بازار ارز: در جستجوی آرامش از دست رفته

بخشنامه بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز ثمربخش نبوده و آشفتگی همچنان بر بازار حاکم است. یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس می‌گوید: بانک مرکزی عامل نابسامانی بازار است.

افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی ویژه که به منظور کاهش التهاب بازار ارز و تقاضا برای دلار اجرایی شد، نتوانسته مانع افزایش تقاضا شود. بانک مرکزی اما میزان ارز کمتری در بازار توزیع می‌کند و همزمان خرید دلار را محدود کرده است.

در حالیکه ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی چهارشنبه ۱۶ اسفند گفت که قیمت دلار همچنان کاهشی خواهد بود، نرخ برابری دلار در روزهای گذشته دوباره روند افزایشی در پیش گرفت و صف تقاضا در صرافی‌های تهران شکل گرفت.

محمد حسن‌نژاد عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی بانک مرکزی را مقصر وضعیت بازار ارز دانسته و گفته است: قیمت ارز و ارزش پول ملی با دستور رئیس بانک مرکزی تعیین نمی‌شود.

او افزایش یکباره قیمت دلار طی ماه‌های گذشته را ناشی از «ثابت نگه‌داشتن دستوری نرخ ارز طی چهار سال گذشته» دانسته و افزوده است: دلار و یورو به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است و مردم ترجیح می‌دهند پول‌هایشان را از بانک بردارند، طلاهایشان را بفروشند و دلار و یورو بخرند تا بعد با فروش آن سود کنند.

نرخ دلار طی سه ماه گذشته حداقل ۷۰۰ تومان افزایش یافت و برای یک دوره زمانی به نزدیکی ۵۰۰۰ تومان رسید و نرخ دلار هم از ۶ هزار و ۱۰۰ تومان عبور کرد.

وضعیت بازار ارز به تذکر نمایندگان مجلس به رئیس جمهوری و مداخله بانک مرکزی با صدور بخشنامه در بازار ارز انجامید.

بانک مرکزی به بانک‌ها اجازه داد تا با صدور گواهی سپرده ویژه ارزی نرخ سپرده را تا ۲۰ درصد افزایش دهند. قائم مقام بانک مرکزی اما گفته است که سپرده ارزی با استقبال روبرو نشده و متقاضی چندانی برای آن وجود ندارد.

بازار چند نرخی و تداوم رکود

شکست سیاست کنترلی بانک مرکزی و تداوم تقاضا برای دلار آشفتگی بازار را بیش از گذشته کرده است. نرخ رسمی دلار در بازار آزاد به نزدیکی ۴۵۰۰ تومان بازگشته اما خرید و فروش آن محدود و گاهی نیز به صورت کامل متوقف شده است.

مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، وضعیت کنونی بازار ارز را «بحرانی» و به زیان بخش‌های تولیدی و تجاری دانسته است.

او گفته است که تداوم این وضعیت باعث افزایش «فرار سرمایه» از ایران خواهد شد.

به گفته خوانساری وضعیت کنونی بازار ارز «چند نرخی» است و دست‌یابی به ارز تک‌نرخی تقریبا ناممکن شده است.

بانک مرکزی ایران پیشتر از اجرای سیاست ارز تک‌نرخی تا پایان امسال خبر داده بود. رئیس کل بانک مرکزی اما اجرای این برنامه را نیازمند رفع برخی از محدودیت‌های بانکی دانسته است.

خبرگزاری‌های ایران طی روزهای گذشته از خرید و فروش دلار با قیمت‌های متفاوت در بازار ارز  توسط آنچه که «واسطه‌ها» نامیده شده، خبر داده بودند.

خرید و فروش ارز در بازار غیررسمی در حالی صورت می‌گیرد که قوه قضائیه ماه گذشته بیش از ۳۰ تن را به اتهام «اخلال در بازار ارز» و «واسطه‌گری» دستگیر کرد.

غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس وضعیت کنونی بازار ارز را نشانه تداوم رکود اقتصادی دانسته و گفته است: سرمایه‌گذاران تمایلی به تولید ندارند و تولید تقریبا در مرحله متوقف شدن است.

بیشتر بخوانید: