پیشگامان نقاشی معاصر ایران
هوشنگ پزشکنیا، نقاش تصویرهای تنهایی و فراموشی
کیانوش فرید - هوشنگ پزشک نیا در دورههای مختلف فعالیتهای هنریاش همیشه سعی داشت به یک فضای شخصی دست پیدا کند

هوشنگ پزشک نیا یکی دیگر از نخستین پشگامان نقاشی مدرن ایران است. او که در نقاشیهایش بیشتر از مکتب کوبیستم و اکسپرسیونیسم بهره گرفته بود در دورههای مختلف فعالیتهای هنریاش همیشه سعی داشت به یک فضای شخصی دست پیدا کند.
هوشنگ پزشکنیا در سال ۱۲۹۶ در تهران بهدنیا آمد و خانوادهاش او را برای تحصیلات به مدرسه نظام فرستادند، او در سال ۱۳۱۶ توانست مدرک تحصیلی خود را در رشته تاریخ و جغرافیا از دانشسرای عالی دریافت کند.

او در سال ۱۳۲۱ برای تحقق بخشیدن به رویای همیشگیاش به استانبول رفت و در آنجا تحصیلات خود را در رشته نقاشی در آکادمی هنرهای زیبا استانبول تحت تعلیم پرفسور لئوپلدلوی آغاز کرد.
هوشنگ پزشکنیا بر سال ۱۳۲۶ و ۱۳۲۸ به ترتیب اولین و دومین نمایشگاه انفرادی خود در تهران برپا کرد.
او از جمله هنرمندانی بود که کارهایش در گالری آپادانا اولین مرکز هنرهای تجسمی به نمایش درآمد و مورد توجه قرار گرفت.
آپادانا پاتوق هنرمندانی چون حسین کاظمی، محمود جوادیپور، احمد اسفندیاری، مهدی ویشکایی و دیگر هنرمندانی جوانی بود که سعی داشتند هنر نو را به مردم معرفی کنند.
هوشنگ پزشکنیا پس از بازگشتش به ایران در شرکت نفت استخدام شد و به آبادان رفت، و در آنجا نیز چند نمایشگاه برپا کرد.
هوشنگ پزشکنیا، نقاش تصویرهای تنهایی و فراموشی
او در همین سالها با ابراهیم گلستان نویسنده و فیلمساز رابطهای دوستانهای پیدا کرد و در سال ۱۳۳۵ اولین و تنها فیلم خود را با نام "استریپ" از روی داستان "لاله" صادق هدایت ساخت.
پزشکنیا در سال ۱۳۳۷ به تهران منتقل شد و پس از آن برای برپایی چند نمایشگاه به لندن و پاریس رفت و آثارش از سوی موزهها و گالریداریهای معروف خریداری شد و این درحالی بود که کارهایش در ایران آنطور که باید دیده و شناخته نشده بود.
او در سالهای آخر عمر دچار افسردگی و پریشانی شدید بود و همین انزوا و گوشهگیریاش باعث شد تمایلی به نشان دادن کارهایش نداشته باشد و در نتیجه جایگاهش در هنرمعاصر ایران کمرنگ به نظر بیاید.
نجف دریابندری درباره او گفته است: "هوشنگ پزشکنیا یکی از سه چهار تن هنرمندانی بود که در سالهای بعد از شهریور ۱۳۲۰ تصویر نقاشی جدید رابه ایران وارد کردند. آن مقدار شناخت و آگاهی که امروز در فضای هنری ما وجود دارد ناچار تا حدی مرهون کوشش آنهاست، اما پزشکنیا پیش ازمرگش در سال ۱۳۵۱، سالها بود که در انزوا زندگی میکرد. نه نمایشگاهی برپا میکرد، نه سفارش میگرفت، نه حتی حاضربه فروش کارهایش میشد. به این ترتیب نسل جوانتر هنرمندان و هنردوستان یا اصلا از وجود این نقاش بیخبر ماندند یا رفتهرفته او رافراموش کردند."
پزشکنیا با همه گرفتارهای شخصیاش دورههای متفاوت و متعددی را تجربه کرد. او در طراحیاش جسور و عمیق بود، با دنیای درونی آدمهای دور و برش احساس نزدیکی میکرد و درد و رنج آنها را ثبت کرد.
خطهای شکسته، سریع و زاویهدار با رنگهای تیره مشخصه اصلی کارهای اوست، او در خلوتش آسیب دیده بود و این صدمه، تنهایی و آسیبهای زندگی شخصی او را به نقاش تصویرهای تنهایی و فراموشی تبدیل کرده بود.
از پزشک نیا آثار حکاکی بسیار درخشانی نیز به جا مانده است.
ویدیو: پارهای از آثار هوشنگ پزشک نیا
نظرها
مهشید
مجموعه پیشگامان نقاشی معاصر ایران، یکی از بهترین مجموعه برنامه هایی است که در زمانه منتشر می شود. من واقعا یک هفته انتظار می کشم تا مطلب جدید را بخوانم. ای کاش در هفته بیش از یک مطلب در این مجموعه منتشر می کردید. در ضمن پیشنهاد می کنم که این کار تا هنرمندان امروز ادامه پیدا کند. واقعا دست خانم نخعی و زمانه درد نکند