اسباب‌کشی حماس؛ دروازه اردن باز است
<div align="right"><span dir="RTL">خالد مشعل رهبر جنبش حماس وارد امان پایتخت اردن شد تا با عبدالله دوم پادشاه این کشور دیدار کند. رویدادی که "دیداری تاریخی" لقب گرفت. </span></div> <!--break--> <div align="right"><span dir="RTL">این دیدار از انجا حائز اهمیت است که برای اولین بار در طی سیزده سال گذشته است که چنین دیدار رسمی میان رهبر جنبش حماس و مقامات رسمی پادشاهی اردن صورت می‌گیرد و احتمالا نتایج مهمی قرار است که با خود به‌همراه بیاورد. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">عبدالله دوم شاه اردن در سال 1999 و پس از به ارث بردن قدرت از پدر، حماس را به بهانه "اخلال در امنیت ملی" و انتقال اسلحه از سوریه به اردن توسط فلسطینی ها و در واقع به خاطر انگیزهایی چون فشارهای ایالات متحده و تقویت مناسبات با اسرائیل از اردن اخراج کرد. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">در طی این سالها یعنی از زمان اخراج رهبران حماس و بسته شدن دفاتر وابسته به این جنبش در اردن و انتقال مکان حماس به دمشق، خالد مشعل تنها دوبار توانسته بود مجوز ورود به امان را بگیرد.</span></div> <div align="right"> </div> <blockquote> <div align="right"><b><span dir="RTL">گرچه رسانه‌های اردن بیماری مادر خالد مشعل و یک "عیادت ساده خانوادگی" را بهانه این دیدار عنوان کردند. اما بر مبنای احتمالات رسانه‌های اسرائیلی، تلاشی در جریان است تا دفتر جنبش حماس از دمشق به امان منتقل شود</span></b></div> </blockquote> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">مشعل دو سال پیش با پادرمیانی شاه عربستان توانست برای حضور در مراسم خاکسپاری پدرش از شاه اردن مجوز ورود به این کشور را دریافت کند. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">دومین سفر مشعل به اردن که تقریبا دوماه پیش انجام شد اما در شرایطی کاملا متفاوتی همچون زبانه کشیدن شعله‌های آتش اعتراضات در سوریه (پایگاه در تبعید جنبش حماس) و در سایه سرنگونی حکومت حسنی مبارک در مصر رخ داد. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">از همان زمان بود که بحث و گمانه زنی‌ها در خصوص اسباب‌کشی حماس از دمشق به اردن، جایی که خانه اصلی حماس محسوب می شد، پیش کشیده شد.</span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">گرچه رسانه‌های اردن بیماری مادر خالد مشعل و یک "عیادت ساده خانوادگی" را بهانه این دیدار عنوان کردند. اما در همان روزها رسانه‌های اسرائیلی روایت‌های دیگری را برای این رویداد مطرح کردند. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">بر مبنای احتمالات رسانه‌های اسرائیلی، تلاشی در جریان است تا دفتر جنبش حماس از دمشق به امان منتقل شود؛ تحلیلی که با سخنان نخست وزیر اردن همخوانی بیشتری داشت.</span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL"> نخست وزیر تازه اردن همان زمان در اظهاراتی اخراج رهبران حماس از اردن در سال ۱۹۹۹ را به صراحت " یک اشتباه سیاسی و قانونی " خواند. <a href="http://www.jpost.com/MiddleEast/Article.aspx?id=244001">عون الخصاونه همچنین گفت که کشورش تصمیم دارد تا روابطی متوازن با همه گروههای فلسطینی داشته باشد.</a> (۱) </span></div> <div align="right"> </div> <blockquote> <div align="right"><b><span dir="RTL">ایران به عنوان بزرگترین حامی حماس، از اسباب‌کشی حماس به اردن نمی‌تواند خشنود باشد. اما برای اینکه همچنان خود را محور مقاومت در برابر اسرائیل در منطقه بداند ناچار است که حمایت های خود را همچنان به حماس و حزب الله لبنان ادامه دهد<img width="200" height="170" align="bottom" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/hamas1.jpg" /></span></b></div> </blockquote> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">اما چه دلایلی می تواند پشت این خواست و تصمیم نهفته باشد؟ آیا شاه اردن پس از ۱۳سال و به یکباره مجذوب مشعل شده است؟ در اردن و کاخ سلطنتی چه اتفاقی افتاده است و یا اینکه عدولی در آرمان‌های مشعل و جنبش حماس دیده شده است؟</span></div> <div align="right"><span dir="RTL"><span style="background-color: white; font-size: 9pt; line-height: 115%; ">در این‌باره می‌توان</span> چهار گزاره را روشن تر یافت. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><b><span dir="RTL">شمیم بهار عربی</span></b></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">بهار عرب فرصتی برای به چالش کشیدن تقریبا تمامی حکومت‌ها در جهان عرب پدیدار آورد. دو کشور مصر و اردن گرچه با اسرائیل تفاهم‌نامه صلح امضا کرده اند، اما این موضوع هرگز به منزله پذیرش از سوی افکار عمومی این کشورها نبوده است. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">عربها اینگونه صلح ها را "سازش‌کاری ناشی از فشارهای ایالات متحده و ضعف دولتمردان خود می پندارند." </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">از همین روست که سقوط یکی از این دو حکومت - حسنی مبارک- هم موجب تحرکات بیشتر و جدی تر فلسطینیان برای هماهنگ‌تر شدن و گام برداشتن در راه زدودن دوپارگی حاکمیت فلسطینی شد و هم آنکه فرصتی فراهم کرده است تا تقریبا همه جریان‌های مصری، مذهبی و سکولار برای موفق شدن در جذب جامعه و آرای شهروندان ، به زیر سئوال بردن قراداد صلح با اسرائیل مبادرت ورزند. </span></div> <div align="right"> </div> <blockquote> <div align="right"><b><span dir="RTL">شاه اردن می‌خواهد خود را بیشتر از گذشته مدافع همه فلسطینی‌ها و آرمان‌های فلسطینی نشان دهد و با فاصله گرفتن از اسرائیل مشروعیت بیشتری به خود گیرد </span></b></div> </blockquote> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">موضوعی که به‌خوبی نشان از نگاه خیابان‌های عرب به رابطه با اسرائیل دارد. مشابه همین اتفاق در اردن هم رخ داده است ، به‌ویژه پس از انکه روابط آنکارا – تل آویو نیز در یک زمستان بی‌سابقه، گیر کرد. از همین روست که شاه اردن نیز چندی پیش تحرکی تازه گرفت و در کلامی صریح، اعلام کرد که منافع ملی اردن بر حفظ رابطه با اسرائیل ارجحیت دارد.</span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">شاه اردن می‌خواهد خود را بیشتر از گذشته مدافع همه فلسطینی‌ها و آرمان‌های فلسطینی نشان دهد و با فاصله گرفتن از اسرائیل مشروعیت بیشتری به خود گیرد.</span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><b><span dir="RTL">وضعیت درونی اردن </span></b></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">اردن کشوری است که جمعیتش بیش از آنکه اردنی باشند فلسطینی هستند. فلسطینیانی که در دوره‌های مختلف جنگ عربی – اسرائیل شهر و دیار خود آواره و رانده شدند به اردن پناه بردند اکنون تشکیل دهنده چیزی در حدود 60 درصد جمعیت اردن هستند.</span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL"> ملکه رانی همسر شاه اردن نیز یک فلسطینی است. شاه اردن اگر بخواهد سلطنتش از گردباد بهار عربی محفوظ بدارد باید بهانه نارضایتی‌ها را از مردم بگیرد؛ مردمی که بخش گسترده ای از آنها فلسطینی هستند.</span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">سه بار تغییر نخست وزیر در طول یکسال نشان از نگرانی عمیق دربار هاشمی در امان دارد. حمایت از هر دو گروه فلسطینی تغییری سیاسی است که شاه اردن این روزها به آن نیاز دارد.</span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">نکته مهم دیگر در این زمینه اپوزسیون اردن است، گروهی که اغلب اخوان المسلمینی هستند، بازگشت خالد مشعل به اردن به عنوان رهبر یک گروه شاخص اخوان المسلیمن، پیامی است از سوی دولت و حکومت شاه عبدالله به مخالفان که تصمیم آنها برای اصلاح، تنها در گفتار نیست و شواهی با خود به همراه دارد. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><b><span dir="RTL">مجازات رقیبی به نام فتح</span></b></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">تشکیلات فتح بزرگترین رقیب حماس است. مقامات حماس و از جمله شخص محمود عباس بیش از آنکه در رام الله زندگی کنند در امان به سر می برند. </span></div> <div align="right"> </div> <blockquote> <div align="right"><b><span dir="RTL"><img width="200" height="148" align="bottom" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/khaled_meshaal_001.jpg" />بازگشت خالد مشعل به اردن به عنوان رهبر یک گروه شاخص اخوان المسلیمن، پیامی است از سوی دولت و حکومت شاه عبدالله به مخالفان که تصمیم آنها برای اصلاح، تنها در گفتار نیست و شواهی با خود به همراه دارد</span></b></div> </blockquote> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">بی‌شک شکاف سیزده ساله اردن و حماس نه تنها بر اثر فشارهای آمریکا و اسرائیل و تشویق عربستان بوده است که مورد استقبال جدی "فتح" به مثابه رقیب حماس نیز بوده است. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">تلاش های گسترده محمود عباس و جنبش فتح برای ارتقای وضعیت فلسطینیان در سازمان ملل در طی ماه‌های اخیر و از جمله به عضویت درآمدن فلسطین در سازمان یونسکو، از سوی آمریکا به "اقدامات خودسرانه فتح" تعبیر شده است. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">مقاومت فتح در برابر تهدید ها و ترغیب های آمریکا موجب شده است تا آمریکا به فکر مجازات فتح بیفتد. از این جاست که امریکا نه تنها بودجه کمکهای حمایتی خود به جنبش فتح را قطع کرد کرد که در پشت پرده به مقامات اردن برای بهبود رابطه این کشور با حماس فشار آوردند.</span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">آمریکا منافع دیگری نیز در این جابه‌جایی می‌بیند و آن مشرعیت زدایی بیشتر از سوریه، به عنوان یکی از حلقه‌های اصلی محور مقاومت است. از نظر آمریکا دور شدن حماس برای ساختن آینده سوریه پر منفعت تر و انتقال آن به اردن که کشوری نزدیک و همراه با ایالات متحده است اطمینان‌بخش‌تر است. آمریکا به‌نوعی حماس را در اردن بیشتر از سابق می‌تواند رصد کند. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><b><span dir="RTL">منافع حماس و نقش ایران </span></b></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">نزدیکی بیشتر به فلسطینیان ، حس پیروزی و رهایی از یک اتهام سیزده ساله و تحمیل خود به آن دسته از کشورهای عرب که این جنبش را نفی می‌کردند، نشستن در مرکز توجهات کشورهای به اصطلاح میانه‌رو، دست و پا کردن خانه‌ای امن‌تر و گرفتن حمایت‌ها و کمک‌های بیشتر همزمان از ایران و از سوی کشورهای میانه‌رو، به جای سوریه گرفتار در آتش اعتراضات می‌تواند بخشی از مهمترین دلایل و انگیزه‌های این جنبش برای بازگشت به اردن ارزیابی کرد.</span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">بی‌شک ایران به عنوان بزرگترین حامی حماس، از این اقدام حماس نمی‌تواند خشنود باشد همان‌گونه که عدم حمایت خالد مشعل از رژیم اسد در دمشق نیز برای حکومت ایران قابل پذیریش نبود. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL"> ایران اما در برابر این تصمیم حماس از چندان میدان عملی برخوردار نیست. ایران برای اینکه همچنان خود را محور مقاومت در برابر اسرائیل در منطقه بداند ناچار است که حمایت های خود را همچنان به حماس و حزب الله لبنان ادامه دهد. </span></div> <div align="right"> </div> <div align="right"><span dir="RTL">حمایت ایران از حماس می‌تواند همچنین استدلالی باشد برای حاکمان تهران تا به منتقدان خود اعلام کنند که تهران تنها به فکر گروههای شیعه در منطقه نیست بلکه همان‌گونه که گروههای شیعی را به طور گسترده حمایت و تغذیه می‌کند می‌تواند گروههای سنی را نیز مورد حمایت خود قرار دهد.</span> </div> <div align="right"> </div> <p><span dir="RTL">۱</span>. <span dir="RTL">روزنامه جروزالم پست ۱ دسامبر ۲۰۱۱ </span> </p>
۱. روزنامه جروزالم پست ۱ دسامبر ۲۰۱۱
نظرها
کاربر مهمان
جمهوری اسلامی درتمام دوران بعد از انقلاب در راستای جلب نظر و دوستی با اردن مبلغ 400 ملیون دلار بدهی این کشور را که باز مانده اعتبارات شاه با ملک حسین بوده است منظما تمدید کرده است ومصوبه قانونی از محلس گذرانده است وسال گذشته نیز احمدی نژاد از ملک عبداله برای بازدید از ایران دعوت رسمی کرد که با و سرو صدای مخالفان در محلس مواجه شد و طی اطلاعیه ای عنوان گردید که این مسافرت به بعد موکول میشود خالد مشعل هم در ماه گذشته بدنبال مسافرت به ترکیه و مصر به تهران رفت و با رهبر دیدار کرد ورسانه های داخلی انرا منتشر کردند یعنی توافق صورت گرفت ولی جبهه داخلی موافق سوریه اعلام کردند که مشعل باید برکنار شود وحتی جانشینی هنیه را پیش کشیدند ودر خبرهای داخلی ضعف عملیاتی مشعل را در مقابل ابو ماذن سبب این جابجائی عنوان کردند در هر صورت جمهوری اسلامی برای گسترش نفوذ در منطقه حاضر به پرداخت هر هزینه وپشتیبانی مالیست وانتقال دفتر سیاسی حماس از سوریه به اردن ممکن است جناح خاصی را در ایران نگران کند ولی در جهت سیاست های خارجی ایران مثبت تلقی میشود چه بسا که از همین طریق دعوت شاه اردن هم منطقی تر نشان داده شود