پیشنهاد فلسطینی‌ها برای احیای مذاکرات صلح: آمریکا تنها میانجی نخواهد بود

آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل از مهیاشدن طرح صلح مورد نظر این کشور برای خاورمیانه و آمادگی «برای سخن‌گفتن» با فلسطینی‌ها خبر داد. اما محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی که پیش از آغاز سخنان فرستاده آمریکا از نشست خارج شده بود، خواستار احیای مذاکرات صلح با اسرائیل در فرآیندی «چندجانبه» شد. فرآیندی که آمریکا دیگر اصلی‌ترین میانجی آن نیست.

محمود عباس سه‌شنبه یکم اسفند / ۲۰ فوریه در نشست شورای امنیت خواستار تشکیل یک کنفرانس بین‌المللی تا نیمه سال ۲۰۱۸ برای آغاز دور مجدد مذاکرات صلح با اسرائیل شد.

عباس گفت که فرآیند نظارت بر روند صلح باید «سازوکاری چندجانبه» داشته باشد. بر اساس پیشنهاد عباس، آمریکا دیگر یگانه میانجی صلح بین اسرائیل و فلسطین نخواهد بود. او خواستار کنفرانسی با حضور پنج عضو دائمی شورای امنیت (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین)، اتحادیه اروپا و سازمان ملل شده است.

پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا بیت‌المقدس (اورشلیم) را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت، فلسطینی‌ها دیگر واشنگتن را میانجی صادقی در طرح صلح نمی‌دانند. عباس پس از آن بارها از لزوم مداخله دیگران در روند صلح با اسرائیل سخن گفته بود. او در نشست شورای امنیت نیز گفت:

ما با رئیس‌جمهوری ایالات متحده چهار بار در ۲۰۱۷ دیدار کردیم و از آمادگی کامل‌مان برای رسیدن به یک توافق صلح تاریخی سخن گفتیم. اما دولت کنونی آمریکا موضعش را مشخص نکرده. آیا به دنبال راه‌حل دو دولتی است یا یک‌دولتی؟

اسرائیل تمام بیت‌المقدس را پایتخت خود می‌داند و ترامپ نیز بر این تصمیم صحه گذاشته. فلسطینیان اما بیت‌المقدس شرقی را پایتخت دولت آینده خود اعلام کرده‌اند. دولت راست‌گرای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر کنونی، به تدریج از ایده طرح دو دولت مستقل فاصله گرفته است.

رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی پیش از سخنان نیکی هیلی، فرستاده آمریکا به سازمان ملل نشست شورای امنیت را ترک کرد.

نیکی هیلی: آماده مذاکره‌ایم

فرستاده آمریکا در سازمان ملل از آمادگی واشنگتن برای آغاز مذاکرات خبر داد. او با اشاره به جرد کوشنر، داماد ترامپ و مشاورش در زمینه صلح خاورمیانه خطاب به عباس که جلسه را ترک کرده بود، گفت:

مذاکره‌کنندگان ما همین الان پشت سر من نشسته‌اند، آنها آماده مذاکره‌اند. اما برای مذاکره دنبالتان راه نخواهیم افتاد. انتخاب با شماست، آقای رئیس‌جمهور.

رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا هفته پیش گفته بود که طرح کوشنر برای صلح اسرائیل‌ ـ‌ فلسطین «مقدار زیادی پیش رفته است». جرد کوشنر و جیسن گرین‌بلت، فرستاده آمریکا به خاورمیانه پس از نشست علنی شورای امنیت پشت درهای بسته طرح خود را برای ۱۵ عضو دائم و غیردائم این شورا تشریح کردند. هنوز هیچ جزئیاتی از این طرح منتشر نشده است.

هرچند نماینده آمریکا در این نشست واکنشی به طرح فلسطین نشان نداد، اما واشنگتن پس از این نشست در بیانیه‌ای اعلام کرد که حضور دیگر کشورها در مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطین را مدنظر قرار خواهد داد.

هدر نوئرت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا سه‌شنبه در پرسشی راجع به پیشنهاد عباس گفت: «اگر زمانی احساس کنیم که حضور دیگر کشورها برای فرآیند صلح مفید است، قطعاً از حضورشان استفاده می‌کنیم. اما اینکه زمان مناسب چنین کاری فرا رسیده یا خیر، هنوز تصمیمی درباره‌اش نگرفته‌ایم.»

دنی دنون، فرستاده اسرائیل در سازمان ملل در واکنش به سخنان عباس، خود او را «بخشی از مشکل» دانست و گفت تنها راه‌حل «مذاکرات مستقیم» بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌هاست. نماینده بریتانیا نیز رهبری آمریکا در طرح صلح خاورمیانه را «اساسی» خواند.

اما نمایندگان روسیه و فرانسه از پیشنهاد عباس استقبال کردند. فرانسوا دلاتره، فرستاده فرانسه در سازمان ملل گفت که کشورش نسبت به پیشنهاد عباس «گشوده» است.

واسیلی نبنزیا، فرستاده روسیه نیز گفت که به‌اصطلاح «چهارگانه» سازمان ملل، ایالات متحده، روسیه و اتحادیه اروپا همراه با اتحادیه عرب می‌توانند نقش مهمی در آغاز دوباره مذاکرات صلح داشته باشند.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز روز گذشته اعلام کرد که کشورش آماده میزبانی از مذاکرات صلح بین اسرائیل و فلسطین بدون هیچ پیش شرطی است. او تنها راه را توافق میان دو طرف فلسطینی و اسرائیلی دانست.

در همین زمینه