نظرسنجی درباره اعتراضات: فقط ۸.۳ درصد از وضعیت موجود دفاع می‌کنند

نزدیک به دو سوم مردم ایران از وضعیت موجود ناراضی‌اند و امید به تغییر وضعیت از مسیر اصلاحات کاهش یافته است. تنها ۸.۳ درصد معتقدند که وضع فعلی کشور خوب است و قابل دفاع.

تنها چند روز پس از انتشار نتایج نظرسنجی دانشگاه مریلند امریکا که از رضایتمندی ۸۰ درصدی مردم ایران خبر می‌داد، رئیس مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران، ایسپا، اعلام کرد: ۷۵ درصد مردم از وضعیت موجود ناراضی‌ند.

محمدآقاسی گفته است که بر اساس نتایج این نظرسنجی که طی دو مرحله همزمان با اعتراض‌های سراسری در ایران انجام شد، جمعیت کسانی که «وضع موجود در کشور را با انجام برخی اقدامات قابل اصلاح می دانند» بیش از سه درصد کاهش یافته است.

به گفته او ۶۰ درصد از پاسخ دهندگان به این نظرسنجی اعلام کرده‌اند که «وضع موجود در کشور را با انجام برخی اقدامات قابل اصلاح می دانند»، این در حالی است که در سال۹۳، ۶۳.۴ درصد با این گزاره موافق بوده‌اند.

آقاسی اعلام کرده است که ۸.۳ درصد از شرکت کنندگان  با گزاره «وضع فعلی کشور خوب است و باید از آن دفاع کرد»، موافق بودند که ۳ درصد کمتر از آمار نظرسنجی در سال ۹۳ است.

به گفته او تنها ۲۵ درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی به این پرسش که آیا از شرایط کشور رضایت دارید، پاسخ مثبت داده‌اند. ۷۴.۸ درصد از شرکت‌کنندگان هم اعلام کرده‌اند که از شرایط کشور رضایت ندارند.

مباحث و مسائل مربوط به اقتصاد از نگاه حدود ۸۰ درصد از مشارکت کنندگان در نظرسنجی مهم‌ترین دلیل نارضایتی و اعتراض‌های دی بوده است.

همچنین ۶۹ درصد از مشارکت‌کنندگان در نظرسنجی «بهبود وضعیت اقتصادی و فضای کسب و کار»، ۳۰ درصد «اعتراض به فساد مالی» و ۲۰.۶ درصد «رفع بی‌عدالتی» را خواسته اصلی معترضان دانسته‌اند.

آقاسی گفته است که تنها ۲.۳ درصد از پاسخ‌دهندگان «رفع حصر» از مهدی کروبی، میرحسین موسوی و زهرا رهنورد را خواسته اصلی معترضان عنوان کرده‌اند.

به گفته او ۹.۷ درصد مشارکت‌کنندگان «آزادی بیان» و ۱۳.۵ درصد نیز «قطع حمایت جمهوری اسلامی از برخی کشورها مانند سوریه و فلسطین» را خواسته اصلی معترضان اعلام کرده‌اند.

اعتراض‌های سراسری ایران ۷ دی ۹۶ از مشهد آغاز و به فاصله کوتاهی به بسیاری از شهرهای کوچک گسترش یافت. نارضایتی از وضعیت اقتصادی و بیکاری از بارزترین وجوه اعتراض‌های دی ماه به شمار می‌آید. تحلیلگران همسو با دولت جمهوری اسلامی نیز معترضان را «مطالبه‌گر اقتصادی» و یا «معیشت‌خواه» نامیده‌اند.

این نامگذاری در حالی صورت می‌گیرد که همزمان با تظاهرات سراسری، اعتراض‌های کارگری در ایران نیز وسیع‌تر شده است.

تظاهرات ریشه داخلی داشت

به گفته آقاسی حدود یک چهارم از مشارکت کنندگان در نظرسنجی بر این باورند که «تجمعات ریشه خارجی» داشته است. پیش از این بسیاری از مقام‌های حکومتی و نظامی جمهوری اسلامی معترضان را «وابسته به دولت‌های خارجی و کشورهای همسایه» خوانده بودند.

۵۴.۷ درصد از افرادی که مورد پرسش قرار گرفته‌اند اما اعتراض‌ها را «داخلی» دانسته‌اند. ۳۱ درصد از این گروه گفته‌اند که اعتراض‌ها «خودجوش و به خاطر شرایط نامساعد کشور» بوده و ۲۳.۷ درصد نیز «برخی نیروهای داخلی» را سازمانده تجمعات دانسته‌اند.

به گفته رئیس مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، ۳۴.۷ از پاسخگویان در جواب پرسش «مخاطب شعارهای مردم را چه کسی می‌دانید»، «کل نظام» را مخاطب اعتراض‌ها دانسته‌اند، ۹.۲ درصد نیز گفته‌اند که روحانیت مخاطب شعارهای معترضین بوده است.۴۰ درصد نیز قوه مجریه را مخاطب اصلی این شعارها عنوان کردند.

