیل کرده است و در همین زمینه هم کار می‌کند.
انگیزه شما از شرکت در دوره آموزش روزنامه‌نگاری چه بوده است؟
خشایار: من همیشه به روزنامه‌نگاری علاقه داشتم و وبلاگنویسی هم میکردم. در ذهنم هیچوقت فکر نمیکردم که روزنامهنگار بشوم، اما همیشه این علاقه را داشتم. این دوره را که دیدم، احساس کردم شاید من هم بتوانم وارد این کار بشوم و علاقهام را از شکل خواندن مطالب به جهت ارائه مطلب سوق بدهم.
در این دوره آموزشی چه چیزهایی یاد گرفتید؟
دوره «مهارت در نوشتن»، به لحاظ تئوریک دوره خیلی پرباری بود. اینکه چطور میتوانیم یک مطلب را بیطرفانه منتقل کنیم و خیلی چیزهای دیگر که یاد گرفتن آنها برای من لذتبخش بود.
به نظر شما روش آموزش آنلاین برای یادگیری خبرنگاری مناسب است؟
احتمالاً بهترین روش نیست. اما با توجه به وضعیت کنونی فارسی‌زبانان که در تمام دنیا پخش هستند، فکر میکنم راه دیگری بهجز این وجود نداشته باشد. در واقع، حداقلی است که شاید مجبوریم به آن راضی باشیم. چون در جایی که فارسیزبانها تمرکزشان از همه بیشتر است، در کشور ایران، شاید این موقعیت نباشد که همه بتوانند به شکل مناسب آموزش روزنامه‌نگاری حرفه‌ای و بیطرفانه را ببینند.
نکتهای که وجود داشت، این بود که مربیها هیچوقت معرفی نشدند. فکر میکنم این ضعف خیلی بزرگی بود. من هنوز هم نمیدانم دوره مهارت در نوشتن که خیلی دوره مفیدی بود و خیلی چیزهای مثبت از آن یاد گرفتیم، با کدام بزرگواری بود که اینقدر روی ما تأثیر گذاشت.
ما این را در همان دوره اول مهارت در نوشتن مطرح کردیم و در دوره‌های بعدی، مربیها به نام معرفی شدند.
ضرورت یادگیری روزنامه‌نگاری آنلاین
تارا یکی دیگر از شرکت‌کنندگان این دوره‌های آموزشی است که با او گفتوگو کرده‌ام. تحصیلات او در ایران در رشته خبرنگاری بوده و در همین زمینه هم کار کرده است. تارا در زمانی که در ایران بود، دوره آموزشی زمانه را شروع کرد و به پایان رساند. نخست از او پرسیدم که چگونه با این دوره آشنا شده است؟
تارا: من آگهی این برنامه آموزشی را در سایت زمانه دیدم. چون معمولاً به سایت رادیو زمانه سر میزدم و اخبار آن را میخواندم.
چه انگیزهای داشتید برای اینکه این دوره را بگذرانید؟
فکر میکنم کسی که در این حرفه مشغول است، یعنی روزنامهنگار یا خبرنگار است، لازم است که در این زمینه مطالعه و تحصیل کرده باشد و آموزشهای پایه‌ای را دیده باشد. منتها لازمه این رشته این است که همیشه از آخرین اطلاعات و دانش روز در این زمینه باخبر بشود. همین باعث شد که من فکر کردم خوب است که من هم این دوره را بگذرانم و حتماً چیزهای جدیدی یاد خواهم گرفت.
آیا انتظارات شما برآورده شد؟
تا حد خیلی زیادی بله! بهخصوص من اطلاعات زیادی در مورد روزنامه‌نگاری آنلاین، نحوه استفاده و کاربرد اینترنت و فنآوریهای جدید ارتباطی را از این طریق کسب کردم.
به غیر از فنآوری جدید و اینترنت، از نظر روش خبرنگاری و روزنامه‌نگاری و تهیه گزارش‌های نوشتاری، ویدئویی و صوتی چه نکتههایی یاد گرفتید که در دوره آموزشی دانشگاهیات به آن خیلی توجه نشده بود؟
یکی از نکاتی که در این دوره روی آن خیلی تاکید شد، این بود که خبرنگار‌ها از زیادهگویی و گفتن مطالب بیهوده و حاشیه رفتن پرهیز کنند و سعی کنند موضوعی که مد نظرشان است را در کوتاهترین حجم مطلب و خیلی ساده و روان مطرح کنند. نکته دیگر هم بحث همان بیطرفی و رعایت اخلاق روزنامه‌نگاری بود که من احساس میکردم در این دوره، خیلی روی آن تاکید می‌شود.
