ظریف در نیویورک: تکاپوهای نومیدانه برای حفظ برجام

درحالی که رهبران آمریکا و کره شمالی برای گفتگو درباره توقف برنامه هسته‎ای پیونگ یانگ آماده می‎شوند، وزیر خارجه ایران هشدار داده که فشار دولت دونالد ترامپ برای تغییر معاهده هسته‎ای با ایران، «پیام خطرناکی» ارسال می‎کند که «دیگر کشورها نباید هرگز با آمریکا وارد مذاکره شوند».

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران شنبه ۲۱ آوریل/ یکم اردیبهشت در نیویورک به خبرنگار گفت: تلاش امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه و آنگلا مرکل، صدرالعظم آلمان «برای راضی کردن ترامپ تمرینی بیهوده‎ است».

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا تهدید کرده که در صورت عدم رفع به گفته او «نواقص» برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از آن خارج خواهد شد و تا ۱۲ مه سال جاری (۲۲ اردیبهشت) به بریتانیا، فرانسه و آلمان فرصت داده که مکمل‌هایی برای برجام درنظر بگیرند. ترامپ گفته در صورت عدم تغییر توافق تا ۲۲ اردیبهشت برای بازگرداندن دوباره تحریم علیه ایران تصمیم خواهد گرفت؛ اقدامی که ضربه سختی به توافق تهران با شش قدرت جهانی گروه ۱+۵ وارد خواهد کرد.

مکرون و مرکل قرار است در این هفته به طور جداگانه با ترامپ دیدار کنند.

وزیر خارجه ایران که برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل و همچین رایزنی برای حفظ برجام در نیویورک به سر می‎برد، اضافه کرد: «ایالات متحده نه تنها تعهدات خود در قبال برجام را ایفا نکرده، بلکه توقعات و مطالباتش را هم افزایش داده است».

او گفت: «این پیام خطرناکی است که آمریکا به مردم ایران و جهان ارسال می‎کند: اینکه هرگز نباید با آمریکا پای مذاکره رفت، چون سرآخر اصول عملی‎شان اینطور صورت‌بندی می‎شود که آنچه مال من است، به من تعلق دارد و تنها آنچه سهم شماست، قابل مذاکره است».

اوایل ماه جاری میلادی نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل گفته بود «کیم جونگ اون نیز توافق ایران را جلوی چشمش می‎بیند و نگاه می‎کند چه چیز می‎تواند به دست بیاورد و چگونه می‎تواند با فشار بر روی نقطه ضعف‎ها آن را پیش ببرد؛ این همان چیزی است که ما دیگر اجازه نمی‎دهیم اتفاق بیفتد».

بر اساس توافق هسته‎ای، ایران تعهد کرده بود در ازای رفع تدریجی تحریم‎های اقتصادی، برنامه هسته‎ای خود را کاهش دهد. دونالد ترامپ باور دارد توافقی که باراک اوباما برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‎ای امضا کرده «معایب فاجعه‎باری» دارد.

به گفته ظریف، در صورت خروج آمریکا از معاهده ایران گزینه‎های زیادی دارد که در زمان مناسب بر مبنای منافع و امنیت ملی خود درباره آنها تصمیم‎گیری خواهد کرد، از جمله: شکایت از آمریکا بر مبنای مکانیسم رفع اختلاف مندرج در توافق و یا خروج از توافق و از سرگیری دوباره فعالیت‎های هسته‎ای.

بر اساس بند مربوط به اختلافات در برجام، اگر یکی از طرفین توافق را نقض کند، دست‌کم ۳۵ روز برای رسیدگی به شکایت درباره آن زمان در نظر گرفته شده. به‌علاوه، بر اساس قوانین آمریکا،‌ بازگشت تحریم‌های اصلی علیه ایران حتی اگر ترامپ دستورش را صادر کند، دست‌کم ۱۸۰ روز به طول خواهد انجامید.

ظریف در پاسخ به این پرسش که اگر آمریکا از توافق خارج شود آیا ایران با دیگر طرفین در قرارداد می‎ماند یا نه، این گزینه را غیرمحتمل دانست و گفت ایران به دنبال منافع و مزایای قرارداد است که اجرای یکطرفه آن را تأمین نمی‎کند.

وزیر خارجه ایران اضافه کرد از سرگیری فعالیت‎های هسته‎ای ایران بدین معنا نیست که ایران می‎خواهد «بمب به دست بیاورد». ایران همواره بر این موضوع تأکید گذاشته بود که در فعالیت‎های هسته‎‎اش «اهدافی صلح‎آمیز» را دنبال می‎کند.

در همین زمینه