صداهایی که شنیده نمی‌شود

به گفته آقاسی ۴۸ درصد از کسانی که اعلام کرده‌اند از وضعیت کشور رضایت ندارند، در پاسخ به اینکه «آیا تمایل دارند در تجمعات شرکت کنند»، پاسخ منفی داده‌اند و ۴۱ درصد نیز گفته‌اند که « در صورت مسالمت‌آمیز و قانونی بودن اعتراض‌ها» شرکت خواهند کرد.

۳۱ درصد از این گروه در پاسخ به «چرا در تجمعات شرکت نمی‌کنید»، «بی‌فایده بودن اعتراض و شنیده نشدن صدایشان» را علت این موضوع دانسته‌اند. ۱۲.۲ درصد نیز «تجارب قبلی» مانند اعتراض‌های خیابانی ۱۳۸۸ را دلیل عدم حضور در اعتراض‌ها اعلام کرده‌اند.

آقاسی درصد کسانی که «به خاطر زیر سوال نرفتن اصل نظام» در اعتراض‌ها مشارکت نمی‌کنند را ۱۰.۳ درصد اعلام کرد. ۲۶ درصد نیز  گفته‌اند که به دلیل «هراس از ناامنی و هرج و مرج» در تظاهرات شرکت نمی‌کنند. ۹.۵ درصد دیگر هم «درس گرفتن از تجربه دیگر کشورها» را علت عدم حضور خود بیان کرده‌اند. ۲۳.۷ درصد هم «جلوگیری از سوءاستفاده بیگانگان» را علت عدم تمایل خود به مشارکت در تجمعات اعلام کردند.

پاسخ به این پرسش‌ها را می‌توان متاثر از تبلیغات رسانه‌ای گسترده نیروهای همسو با دولت حسن روحانی دانست که در نوشته‌ها و سخنرانی‌های خود نسبت به سوریه‌ای شدن ایران هشدار می‌دهند و گسترش اعتراض‌ها را زمینه درگیری نظامی و داخلی عنوان می‌کنند.

موافقت ۱۲ درصدی با سرکوب

به گفته رئیس مرکز افکار سنجنی دانشجویان ایران تنها ۱۲.۷ درصد از مشارکت‌کنندگان در نظرسنجی با «برخورد شدید با معترضین» موافق بوده‌اند. این آمار تنها یک درصد از کسانی است که با گزینه فیلترینگ دائمی تلگرام همراه بوده‌اند، است. ۱۱.۷ درصد از پاسخگویان گفته‌اند که فیلترینگ تلگرام «برای همیشه باید تداوم یابد».

این در حالی است که ۵۰.۹ معتقد بودند که فیلترینگ تلگرام باید هرچه زودتر برطرف شود. آقاسی گفته است که ۱۷.۲ درصد نیز با فیلترینگ تلگرام تا پایان اعتراض‌ها موافق بودند. به گفته او ۵۸.۳ درصد از افراد گفته‌اند که از پیام‌رسان تلگرام استفاده می‌کنند و از این جمعیت آماری ۶۳.۱ درصد اعلام کرده‌اند که از فیلترشکن استفاده می‌کنند در حالیکه. حدود ۳۶ درصد گفته‌اند بدون فیلترشکن به تلگرام دسترسی دارند.

برپایه نتایج نظر سنجی ایسپا کمتر از نصف پاسخ‌دهندگان (۴۵.۸ درصد) عملکرد نیروهای انتظامی و امنیتی در برخورد با معترضان را «خوب» ارزیابی کرده‌اند و ۱۵.۸ درصد نیز گفته‌اند که برخورد نیروهای انتظامی و امنیتی نسبت به گذشته «بدتر شده است».

آقاسی گفته است که ۴۲.۶ درصد اعلام کرده‌اند که برخورد نیروهای انتظامی و امنیتی «تغییری نداشته» و ۳۸.۷ درصد هم گفته‌اند که رفتار این نیروها نسبت به گذشته «بهتر شده است».

براساس گزارش منابع رسمی در جریان اعتراض‌های اخیر ایران حداقل ۳۰ تن کشته و نزدیک به ۵۰۰۰ تن بازداشت شدند.

به گفته آقاسی ۴۴.۳ درصد از مشارکت کنندگان در نظرسنجی گفته‌اند که «باید با معترضین گفت‌وگو شود» و ۳۵.۲ درصد هم معتقد بوده‌اند که «باید خواسته‌های معترضین پذیرفته شود».

موافقت ۲۲ درصدی با صدا و سیما

رئیس ایسپا نسبت کسانی که با گزاره « آیا صداوسیما توانسته است واقعیات تجمعات اخیر را منعکس کند» موافق بودند را ۲۲ درصد اعلام کرده و گفته است ۶۱.۱ درصد به این پرسش پاسخ منفی داده‌اند.

۵۰ درصد از پاسخگویان گفته‌اند که عملکرد صدا و سیما به نسبت گذشته «تغییر نکرده» و ۲۱ درصد نیز بر این باور بوده‌اند که عملکرد صدا و سیما «بدتر شده است».

در همین زمینه:

خیزش دی‌ماه؛ دیدگاه‌های گوناگون