فکر میکنید روش آموزش به شکل آنلاین مناسب است؟ شما در ایران بودید و دوره پایه‌ای رسانه را از طریق ایمیل دریافت میکردید. فکر میکنید این روش، روش مناسبی است برای علاقه‌مندانی که در ایران زندگی می‌کنند و می‌خواهند چنین دورهای را بگذرانند؟
به نظر من بله؛ روش مناسبی است. اینکه این دورهها بهصورت آنلاین برگزار شود، خیلی خوب است. بهخاطر اینکه معمولاً خبرنگار‌ها و روزنامهنگارها وقتشان خیلی پر است و حتی ممکن است روزهای تعطیل کشیک داشته باشند و بروند سر کار. به همین دلیل، اینکه مطالب از طریق ایمیل میآید و آموزشها به صورت اینترنتی و غیر حضوری است، باعث می‌شود که خیلیها بتوانند در وقتهای آزادشان این دوره را بگذرانند.
در این دوره، نکتههایی بوده است که به شکل انتقادی به آن نگاه کرده باشید یا فکر کرده باشید که نیاز به تغییر دارند؟
در ارتباط با نقاط قوتاش، اینکه این دوره به صورت تعاملی برگزار شد، یعنی امکان ارتباط شرکتکنندهها با همدیگر و ارتباط دوجانبه و تعاملی با مربی وجود داشت، خیلی خوب بود و فضای آموزنده و خوبی بود.
این شیوه باعث میشد که ما شرکتکنندهها بتوانیم از تجربیات همدیگر استفاده کنیم. اینکه بحثی مطرح میشد و همه در آن شروع میکردند و در مورد آن نظر میدادند و موضوعاتی حتی اضافه بر آن واحدهای درسیای که ما باید پاد میگرفتیم، مطرح شد و همه به همدیگر منابع مفید معرفی میکردند، به نظر من خیلی عالی بود.
ولی مثلاً در ارتباط با بحث برنامههایی رادیویی یا ویدئویی و آموزش آنها، یک‌سری کم و کسری و اشکالاتی وجود داشت. مثلاً ممکن بود درس‌ها یا برخی مسائل، به لحاظ فنی خیلی خوب توضیح داده نشوند و مثلاً ما با خواندن درسنامه، کاملاً نمیفهمیدیم که چطور با این نرمافزار کار کنیم.
ولی باز همین تعاملی بودن دوره و اینکه همه میتوانستند با همدیگر حرف بزنند، سبب میشد که اشکالات کارمان را مطرح کنیم و از آن طرف، یک نفر دیگر که منظور مربی را فهمیده بود برای بقیه توضیح میداد و یا حتی خود مربی توضیحات تکمیلی میگذاشت و آن مسئله برطرف میشد.
شما هم اگر علاقهمندید در این دوره‌ی آموزشی شرکت کنید، میتوانید از طریق سایت رادیو زمانه برای شرکت در این دوره آموزشی ثبتنام کنید و یا به تارنمای http: //www. darsnameh. com/ مراجعه کنید
نظرها
Anonymous
سلام تا کنون در سه دوره از آموزشهای آنلاین شرکت کردم و بسیار متشکرم ولی از همان اول مدام دارم توسط ایمیل خدمتتان عرض میکنم که لینک عکس و فیلم که در ایمیلهای خودتان ارسال میکنید عکسها هیچکدام نمایش داده نمیشود و من با کلیک راست و شو پیکچر هم نمیتوانم ببینم حالا این مطلب برای دو دوره اول زیاد مهم نبود ولی در این آموزش چند رسانه ایی من اصلا نمیتوانم عکسها را ببینم و نمیدانم باید چکار کنم چون به این آموزشها علاقمند شده ام و میخواهم این کار را انجام دهم ولی هیچکدام از عکسها نمایش داده نمیشود متشکرم ل
Anonymous
همراه گرامی زمانه شما آزمون ها را به صورت جداگانه و از طریق ایمیل چند روز پس از ارسال درس مربوطه دریافت خواهید کرد. اگر با مشکل یا سوال دیگری مواجه شدید لطفا از طریق ایمیل با ما تماس بگیرید amouzesh@radiozamaneh.com با احترام گروه آموزش آنلاین زمانه
Anonymous
من در همین درس نخستی که از شما دریافت کردم، متاسفانه لینک آزمون را نمی بینم. آیا این لینک به صورت جداگانه ارسال می شود؟